Category: Netzero

  • EU chốt mua tín chỉ quốc tế để bù trừ phát thải

    EU chốt mua tín chỉ quốc tế để bù trừ phát thải

    EU chốt cho phép mua tín chỉ carbon quốc tế bù trừ 5% tổng lượng phát thải, họ là thị trường tín chỉ carbon tuân thủ đắt nhất thế giới, chỉ giao dịch nội khối.

    Các bộ trưởng khí hậu châu Âu (EU) đồng thuận mục tiêu về biến đổi khí hậu năm 2040 vào ngày 5/11, sau cuộc đàm phán xuyên đêm trước thềm hội nghị thượng đỉnh COP30 của Liên Hợp Quốc tại Brazil.

    Theo thỏa thuận, EU giữ nguyên mục tiêu giảm 90% khí thải vào 2040, so với mức năm 1990. Tuy nhiên, họ cho phép thành viên khối mua tín chỉ carbon bù trừ từ quốc tế, tối đa 5%.

    Tín chỉ carbon (carbon credit) là một loại giấy phép hoặc chứng chỉ có thể giao dịch, có giá trị mua bán và cung cấp cho người nắm giữ tín chỉ quyền phát thải một tấn CO2 hoặc loại khí thải khác nằm trong danh sách khí thải nhà kính.

    Lars Aagaard, Bộ trưởng Khí hậu, Năng lượng và Tiện ích Đan Mạch, và Ủy viên phụ trách Khí hậu châu Âu Wopke Hoekstra tổ chức họp báo tại Brussels, Bỉ, ngày 5/11. Ảnh: Reuters

    Hơn 10 năm qua, sàn carbon của EU (ETS) chỉ giao dịch nội khối. Việc mua tín chỉ carbon quốc tế sẽ là một bước ngoặt bởi EU – thị trường tuân thủ đắt nhất thế giới, đang giao dịch ở mức giá 81,42 euro mỗi tấn CO2 (tương đương 93,69 USD). Theo Carbon Credits, mỗi tấn CO2 được giao dịch với mức 57 USD ở Anh, 38 USD tại New Zealand và Trung Quốc là 7,5 USD.

    Tỷ lệ mua tín chỉ carbon bù trừ quốc tế gây ra nhiều tranh cãi giữa các thành viên EU. Tỷ lệ này ban đầu được Hội đồng châu Âu đề xuất ở mức tối đa 3%, nhằm giữ EU theo đúng lộ trình giảm lượng khí thải ròng 55% tới 2030 và phát thải ròng bằng 0 ( Net Zero ) vào 2050.

    Tuy nhiên, nhóm cố vấn khoa học khí hậu độc lập của EU phản đối việc mua tín chỉ CO2 từ nước ngoài, lập luận rằng việc này sẽ làm chuyển hướng các khoản đầu tư rất cần thiết ra khỏi các ngành công nghiệp châu Âu.

    Trong khi đó, Pháp và Bồ Đào Nha yêu cầu mức linh hoạt tới 5% với tín chỉ carbon, còn Ba Lan và Italy đề nghị tối đa 10%.

    “Chúng tôi không muốn phá hủy nền kinh tế, khí hậu, mà muốn cứu cả hai cùng lúc”, Thứ trưởng Bộ Khí hậu Ba Lan Krzysztof Bolesta nói. Cùng với Italy, Cộng hòa Czech phản đối mục tiêu giảm 90% khí thải vào 2040, bởi các ngành công nghiệp nước này đang phải vật lộn với chi phí năng lượng cao.

    Một số quốc gia khác gồm Hà Lan, Tây Ban Nha và Thụy Điển muốn duy trì mục tiêu khí hậu tham vọng, nhằm đuổi kịp Trung Quốc trong công nghệ xanh giữa bối cảnh thời tiết ngày càng cực đoan.

    Ngoài tỷ lệ carbon bù trừ quốc tế, các quốc gia EU cũng đồng thuận mục tiêu cắt giảm khí thải trong khoảng 66,25-72,5% vào 2035. Thêm vào đó, EU cũng nới lỏng một số chính sách khí hậu nhạy cảm khác, gồm trì hoãn thị trường carbon mới sang năm 2028. Thị trường carbon mới của EU được gọi ETS 2, hệ thống giao dịch khí thải trong lĩnh vực tòa nhà và giao thông, trước đó dự kiến khởi động vào 2027.

  • Đại sứ EU Bão lũ miền Trung là bài toán khí hậu trong phát triển kinh tế Việt Nam

    Đại sứ EU Bão lũ miền Trung là bài toán khí hậu trong phát triển kinh tế Việt Nam

    Bão lũ miền Trung vừa là thách thức, cơ hội để Việt Nam lên kế hoạch tăng trưởng kinh tế thích ứng biến đổi khí hậu, với sự hỗ trợ từ các đối tác như EU.

    Thông tin trên được ông Julien Guerrier, Đại sứ Liên minh châu Âu (EU) tại Việt Nam, nói tại họp báo Diễn đàn kinh tế xanh 2025, ngày 6/11.

    Đại diện EU cho rằng những thách thức khí hậu này ẩn chứa cơ hội để Việt Nam hướng tới tăng trưởng bền vững. Ông Guerrier nhấn mạnh kinh tế xanh là nền kinh tế của tương lai, thêm rằng EU sẵn sàng hỗ trợ để Việt Nam dẫn đầu khu vực trong lĩnh vực này.

    Hơn một tháng qua, các tỉnh miền Bắc và Trung chịu ảnh hưởng nặng nề do mưa lũ. Cuối tháng 9 đến đầu tháng 10, Thái Nguyên, Bắc Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Nội ngập sâu bởi hoàn lưu bão Matmo (bão số 11), thiệt hại gần 17.000 tỷ đồng.

    Hai tuần gần đây, các tỉnh miền Trung gồm TP Huế, Đà Nẵng, Quảng Trị, Hà Tĩnh, trải qua tình trạng “lũ chồng lũ” bởi hoàn lưu bão số 12. Bão số 13, Kalmaegi, chuẩn bị đổ bộ vào Gia Lai, Quảng Ngãi hôm nay.

    Ông Julien Guerrier, Đại sứ Liên minh châu Âu tại Việt Nam trong sự kiện. Ảnh: EuroCham

    Ở khía cạnh này, ông Nguyễn Phan Đính, đồng Chủ tịch Ủy ban ngành Tăng trưởng xanh của Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) cho rằng nhu cầu cấp bách của Việt Nam là đảm bảo khả năng chống chịu cho tương lai của doanh nghiệp và người dân, để họ trụ vững trước cú sốc do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.

