Blog

Sau thông báo khẩn từ Airbus, các hãng hàng không toàn cầu chạy đua xuyên đêm để cập nhật phần mềm cho hàng nghìn chiếc A320, tránh được cơn hỗn loạn.

Hôm 28/11, Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp 6.000 chiếc máy bay dòng A320 để sửa lỗi phần mềm. Quyết định đưa ra sau vụ mất độ cao trên chuyến bay của JetBlue từ Cancun (Mexico) đến Newark (Mỹ) vào cuối tháng 10, khiến một số hành khách bị thương và Cơ quan Hàng không Liên bang Mỹ mở cuộc điều tra.

Theo Airbus, việc sửa chữa chủ yếu là cài lại phiên bản phần mềm, tương đối đơn giản, nhưng phải được thực hiện trước khi máy bay bay trở lại. Chỉ khoảng 1.000 máy bay cũ cần thay phần cứng.

Toàn cầu có khoảng 11.300 máy bay dòng A320 đang hoạt động, trong đó 6.440 chiếc A320 cơ bản. Airbus cho biết mất khoảng 2-3 giờ để cập nhật phần mềm mỗi tàu bay. “Tôi muốn chân thành xin lỗi các hãng hàng không và hành khách bị ảnh hưởng”, CEO Airbus Guillaume Faury viết trên mạng xã hội.

Các hãng bay trên thế giới đã làm việc xuyên đêm ngày 28 đến sáng 29, sau khi cơ quan quản lý toàn cầu yêu cầu khắc phục lỗi trước khi được phép bay trở lại.

Điểm thuận lợi là lệnh triệu hồi đưa ra vào thời điểm các hãng châu Âu và châu Á gần kết thúc lịch bay trong ngày, trong khi dòng A320 chuyên phục vụ chặng ngắn và trung bình nên ít bay tối. Do đó, nhiều hãng tranh thủ được thời gian để cập nhật phần mềm, hạn chế số chuyến bị trễ và hủy.

Mẫu máy bay A320neo. Ảnh: Airbus

Steven Greenway, CEO hãng bay Flyadeal (Saudi Arabia) cho biết việc cảnh báo đến vào buổi tối đã tránh được gián đoạn nghiêm trọng hơn. Hãng sửa xong toàn bộ 13 máy bay bị ảnh hưởng và hoạt động bình thường trở lại lúc nửa đêm.

Tới cuối ngày 29/11, các hãng hàng không châu Á khác vẫn chạy đua hoàn tất cập nhật phần mềm. AirAsia dự kiến xong trong 48 giờ. IndiGo (Ấn Độ) cho biết đã xử lý 184/200 chiếc, Air India hoàn thành 69/113 chiếc.

Một số có ghi nhận ảnh hưởng nhưng không xảy ra tình trạng hỗn loạn. Tại Nhật Bản, ANA hủy 95 chuyến, 13.500 hành khách bị ảnh hưởng. Nippon Airways, khai thác hơn 30 máy bay A320, hủy 65 chuyến bay nội địa hôm 29/11. Hãng cho biết có thể hủy thêm vài chuyến bay vào chủ nhật. Trong khi đó, Japan Airlines không ảnh hưởng do chủ yếu dùng Boeing.

Theo nhà phân tích hàng không Brendan Sobie tại châu Á, tình hình không hỗn loại như lo ngại. “Nhưng nó cũng gây ra một số khó khăn ngắn hạn cho hoạt động”, ông nhận định.

Ở châu Âu, Bộ trưởng Giao thông Pháp Philippe Tabarot cho biết tác động ở mức hạn chế và tình hình “gần như hoàn toàn trở lại bình thường tại các sân bay”. Gián đoạn ở Anh cũng tối thiểu. Ví dụ, British Airways chỉ có 3 máy bay cần sửa lỗi.

Lufthansa (Đức) hoàn thành hầu hết cập nhật trong đêm ngày 28-29/11. Hãng không hủy chuyến nào, nhưng dự kiến vài chuyến cuối tuần bị chậm. Wizz Air (Hungary) cho biết đã cập nhật xong toàn bộ máy bay bị ảnh hưởng. Theo chuyên gia John Strickland, tác động tài chính với các hãng bay châu Âu không lớn vì sự cố xảy ra trước kỳ cao điểm cuối năm và mùa trượt tuyết.

Trong khi đó, ngành hàng không Mỹ nhận thông báo của Airbus khi đang trong cao điểm người dân nước này nghỉ Lễ Tạ ơn, vốn được xem là cuối tuần bận rộn nhất năm. Ước tính hơn 500 máy bay đăng ký tại Mỹ ảnh hưởng nhưng các hãng không báo cáo gián đoạn nào nghiêm trọng.