    Xây dựng thành phố bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu là một trong những chuyên đề của Diễn đàn Kinh tế xanh (GEF 2025) tới đây. Đại diện EuroCham nói Việt Nam có thể học hỏi các mô hình nhà ở xanh của châu Âu để cung cấp nhà giá vừa phải, ít carbon và chống chịu khí hậu.

    Mới đây, một đại diện khác của EuroCham là ông Erick Contreras, Phó chủ tịch Hiệp hội, cũng đề xuất mô hình ” thành phố bọt biển ” (sponge city). Theo đó, các khu đô thị có khả năng “ngậm nước” cao như miếng bọt biển, thông qua giải pháp như cây xanh, hồ nước, công viên, hoặc cấu trúc phù hợp giúp hấp thụ nước mưa và ngăn ngừa ngập lụt.

    Theo dự báo của Ngân hàng Thế giới (WB), nếu không hành động, biến đổi khí hậu có thể khiến Việt Nam thiệt hại 12,5% GDP, đe dọa mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045. Thêm vào đó, nếu mực nước biển dâng từ 75-100 cm, gần một nửa đồng bằng sông Cửu Long có thể bị ngập vào giữa thế kỷ này.

    Cũng tại buổi họp báo, ông Bruno Jaspaert, Chủ tịch EuroCham Việt Nam, nhận định nhiều câu chuyện về tương lai xanh nghe “rất bay bổng”. Nhưng ông tin Việt Nam đã xác định rõ chiến lược tăng trưởng xanh hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050. Doanh nghiệp EU có thể chia sẻ bài học thực tế giúp hiện thực hóa mục tiêu khí hậu.

    Mặc dù vậy, ông Bruno lưu ý một quốc gia không dễ dàng đạt mục tiêu Net Zero. Với Việt Nam, vướng mắc cốt lõi nằm ở vấn đề năng lượng. Bên cạnh nguồn điện không phát thải carbon, lưới điện cần phát triển để đáp ứng nhu cầu truyền tải.

    “Nhu cầu đầu tư lưới điện không phải ở mức tỷ USD, mà cần rất nhiều tỷ USD”, ông Bruno lưu ý, thêm rằng một quốc gia sẽ cần sự hỗ trợ từ quốc tế, không thể tự triển khai đơn lẻ.

    Liên quan đến vấn đề năng lượng, EU tham gia hỗ trợ trong Quan hệ Đối tác Chuyển đổi Năng lượng Công bằng (JETP) của Việt Nam. Họ cam kết cấp 430 triệu euro (hơn 14.500 tỷ đồng) nhằm thúc đẩy dự án thủy điện tích năng Bắc Ái, một trong những dự án trong khuôn khổ JETP. Việt Nam hiện có 24 dự án được xác định đủ điều kiện theo khuôn khổ trên, với tổng vốn đầu tư hơn 7 tỷ USD.

  • Việt Nam dự kiến vận hành thí điểm sàn giao dịch carbon vào cuối 2026

    Việt Nam dự kiến vận hành thí điểm sàn giao dịch carbon vào cuối 2026

    Theo Tổng thư ký Quốc hội, Việt Nam đặt mục tiêu bước đầu hình thành thị trường carbon, vận hành thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon vào cuối 2026.

    Thông tin trên được Tổng thư ký Quốc hội Lê Quang Mạnh nêu khi trình bày báo cáo giám sát việc thực hiện Luật Bảo vệ môi trường năm 2020. Đây cũng là một trong 6 nhiệm vụ, giải pháp cấp bách Việt Nam đặt mục tiêu hoàn thành đến cuối năm 2026 để thực hiện chính sách về bảo vệ môi trường.

    Theo ông Lê Quang Mạnh, Việt Nam sẽ thiết lập, vận hành thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon, bước đầu hình thành và phát triển thị trường carbon vào cuối năm sau. Như vậy, việc đưa vào vận hành thí điểm sàn giao dịch carbon chậm khoảng 1 năm theo kế hoạch ban đầu, là cuối 2025 .

    Thị trường carbon là nơi trao đổi quyền phát thải khí nhà kính, tức mua bán tín chỉ hoặc hạn ngạch carbon. Trên thị trường này, các doanh nghiệp, tổ chức mua quyền phát thải nếu cần bù đắp lượng carbon để đạt mục tiêu giảm thải tự nguyện hoặc bắt buộc. Ngược lại, bên bán là phía thừa quyền phát thải được cấp hoặc có khả năng tạo ra các quyền phát thải thông qua tín chỉ carbon.

    Tổng thư ký Quốc hội Lê Quang Mạnh phát biểu tại phiên họp sáng 2810. Ảnh: Media Quốc hội

    Theo dự thảo Nghị định về sàn giao dịch carbon trong nước, sàn này sẽ được vận hành với hai sản phẩm là hạn ngạch phát thải và tín chỉ carbon . Với thị trường quốc tế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đang xây dựng dự thảo Nghị định trao đổi quốc tế kết quả giảm phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon để trình Chính phủ trong năm nay.

    Thảo luận tại hội trường sau đó, bà Nguyễn Thị Lan Anh – Phó giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Lào Cai kiến nghị cần sớm vận hành chính thức sàn giao dịch carbon để Việt Nam xây dựng nền kinh tế xanh, cũng như đạt mục tiêu Net Zero vào 2050.

    Bà Lan Anh cho rằng cần chính sách hỗ trợ kỹ thuật và tài chính giúp doanh nghiệp, nhất là nhóm vừa và nhỏ tham gia vào thị trường này. Chẳng hạn, các địa phương có tỷ lệ che phủ rừng lớn cần được quan tâm để họ sớm tham gia vào thị trường carbon. Chính sách của Nhà nước cũng cần ưu tiên phát triển rừng đặc dụng, vừa phòng chống thiên tai, vừa xây dựng vùng sinh thái carbon trọng điểm, bà nói.

    Bà Nguyễn Thị Lan Anh, Phó giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Lào Cai, phát biểu tại phiên thảo luận, sáng 2810. Ảnh: Media Quốc hội

    Việt Nam có nhiều thuận lợi phát triển thị trường giao dịch tín chỉ carbon, nhưng bà Hà Hồng Hạnh – Phó trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận tỉnh Khánh Hoà chỉ ra loạt khó khăn với doanh nghiệp. Theo bà, hiện cả nước có 2-3 trung tâm đủ năng lực kiểm kê khí nhà kính đạt chuẩn quốc tế, dữ liệu phát thải ở nhiều ngành cũng chưa đầy đủ. Điều này gây khó khăn cho việc xác định hạnh ngạch, giám sát kết quả phát thải.

    Các doanh nghiệp muốn bán tín chỉ hiện phải qua trung gian quốc tế, chi phí cao, làm giảm lợi ích thực tế. Bà Hạnh kiến nghị cần hoàn thiện khung pháp lý, đặc biệt các nghị định về vận hành sàn giao dịch carbon và quy định phân bổ, mua bán hạn ngạch phát thải. Hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về phát thải nhà kính cần được xây dựng thống nhất từ trung ương đến các doanh nghiệp, bà nói.

    Bà cũng đề nghị Nhà nước có hỗ trợ chi phí về kiểm toán, đăng ký tín chí cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, còn đơn vị tiên phong giảm phát thải nên được ưu đãi về thuế, tín dụng xanh.

    Ngoài mục tiêu về thị trường carbon , Tổng thư ký Quốc hội Lê Quang Mạnh cho biết Việt Nam sẽ ban hành, triển khai kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn 2045. Các biện pháp cấp bách để kiểm soát, ngăn chặn và khắc phục tình trạng ô nhiễm không khí tại Hà Nội và TP HCM sẽ được thực hiện ngay.

    Hệ thống thông tin, dữ liệu kiểm kê khí nhà kính trực tuyến cũng được xây dựng để phân tích và báo cáo kết quả kiểm kê khí nhà kính kịp thời, hiệu quả. Đến cuối 2026, dữ liệu môi trường quốc gia được vận hành, bảo đảm liên thông với cơ sở dữ liệu quốc gia và chia sẻ theo thời gian thực.

    Đoàn giám sát đánh giá việc bảo vệ môi trường tại Việt Nam có nhiều chuyển biến. Ba trong 5 chỉ tiêu đặt ra năm 2025 đều vượt kế hoạch, gồm tỷ lệ thu gom và xử lý chất thải rắn sinh hoạt đô thị đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn; tỷ lệ khu công nghiệp, khu chế xuất đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường và tỷ lệ che phủ rừng. Các nguồn thải lớn đã được kiểm soát chủ động và chặt chẽ, không để xảy ra sự cố môi trường lớn.

    Tuy nhiên, đoàn giám sát nhận thấy việc thực hiện Luật Bảo vệ môi trường 2020 vẫn còn một số hạn chế như tình trạng ô nhiễm môi trường diễn biến phức tạp, đặc biệt là do bụi mịn tại các thành phố lớn. Có những thời điểm Hà Nội và TP HCM rơi vào nhóm đô thị ô nhiễm nhất thế giới, theo báo cáo giám sát.

    Cùng với đó, hạ tầng kỹ thuật về bảo vệ môi trường, nhất là thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt, nước thải còn lạc hậu, chưa đáp ứng được yêu cầu. Cụ thể, hiện chỉ có khoảng 18 tổng lượng nước thải đô thị được thu gom xử lý. Cả nước mới có 31,5 cụm công nghiệp và 16,6 làng nghề đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt yêu cầu.

  • 4 doanh nghiệp Mỹ bồi thường gần 2 triệu USD vì bán túi nilon không thể tái chế

    4 doanh nghiệp Mỹ bồi thường gần 2 triệu USD vì bán túi nilon không thể tái chế

    Bốn doanh nghiệp sản xuất túi nilon phải bồi thường California gần 2 triệu USD khi bán hàng tỷ túi nilon dán nhãn có thể tái chế nhưng không thể tái chế như cam kết.

    Thông tin trên được ông Rob Bonta, Tổng chưởng lý California, thông báo ngày 1710, sau khi kết thúc điều tra về hoạt động tái chế túi nilon theo cam kết của doanh nghiệp. Bốn doanh nghiệp sản xuất túi nilon bồi thường 1,8 triệu USD gồm Revolution Sustainable Solutions, Metro Poly, PreZero US Packaging và Advance Polybag, đồng thời ngừng kinh doanh túi nilon tại bang.

    Họ phải bồi thường do cáo buộc vi phạm Đạo luật Khiếu nại tiếp thị môi trường, Luật Quảng cáo sai sự thật và Luật Cạnh tranh không lành mạnh của bang.

    Bên cạnh đó, chính quyền California cũng kiện ba doanh nghiệp sản xuất túi nilon lớn của bang gồm Novolex Holdings, Inteplast Group và Mettler Packaging với các cáo buộc tương tự.

    California cấm túi mua sắm dùng một lần từ năm 2017. Tuy nhiên, các doanh nghiệp được phép sản xuất và kinh doanh túi loại dày, bởi cơ quan chức năng cho rằng loại này có thể tái sử dụng, kèm điều kiện tái chế nội bang sau đó. Thêm vào đó, bang cũng chuyển trách nhiệm tái chế từ cộng đồng địa phương sang nhà sản xuất từ năm 2022.

    Túi nilon tái sử dụng bị bỏ lại tại Laguna Niguel, California, Mỹ, ngày 1122021. Ảnh: Reuters

    7 doanh nghiệp trên cung cấp hàng tỷ túi nilon loại dày cho các nhà bán lẻ bang California và xác thực rằng chúng đáp ứng các yêu cầu có thể tái chế nội bang theo quy định. Tuy nhiên, theo điều tra và khảo sát tái chế toàn bang, cơ quan chức năng kết luận tất cả loại túi này đều không thể tái chế tại California.

    Tái chế nhựa là thách thức trên toàn nước Mỹ, với tỷ lệ tái chế chỉ đạt 6. 94 rác nhựa còn lại được chôn lấp, đốt hoặc thải ra môi trường theo nhiều cách. Tại California, theo Ủy ban tái chế CalRecylce của bang, chỉ 3 loại chai nhựa đáp ứng được tiêu chí có thể tái chế nội bang. Tức, túi nilon không đạt chuẩn này.

    Để các vật liệu như túi nilon được tái chế, hệ thống thu gom, cơ sở hạ tầng xử lý và thị trường hỗ trợ tái chế được thiết lập. Tuy nhiên, California cho rằng các nhà sản xuất nhựa chưa nỗ lực để xây dựng hệ thống và hạ tầng nói trên. Điều này khiến việc bỏ những chiếc túi nilon vào thùng tái chế lề đường gây trở ngại cho hoạt động xử lý rác thải.