Theo American Airlines, 209 máy bay cần sửa lỗi, thấp hơn dự kiến ban đầu và phần lớn đã hoàn tất trong ngày 28/11. Một ngày sau, hãng thông tin chỉ còn 4 chiếc cần được cập nhật và “dự kiến không có thêm tác động nào”.

Khoảng 50 máy bay A321neo của hãng Delta ảnh hưởng sự cố, trong khi 6 chiếc trong đội bay của United cần cập nhật phần mềm nên chỉ vài chuyến bị gián đoạn.

Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) cho biết sẽ siết chặt tiền ảo, và khẳng định “trấn áp” stablecoin – tiền số neo vào tài sản tham chiếu như USD, EUR.

Hôm 29/11, PBOC thông báo khẳng định lập trường cứng rắn với tiền ảo, sau cuộc họp điều phối quản lý diễn ra một ngày trước đó. Nhà quản lý ghi nhận hoạt động đầu cơ tiền số gần đây tăng lên vì nhiều yếu tố, gây ra thách thức mới cho kiểm soát rủi ro.

“Tiền ảo không có địa vị pháp lý như tiền pháp định và không thể sử dụng làm phương tiện thanh toán”, PBOC cho biết. Cơ quan này đồng thời khẳng định mọi hoạt động kinh doanh liên quan tiền ảo đều là “tài chính phi pháp”.

Trụ sở Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) tại Bắc Kinh ngày 28/9/2018. Ảnh: Reuters

Ngân hàng trung ương Trung Quốc đặc biệt nêu lo ngại với stablecoin, cho rằng loại tài sản này không đáp ứng yêu cầu nhận dạng khách hàng. Chúng cũng có nguy cơ bị lợi dụng rửa tiền, gian lận và chuyển tiền xuyên biên giới trái phép.

Stablecoin, loại được thiết kế để duy trì giá trị bằng cách neo vào một tài sản tham chiếu khác, thường là tiền pháp định như USD, EUR. PBOC cho biết sẽ “tăng cường trấn áp các hoạt động tài chính phi pháp” liên quan đến stablecoin để bảo đảm ổn định kinh tế, tài chính.

Trước đó, hồi tháng 10, Thống đốc PBOC Pan Gongsheng nói tiếp tục siết hoạt động vận hành và đầu cơ tiền ảo trong nước, đồng thời theo dõi sát diễn biến stablecoin ở nước ngoài.

Trung Quốc cấm giao dịch tiền mã hóa từ năm 2021. Trong khi đó, đặc khu Hong Kong đã thiết lập khung quản lý stablecoin nhưng chưa cấp phép cho đơn vị phát hành nào.

Theo dữ liệu của ngành, hoạt động khai thác Bitcoin đang âm thầm trở lại ở Trung Quốc dù bị cấm 4 năm trước, khi các thợ đào cá nhân và doanh nghiệp khai thác điện giá rẻ, sự bùng nổ của các trung tâm dữ liệu ở một số tỉnh dồi dào năng lượng.

Người tiêu dùng Mỹ đã chi 11,8 tỷ USD mua hàng online dịp Black Friday, tăng 9,1% so với năm ngoái nhờ các công cụ AI.

Theo Reuters , công cụ mua sắm tích hợp AI đã góp phần tạo cú bứt phá trong chi tiêu trực tuyến (online) của người Mỹ dịp Black Friday. Điều này diễn ra trong bối cảnh nhiều người tránh tới các cửa hàng đông đúc và tìm đến chatbot để so sánh giá, săn ưu đãi. Cùng với đó, tỷ lệ thất nghiệp tiến gần mức cao nhất 4 năm, niềm tin tiêu dùng xuống đáy 7 tháng cũng khiến người Mỹ phải cân nhắc từng khoản chi.

Adobe Analytics – đơn vị chuyên theo dõi lượng truy cập các website bán lẻ – cho biết người tiêu dùng Mỹ đã chi kỷ lục 11,8 tỷ USD qua kênh online dịp Black Friday năm nay, tăng hơn 9% so với năm 2024.

Còn theo Mastercard SpendingPulse, nhu cầu mua sắm online tăng mạnh khi doanh số trên các sàn thương mại điện tử tăng 10,4%, còn kênh mua sắm tại các cửa hàng chỉ tăng 1,7%.

Theo Adobe, lượng khách truy cập các trang bán lẻ Mỹ thông qua công cụ AI đã tăng 805% so với cùng kỳ năm ngoái. Sự bùng nổ này diễn ra trong bối cảnh các trợ lý ảo mua sắm như Sparky của Walmart hay Rufus của Amazon được ứng dụng rộng rãi.

“Người tiêu dùng đang sử dụng công cụ mới để tìm thứ họ cần. Các mô hình ngôn ngữ lớn giúp quá trình tìm kiếm nhanh và có định hướng hơn”, Suzy Davidkhanian, nhà phân tích tại eMarketer nhận xét.