    Văn phòng tổng chưởng lý đã khảo sát 69 cơ sở xử lý và tái chế chất thải tại bang. Chỉ hai cơ sở chấp nhận tái chế túi nilon, nhưng không thể xác nhận chúng thực sự đã được tái chế.

    Khi được triệu tập, 7 doanh nghiệp sản xuất túi nilon không thể xuất trình bất cứ tài liệu nào chứng thực số lương túi đã được tái chế, đồng thời không xác định được tỷ lệ tái chế trên tổng số túi bán ra cho các cửa hàng bán lẻ ở California. Trong khi khó chứng thực hoạt động tái chế, họ sử dụng biểu tượng tái chế hình ba mũi tên đuổi theo, vi phạm Luật Quảng cáo và Luật Khiếu nại tiếp thị môi trường. Theo quy định, họ chỉ có thể dùng biểu tượng này trong quảng cáo, tiếp thị, nếu chứng minh hầu hết sản phẩm này được tái chế ở California.

    Các hành động pháp lý của chúng tôi hôm nay chỉ ra rằng: Không một công ty nào đứng trên luật pháp, ông Bonta nói.

    Các nhà vận động môi trường hài lòng với thỏa thuận và vụ kiện các nhà sản xuất túi nilon của chính quyền bang. Thật vô lý khi một thứ bạn chỉ sử dụng trong vài phút lại tồn tại hàng thế kỷ, Nick Lapis, Giám đốc vận động của tổ chức phi lợi nhuận Californians Against Waste, nói. Dù vậy, ông thêm rằng những chiếc túi nilon sẽ biến mất khỏi California chưa đầy ba tháng nữa.

    Cuối năm ngoái, California thông qua quy định loại bỏ dần túi nilon dày tại siêu thị và cửa hàng bán lẻ ở California, có hiệu lực từ ngày 112026.

    Năm 2023, nhóm nhà báo của ABC News đã tiến hành một cuộc điều tra tìm hiểu đường đi của túi nilon sau khi được bỏ vào thùng tái chế. Họ gắn thẻ theo dõi điện tử lên 46 bọc túi nilon tại các thùng tái chế ở chuỗi cửa hàng WalMart và Target. Tuy nhiên, chỉ bốn bọc thực sự được đưa đến trung tâm tái chế. Một nửa được đưa ra bãi chôn lấp và lò đốt, bảy bọc dừng hoạt động tại các trạm trung chuyển hoặc phân loại, sáu bọc được chuyển trả cửa hàng, và ba bọc được đưa đến Indonesia và Malaysia.

    Bảo Bảo (theo Reuters, Mercury )

  • Kế hoạch thu phí khí thải tàu biển đổ bể vì ông Trump

    Kế hoạch thu phí khí thải tàu biển đổ bể vì ông Trump

    Trước sức ép thương mại từ Tổng thống Mỹ Donald Trump, nỗ lực thiết lập phí carbon tàu biển đã đổ bể.

    Hôm 1710, cuộc họp của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) kết thúc mà không thông qua bất kỳ quy định nào về việc thiết lập phí carbon toàn cầu cho tàu biển.

    Đầu năm nay, trong bầu không khí được kỳ vọng lớn, các quốc gia hàng hải lớn nhất thế giới đã thống nhất về bộ quy định nhằm áp phí lên lượng phát thải carbon ngành vận tải biển. Việc chính thức thông qua mức phí đến 480 USD mỗi tấn trong cuộc họp tuần này tại London của IMO vốn được cho là chỉ còn là thủ tục.

    Tuy nhiên, hôm 1010, chính quyền tổng thống Trump ra áp lực mạnh mẽ, đe dọa cấm tàu cập cảng Mỹ, hạn chế visa với các quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc ủng hộ phí khí thải tàu biển.

    Hôm 1510, trên Truth Social, ông Trump kêu gọi các nước bỏ phiếu phản đối, nói rằng Mỹ sẽ không chấp nhận loại thuế lừa đảo xanh toàn cầu này đối với vận tải biển. Arab Saudi và một số nước khác cũng lên tiếng phản đối.

    Áp lực buộc các đại biểu IMO quyết định hoãn lại kế hoạch thêm một năm. Họ kỳ vọng các quốc gia sẽ tiếp tục đàm phán để hướng tới đồng thuận. Tổng thư ký IMO Arsenio Dominguez cho biết: Tình hình địa chính trị hiện nay khiến chúng tôi khó đạt tiến triển trong một số vấn đề nhất định.

    Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại phiên họp thứ 80 của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ngày 239. Ảnh: AP

    Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio ca ngợi kết quả cuộc họp của IMO là một thắng lợi lớn nữa cho ông Trump. Nhờ sự lãnh đạo của ông ấy, Mỹ đã ngăn chặn một đợt tăng thuế khổng lồ của Liên Hợp Quốc lên người tiêu dùng Mỹ, vốn tài trợ cho các dự án khí hậu cấp tiến, ông nói.

    Trong khi đó, Bộ trưởng Biến đổi Khí hậu của quốc đảo Vanuatu Ralph Regenvanu cho rằng việc IMO không thông qua phí phát thải tàu biển là thất bại của một cơ quan thuộc Liên Hợp Quốc trong hành động quyết liệt chống biến đổi khí hậu. Nhưng chúng tôi tin luật pháp quốc tế đang đứng về phía mình và sẽ tiếp tục chiến đấu vì người dân và hành tinh, ông nói.

    Theo chuyên gia, diễn biến cho thấy ảnh hưởng của ông Trump – người gọi biến đổi khí hậu là trò lừa bịp tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc hôm 239 – đang lan rộng tới các chính sách toàn cầu về chống biến đổi khí hậu.

    Trước sức ép, nhiều chính phủ đã chọn thỏa hiệp chính trị thay vì công lý khí hậu, qua đó bỏ rơi những quốc gia đang gánh chịu hậu quả nặng nề của khủng hoảng khí hậu, bà Emma Fenton, Giám đốc cấp cao phụ trách ngoại giao khí hậu tại tổ chức phi lợi nhuận Opportunity Green (Anh) nhận định.

    Phát thải từ vận tải biển đã tăng trong thập kỷ qua, chiếm khoảng 3 tổng lượng phát thải toàn cầu, do thương mại mở rộng và tàu thuyền tiêu thụ lượng lớn nhiên liệu hóa thạch cho các hành trình dài.

    Phần lớn tàu biển hiện sử dụng dầu nặng, thải ra nhiều khí CO₂ và chất gây ô nhiễm khi đốt cháy. Các tàu lớn có vòng đời khoảng 25 năm, nên ngành này cần thay đổi và đầu tư ngay từ bây giờ để cắt giảm phát thải.

    IMO đặt mục tiêu đưa ngành hàng hải đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào khoảng năm 2050, đồng thời cam kết mở rộng sử dụng nhiên liệu có phát thải thấp hoặc bằng không. Tổ chức này đã xây dựng Khung Net-Zero, quy định tiêu chuẩn nhiên liệu, yêu cầu giảm dần lượng phát thải khí nhà kính. Đồng thời, dự kiến thiết lập cơ chế định giá, thu phí đối với mỗi tấn khí phát thải vượt mức cho phép, tức về bản chất là phí carbon tàu biển chưa được thông qua.

    Việc trì hoãn (thông qua phí phát thải tàu biển) khiến ngành hàng hải rơi vào tình trạng bất định. Tuy vậy, tuần qua cũng cho thấy mong muốn làm sạch ngành này là có thật, dù phải đối mặt với sự chèn ép từ Mỹ, bà Alison Shaw tại tổ chức Transport Environment ở Brussels (Bỉ) nhận định.

  • Liên minh Net Zero của ngành ngân hàng toàn cầu sụp đổ

    Liên minh Net Zero của ngành ngân hàng toàn cầu sụp đổ

    Liên minh Ngân hàng Net Zero ngừng hoạt động từ ngày 310, sau khi mất nhiều thành viên kể từ khi ông Trump nhậm chức Tổng thống Mỹ.

    Thông tin trên được Liên minh Ngân hàng Net Zero (NZBA) thông báo mới đây. Sau khi Morgan Stanley, Goldman Sachs, HSBC và nhiều ngân hàng khác rời đi, các thành viên còn lại của Liên minh Ngân hàng Net Zero (NZBA) đã bỏ phiếu ủng hộ bỏ mô hình liên minh dựa trên thành viên và thiết lập các khuôn khổ hướng dẫn.

    Người đi bộ ngang qua một chi nhánh HSBC ở trung tâm thành phố Buenos Aires, Argentina, ngày 942024. Ảnh: Reuters

    Với kết quả bỏ phiếu trên, NZBA sẽ ngừng hoạt động ngay lập tức, một phát ngôn viên nói với The Guardian.

    Hiện trang web chính thức của Sáng kiến tài chính Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEPFI) cũng bỏ tên Liên minh Ngân hàng Net Zero, thay chữ liên minh (Alliance) bằng nguồn lực (Resources).

    NZBA được thành lập năm 2021 do Liên Hợp Quốc tập hợp, là một nhóm các ngân hàng hàng đầu toàn cầu, cam kết điều chỉnh các hoạt động cho vay, đầu tư và thị trường vốn theo mục tiêu phát thải khí nhà kính bằng 0 vào năm 2050.

    Thời kỳ đỉnh cao, NZBA có gần 150 thành viên, nhưng các ngân hàng bắt đầu rời đi khi ông Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ cùng các cam kết thúc đẩy ngành nhiên liệu hóa thạch, xóa bỏ nhiều quy định môi trường.

    Trước sự tấn công từ đảng Cộng hòa, sáu ngân hàng lớn của Mỹ gồm JPMorgan Chase, Citigroup, Bank of America, Morgan Stanley, Wells Fargo và Goldman Sachs đã rời Liên minh Ngân hàng Net Zero trước lễ nhậm chức của Trump.

    Nhóm ngân hàng châu Âu và Nhật Bản cũng tiếp bước sau đó. Vào tháng 7, HSBC trở thành ngân hàng Anh đầu tiên rời khỏi liên minh, sau đó Barclays cũng rời đi. HSBC cũng đã lùi mục tiêu Net Zero thêm hai thập kỷ . Họ cho rằng các doanh nghiệp gặp thách thức lớn trong quá trình chuyển đổi, giảm phát thải khi kinh tế khó khăn. Điều này ảnh hưởng tới việc đưa ra các chính sách tín dụng xanh cho doanh nghiệp.

    Dù không hoạt động dưới hình thức liên minh, NZBA cho biết các hướng dẫn và tài liệu hỗ trợ của họ vẫn được công khai, và ngân hàng trên toàn thế giới có thể sử dụng.

    Trước sự sụp đổ của NZBA, các nhà vận động đầu tư bền vững có phản ứng trái chiều.

    Jeanne Martin, đồng giám đốc phụ trách quan hệ doanh nghiệp tại nhóm đầu tư có trách nhiệm ShareAction, mô tả động thái này là rất đáng thất vọng. Bà cho rằng các giám đốc ngân hàng cần can đảm hơn trong thời điểm quyết định với tương lai của nhân loại. Họ nên sử dụng ảnh hưởng của bản thân để thúc đẩy các tiêu chuẩn trách nhiệm giải trình về khí hậu, nhằm nắm bắt cơ hội chuyển đổi sang năng lượng sạch.

    Nhưng Lucie Pinson, Giám đốc của tổ chức phi chính phủ Reclaim Finance, nói không thương tiếc sự sụp đổ của NZBA, bởi họ không mang lại lợi ích gì cho khí hậu, tương tự các liên minh tài chính cùng loại khác. Bà nhận định việc phân bổ lại dòng tiền hướng tới các giải pháp khí hậu không thể diễn ra bởi ý chí của ngân hàng và thiếu đi sự can thiệp của các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý.

  • Thị trường xe điện Mỹ ra sao khi chính quyền ông Trump hủy ưu đãi

    Thị trường xe điện Mỹ ra sao khi chính quyền ông Trump hủy ưu đãi

    CEO Ford, Nissan dự đoán doanh số xe điện lao dốc ngay khi chấm dứt ưu đãi, một số hãng khác tin rằng đây chỉ là câu chuyện ngắn hạn của thị trường.

    Các hãng xe đã chuẩn bị kịch bản cho thị trường ảm đạm sau khi khoản ưu đãi xe điện tới 7.500 USD cho người Mỹ chấm dứt.

    Chính sách ưu đãi trên được ban hành từ 2008 và được gia hạn 4 năm sau đó nhờ Đạo luật Giảm lạm phát thời cựu Tổng thống Joe Biden. Theo đó, người dân khi chuyển sang ôtô điện được hỗ trợ một khoản tín dụng thuế 7.500 USD khi mua mới và 4.000 USD cho xe cũ (chuyển đổi lần đầu), áp dụng từ đầu năm nay.