Những mặt hàng bán chạy nhất dịp Black Friday gồm đồ chơi Lego, thẻ Pokemon, máy chơi game Nintendo Switch, PlayStation 5 cùng nhiều sản phẩm như AirPods và máy trộn bột KitchenAid.

Còn theo Salesforce, AI và các tác nhân trí tuệ nhân tạo đã thúc đẩy doanh số trực tuyến toàn cầu dịp Black Friday đạt 14,2 tỷ USD, trong đó thị trường Mỹ đóng góp khoảng 3 tỷ USD.

Hãng dữ liệu này ước tính người Mỹ chi 18 tỷ USD cho mua sắm trực tuyến những ngày qua, tăng 3% so với cùng kỳ năm ngoái. Những mặt hàng được mua nhiều nhất gồm thời trang, phụ kiện cao cấp. Dù tổng chi tiêu của người Mỹ tăng, Salesforce nhận định giá cao vẫn kìm hãm lượng hàng hóa trong mỗi đơn hàng. “Người tiêu dùng mua sắm ít sản phẩm hơn so với năm trước”, Salesforce nhận định.

Caila Schwartz, Giám đốc phân tích người tiêu dùng của Salesforce cho rằng có hai yếu tố đẩy giá bán trung bình lên cao tại Mỹ. Trước tiên là tác động rõ rệt của thuế quan lên các mặt hàng không thiết yếu. Cùng với đó, nhóm người tiêu dùng thu nhập cao đang chi tiêu mạnh hơn so với nhóm thu nhập trung bình, thể hiện qua doanh số tăng ở phân khúc hàng xa xỉ.

Adobe dự báo dịp Cyber Monday năm nay doanh số online sẽ đạt 14,2 tỷ USD, tăng 6,3% so với cùng kỳ 2024. Điều này có thể giúp Cyber Monday trở thành ngày mua sắm trực tuyến lớn nhất năm. Các mặt hàng điện tử có thể giảm giá sâu nhất, lên tới 30%. Còn kênh bán hàng tại các cửa hàng truyền thống dự kiến tiếp tục trầm lắng.

Chuyên gia Phố Wall và các nhà đầu tư cá nhân cùng lạc quan về giá vàng, nhờ niềm tin Fed sẽ giảm thêm lãi suất trong tháng 12.

Sau nhiều tuần biến động, vàng vừa có tuần giao dịch ổn định. Kết thúc tuần trước, kim loại quý ở mức 4.226 USD, cao nhất hai tuần.

Trước diễn biến trên, khảo sát tuần của Kitco News cho thấy giới phân tích phố Wall lạc quan hơn, và nhà đầu tư cá nhân củng cố niềm tin giá tiếp tục đi lên. Trong 14 chuyên gia phân tích tham gia khảo sát, 11 người (tương đương 79%) dự đoán vàng tăng tuần này, và chỉ một người cho rằng giá sẽ giảm. Hai nhà phân tích còn lại, chiếm 14%, dự đoán kim loại quý đi ngang.

Tại cuộc thăm dò trực tuyến, Kitco ghi nhận 260 lượt bình chọn từ nhà đầu tư cá nhân. Kết quả, 183 phiếu, tương đương 70%, đánh giá tích cực về tuần này. Tỷ lệ dự báo giảm và trung lập lần lượt ở mức 11% và 19%.

Dự báo giá vàng tuần 1-5/12. Nguồn: Kitco

Chủ tịch Asset Strategies International Rich Checkan tin tưởng kim loại quý tăng giá tiếp. “Xung đột Ukraine chưa hạ nhiệt và kỳ vọng Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) cắt lãi suất lần 3 trong năm đang tăng trở lại, là yếu tố hỗ trợ vàng”, ông nêu.

James Stanley, chiến lược gia cấp cao tại Forex nói không có lý do gì để bi quan về vàng. Tuy nhiên, ông cảnh báo việc “mua đuổi” lúc này sẽ dẫn đến khả năng “đu đỉnh” cao, do một số nhà đầu tư dài hạn có thể chốt lời trước cuối năm.

Alex Kuptsikevich, nhà phân tích cấp cao của FxPro, dự báo giá vàng giảm tuần tới. Ông mô tả giao dịch kim loại quý giằng co giữa kỳ vọng Fed tiếp tục nới lỏng tiền tệ, nhưng các yếu tố khác vẫn gây áp lực lên giá.

Trung lập hơn, Adrian Day, Chủ tịch Adrian Day Asset Management cho rằng giá vàng khó bứt phá, cho đến khi Fed chính thức công bố lãi suất tháng 12. “Việc hạ lãi suất đã được phản ánh trước vào giá, nên rủi ro là Fed không cắt giảm. Tuy nhiên, có vẻ mức đáy sau đợt lập đỉnh tháng 10 đã hình thành và giá vàng có thể đi ngang trước khi có nhịp tăng tiếp theo”, ông nhận định.