    Tuy nhiên, Luật Chi tiêu công và giảm thuế, còn gọi là đạo luật to đẹp (OBBBA) của Tổng thống Donald Trump đã chấm dứt ưu đãi trên từ ngày 110.

    Tổng thống Donald Trump ký ban hành OBBBA tại Nhà Trắng ngày 47. Ảnh: AP

    Jim Farley, CEO Ford, nói việc chấm dứt ưu đãi kéo dài 17 năm là bước ngoặt của thị trường xe điện. Vị CEO này dự báo thị phần ôtô điện tháng này giảm một nửa, về 5 từ mức kỷ lục 10 tháng trước.

    Cùng ý kiến, Nissan Americas, Chủ tịch Nissan Americas nói thị trường sẽ sụp đổ trong tháng 10. Hãng ôtô từ Nhật Bản đang tung ra phiên bản nhỏ hơn của mẫu xe điện Nissan Leaf tại Mỹ, nhưng dự đoán bị cạnh tranh gay gắt bởi các đối thủ nỗ lực tìm kiếm khách hàng giữa bối cảnh thị trường ảm đạm.

    CNBC nhận định thị trường sẽ trở về nhu cầu thực sau nhiều năm dựa vào ưu đãi Chính phủ. Trong khi đó, các hãng sản xuất đã chi hàng tỷ USD để phát triển xe điện, dù phần lớn không có lãi.

    Giới phân tích dự báo nhu cầu ôtô điện tại Mỹ tựa chuyến tàu lượn siêu tốc, tăng đột ngột trước thời điểm khoản tín dụng thuế chấm dứt, sau đó lao dốc trước khi về trạng thái bình thường mới. Theo dữ liệu từ công ty phân tích Cox Automotive, doanh số quý III đạt 410.000 chiếc, tăng 30 so với quý trước và 21 cùng kỳ 2024.

    Một trạm sạc xe điện ở Carlsbad, California, Mỹ, ngày 145. Ảnh: Reuters

    Dù số xe bàn giao 3 tháng qua cao hơn nhiều dự báo, Tesla nhận định tình hình vài quý tới sẽ ảm đạm. Điều này khiến cổ phiếu công ty giảm 3,4 trong phiên chiều 210.

    Cuối năm ngoái, giáo sư tại các trường Đại học California, Duke và Stanford công bố nghiên cứu cho rằng lượng mua xe điện có thể giảm 27 nếu không có khoản tín dụng thuế.

    Bên cạnh lực cầu yếu, các hãng xe còn đối mặt với chi phí sản xuất gia tăng bởi rủi ro thuế quan . Trong khi các hãng nước ngoài chịu mức thuế xuất khẩu vào Mỹ cao hơn, chi phí sản xuất của doanh nghiệp nội địa cũng đi lên khi giá nhập linh kiện tăng, kéo theo biên lợi nhuận thu hẹp.

    Các loại thuế trên buộc hãng sản xuất tổ chức lại chuỗi cung ứng, giảm phụ thuộc vào nước ngoài và tăng đầu tư tại Mỹ. Đây cũng là chính sách được chính quyền ông Trump nhấn mạnh nhằm đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại.

    Thêm vào đó, Nhà Trắng đề xuất nhiều chính sách khác có thể làm chậm đà phát triển của ôtô điện, ví dụ tạm ngưng phạt hãng không đáp ứng các quy định về hiệu suất nhiên liệu.

    Thực tế, ngay cả thời điểm chưa hủy bỏ khoản tín dụng thuế, nhu cầu xe điện đã chậm lại trong hai năm qua, bất chấp hàng loạt mẫu mới được tung ra. Theo Cox Automotive, doanh số phân khúc xe này chỉ tăng 1,5 trong nửa đầu năm nay so với cùng kỳ 2024.

    Nhiều hãng đã lùi một bước trên lộ trình xe điện, gồm sa thải lao động, cắt giảm sản lượng, trì hoãn hoặc loại bỏ hoàn toàn phương tiện này. Honda xác nhận chấm dứt sản xuất dòng xe Acura ZDX tại Mỹ. GM giảm ca sản xuất, hoãn triển khai một số mẫu. Porsche chuyển sang chiến lược xe xăng và hybrid, còn Volkswagen và hãng ôtô điện Mỹ Rivian công bố cắt giảm nhân sự liên quan đến mảng này.

    Nhận định về thị trường xe điện, Brad Sowers, chủ sở hữu đại lý kinh doanh hãng Chevrolet, Jeep và các thương hiệu khác, cho rằng những dòng xe giá phải chăng sẽ tiếp tục hấp dẫn khách hàng. Ngược lại, những mẫu đắt tiền như ôtô bán tải điện Chevy Silverado của GM, giá lên tới 90.000 USD, gặp khó khăn.

    Ngược lại, một số hãng vẫn kiên định với thị trường xe điện . Hakan Samuelsson, CEO Volvo Car, nói họ sẽ không thay đổi chiến lược dựa trên chính sách của chính phủ. Định hướng trở thành công ty ôtô điện của chúng tôi không dựa trên bất kỳ khoản tín dụng thuế hay ưu đãi nào, mà dựa trên việc loại xe này tốt hơn cho người tiêu dùng Mỹ, ông nói.

    Steve Horaney, Phó chủ tịch cấp cao của doanh nghiệp cung ứng Mema Original Equipment Suppliers, cho rằng thị trường xe điện sẽ không biến mất, nhưng trải qua một đợt suy giảm ngắn hạn.

    Ông José Muñoz, CEO Hyundai Motor, cũng có niềm tin như vậy. Chúng tôi đang thích nghi với tình hình mới. Về trung và dài hạn, sản lượng dự kiến vẫn tăng, ông nói.

  • Ford GM tự mua xe của mình để hưởng ưu đãi xe điện ngày chót

    Ford GM tự mua xe của mình để hưởng ưu đãi xe điện ngày chót

    Hai hãng xe Ford và GM đã mua xe trong kho hàng từ đại lý, rồi cho thuê lại, nhằm hưởng chính cách ưu đãi 7.500 USD cho xe điện những ngày chót.

    Các hãng xe điện xoay xở nhằm tận dụng chính sách ưu đãi cho hoạt động thuê, mua xe những ngày cuối hiệu lực, Reuters thông tin ngày 309.

    Luật chi tiêu công và giảm thuế, còn gọi là đạo luật to đẹp (OBBBA) của Tổng thống Donald Trump gồm điều khoản chấm dứt các ưu đãi xe điện từ thời Tổng thống tiền nhiệm, có hiệu lực từ 0 giờ ngày 110. Theo hướng dẫn từ Sở Thuế vụ (IRS), các xe phải được mua trước ngày 309 để đủ điều kiện nhận khoản tín dụng thuế 7.500 USD. Hoạt động mua cần được chứng thực bằng hợp đồng và khoản thanh toán thực hiện trước ngày 309.

    Ford và General Motors (GM) đã tận dụng điều khoản này, thực hiện chương trình mua xe điện trong kho đại lý của họ. Theo thông tin từ một số đại lý trong chương trình, bộ phận tài chính của hai hãng trên thanh toán tiền xe trước cho họ, nhằm đảm bảo đủ điều kiện nhận khoản tín dụng thuế liên bang 7.500 USD.

    Logo của Ford tại trụ sở ở Dearborn, Michigan, Mỹ, ngày 123. Ảnh: Reuters

    Những chiếc xe sau mua này tiếp tục được đại lý cung cấp dịch vụ cho thuê tới khách hàng như thường lệ. Mức tín dụng thuế nói trên sẽ giúp giảm giá thuê.

    Phản hồi về chuyện này, GM cho biết họ đã làm việc với các đại lý về một chương trình ưu đãi mở rộng, để khách hàng tiếp tục được hưởng lợi từ khoản tín dụng thuế khi thuê xe điện. Ba nguồn tin của Reuters nói các hãng xe đã thiết kế chương trình tự mua xe mình sau khi tham vấn với các quan chức từ Sở Thuế vụ (IRS). Phía IRS chưa phản hồi về nội dung này.

    Giới phân tích dự đoán doanh số bán và cho thuê xe điện giảm mạnh sau khi chính sách tín dụng thuế kết thúc, chấm dứt làn sóng mua xe điện ồ ạt trong những tháng gần đây. Theo dữ liệu từ công ty phân tích Cox Automotive, doanh số xe điện Mỹ trong quý III đạt 410.000 chiếc, tăng 30 so với quý trước và 21 so với cùng kỳ năm trước.

    Đây là mức cao nhất từng được bán ra trong một quý tại Mỹ, đồng thời đưa thị phần xe điện đạt kỷ lục ở mức 10.

    GM là doanh nghiệp được hưởng lợi nhiều nhất từ nhu cầu phục hồi trong Quý III, với mức tăng 1 thị phần so với cùng kỳ. Ford cũng là bên được hưởng lợi, với mức thị phần tăng 0,4. Trong khi đó, Tesla, Nissan, Volkswagen và Subaru ghi nhận mức thị phần sụt giảm.

    Sau khi chính sách tín dụng thuế chấm dứt ngày 110, Tesla tăng giá thuê mẫu xe chạy nhất Model Y từ 529 USD lên tới 599 USD mỗi tháng. Còn Ford thông báo tiếp tục hỗ trợ mức thanh toán cạnh tranh đến hết năm.

    Việc chấm dứt chính sách tín dụng thuế liên bang là phép thử quan trọng cho thị trường xe điện tại Mỹ. Stephanie Valdez Streaty, Giám đốc Phân tích của Cox Automotive, nói phép thử này sẽ kiểm tra xem thị trường đã đủ trưởng thành để tự phát triển, hay vẫn cần thêm cơ chế hỗ trợ.

  • Công ty của ông Phạm Nhật Vượng đề xuất bỏ giá sạc giờ cao điểm cho xe điện

    Công ty của ông Phạm Nhật Vượng đề xuất bỏ giá sạc giờ cao điểm cho xe điện

    V-Green, công ty phát triển trạm sạc do ông Phạm Nhật Vượng sáng lập, đề xuất không áp giá giờ cao điểm và buộc lắp công tơ riêng cho sạc xe điện để khuyến khích đầu tư, sử dụng.

    Nội dung này được nêu tại tổng hợp ý kiến góp ý về dự thảo Thông tư hướng dẫn Quyết định 14 của Thủ tướng về giá bán lẻ điện.

    Theo dự thảo Thông tư, Bộ Công Thương đề xuất hai phương án giá bán lẻ cho trạm sạc xe điện. Phương án 1 , trạm sạc chuyên phục vụ xe điện (gồm bus điện) phải có công tơ riêng. Trường hợp hộ gia đình lắp trụ sạc, giá điện áp theo giá sinh hoạt.

    Phương án 2 , không bắt buộc lắp công tơ riêng đo đếm tại trạm sạc, giá điện được áp theo từng mục đích sử dụng của cơ quan, doanh nghiệp, cá nhân. Theo đó, giá bán điện dự kiến được tính theo hợp đồng mua bán nếu họ không có công tơ riêng. Trường hợp khách hàng ký hợp đồng sử dụng điện sinh hoạt nhưng dùng cả sạc xe, toàn bộ sản lượng điện dự kiến áp theo giá bán lẻ sinh hoạt.

    Giá điện tại các trạm sạc dự kiến vẫn tính theo cấp điện áp, khung giờ (thấp, bình thường, cao điểm), tương tự tại Quyết định 142025. Mức này bằng 71-195 giá bán lẻ điện bình quân hiện hành, tương đương 1.566-4.298 đồng một kWh (chưa gồm VAT).

    Công ty cổ phần Phát triển trạm sạc Toàn cầu V-Green, công ty do ông Phạm Nhật Vượng sáng lập, đề xuất không áp dụng giá khung giờ cao điểm với mục đích sạc xe điện . Công ty cho rằng lĩnh vực này có chi phí đầu tư lớn, việc tăng thời gian khai thác sẽ giúp nhà đầu tư thu hồi vốn nhanh. Việc bỏ khung giờ cao điểm, nhằm khuyến khích doanh nghiệp, người dân đầu tư trụ sạc.

    Giờ cao điểm được tính chung ở mức 5 giờ mỗi ngày từ Thứ Hai đến Thứ Bảy (trừ Chủ nhật). Theo dự thảo, khung giờ cụ thể sẽ được Bộ trưởng Công Thương ban hành, phù hợp với tình hình sử dụng điện của hệ thống trong từng giai đoạn.

    Một trạm sạc V-Green trên đường Huyền Trân Công Chúa, TP HCM, ngày 157. Ảnh: Tuấn Vũ

    Doanh nghiệp của ông Phạm Nhật Vượng cũng đề nghị chọn phương án 1, tức là quy định bắt buộc lắp công tơ riêng tại trụ sạc xe điện. V-Green cũng kiến nghị bổ sung thêm điều khoản điện lực có trách nhiệm lắp đồng hồ phụ theo đề nghị của hộ gia đình, cá nhân. Việc này nhằm đo đếm sản lượng điện sạc riêng, qua đó áp giá bán lẻ theo quy định cho phần điện này, tách biệt với mục đích sinh hoạt.

    Phản hồi đề xuất này, Bộ Công Thương cho biết phần lớn ý kiến góp ý của các bộ, ngành, đơn vị chọn phương án 2, đồng nghĩa không bắt buộc lắp công tơ đo đếm riêng tại trạm sạc xe điện. Bộ này cho hay tiếp tục hiệu chỉnh phương án này để phù hợp điều kiện thực tế.

    Đưa giá điện trạm sạc về mức ưu đãi hơn cũng là kiến nghị của nhiều cơ quan Nhà nước . Sở Công Thương Hà Nội cho rằng cơ quan quản lý cần quy định rõ phương pháp tính giá theo khung giờ (thấp điểm, bình thường, cao điểm) và cơ chế cập nhật giá theo biến động chi phí đầu vào. Việc này nhằm khuyến khích người dân sạc vào giờ thấp điểm để điều hòa kinh tế – kỹ thuật lưới điện, đồng thời bảo đảm khả năng thu hồi vốn cho doanh nghiệp đầu tư trạm sạc.

    Theo Sở này, mức giá ưu đãi sẽ khuyến khích người dân và xã hội chuyển đổi sang mô hình giao thông xanh, phương tiện thân thiện môi trường. Thành phố cũng đang triển khai nhiều dự án hạ tầng trạm sạc theo tinh thần chuyển đổi xanh, bảo vệ môi trường.

    Tương tự, Vụ Pháp chế (Bộ Công Thương) cũng cho rằng các quy định về giá điện cho trạm sạc và biện pháp quản lý cần xem xét tổng thể, gồm chính sách ngành cũng như xu hướng, định hướng phát triển của xe điện, trạm sạc trong tương lai.

    Liên quan đến các đề xuất về giá điện, Bộ Công Thương cho biết sẽ giữ nguyên cơ chế giá theo khung giờ thấp, cao điểm như dự thảo. Bởi dự thảo thông tư này nhằm hướng dẫn Quyết định 14 của Thủ tướng, không thể quy định nội dung cơ chế giá điện khác với chính sách đã có.

    Theo thống kê của Motorcycles Data, toàn thị trường Việt tiêu thụ khoảng 2,08 triệu xe máy sau 8 tháng đầu năm, tăng 15,2 so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, nhu cầu của người dân về xe máy điện tăng trưởng cao nhất. Doanh số lũy kế 8 tháng các dòng xe máy điện nói chung tăng 89-197.

    Với ôtô điện và xe hybird, nửa đầu năm nay VinFast và các thành viên thuộc Hiệp hội Các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) bán ra thị trường 72.227 xe. Mức này chiếm gần 29 tổng lượng ôtô mới tiêu thụ trong 6 tháng đầu năm tại Việt Nam.

  • Trồng trọt sẽ giảm ít nhất 15 phát thải khí nhà kính đến 2035

    Trồng trọt sẽ giảm ít nhất 15 phát thải khí nhà kính đến 2035

    Đến 2035, trồng trọt sẽ giảm ít nhất 15 khí thải so với 2020, xây dựng nhãn hiệu phát thải thấp và phát triển tín chỉ carbon để gia nhập thị trường quốc tế.

    Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa ban hành đề án trồng trọt giai đoạn 2025-2035, nhằm đưa ngành này vào quỹ đạo phát thải thấp, bảo đảm an ninh lương thực và nâng sức cạnh tranh của nông sản Việt.

    Theo đề án, đến năm 2035, tất cả tỉnh, thành phải xây dựng ít nhất 1-2 mô hình sản xuất giảm phát thải có khả năng nhân rộng. Cả nước sẽ hình thành tối thiểu 15 mô hình thí điểm để phát triển tín chỉ carbon, đủ điều kiện tham gia thị trường quốc tế. Một nhãn hiệu quốc gia Phát thải thấp cũng sẽ được ban hành, áp dụng cho các sản phẩm trồng trọt đáp ứng tiêu chí về môi trường.

    Một phần diện tích lúa kém hiệu quả sẽ chuyển sang cây trồng cạn giá trị cao hoặc kết hợp nuôi thủy sản. Các mô hình một vụ lúa – một vụ màu được khuyến khích để cải tạo đất và giảm phát thải. Với cây lâu năm, Bộ ưu tiên giống vừa cho hiệu quả kinh tế, vừa hấp thu carbon tốt.

    Vận chuyển lúa sau thu hoạch từ đồng về kho để phơi, sấy. Ảnh: An Bình

    Kỹ thuật canh tác giảm phát thải cũng được chuẩn hóa. Trồng lúa sẽ áp dụng tưới ngập khô xen kẽ, hệ thống thâm canh cải tiến (SRI); phân hữu cơ, vi sinh và phân chậm tan sẽ thay dần phân vô cơ; thuốc bảo vệ thực vật hóa học được hạn chế, thay bằng giải pháp sinh học. Công nghệ số, từ cảm biến đến phần mềm giám sát độ ẩm đất, sẽ hỗ trợ nông dân điều tiết nước, phân bón và thuốc, vừa tiết kiệm chi phí vừa giảm khí thải.

    Các mô hình trình diễn sẽ triển khai tại vùng sản xuất tập trung, gắn kết nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp. Những mô hình này vừa ứng dụng kỹ thuật phát thải thấp, vừa áp dụng cơ chế đo lường – báo cáo – thẩm định (MRV) theo chuẩn quốc tế.

    Bộ cũng sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu phát thải trồng trọt trên phạm vi toàn quốc, tích hợp theo vùng sinh thái, cây trồng và kỹ thuật. Đây là nền tảng để liên thông với hệ thống kiểm kê khí nhà kính quốc gia, đảm bảo minh bạch số liệu và hỗ trợ Việt Nam tham gia thị trường carbon.

    Đề án đặt mục tiêu đào tạo ít nhất 3.000 cán bộ kỹ thuật, khuyến nông và nông dân nòng cốt về canh tác giảm phát thải, MRV và tín chỉ carbon. Năm bộ tài liệu truyền thông chuẩn hóa sẽ được phổ biến rộng rãi để thay đổi hành vi sản xuất theo hướng bền vững.

    Bảy nhóm giải pháp cũng được đưa ra, từ hoàn thiện thể chế, ban hành tiêu chí canh tác phát thải thấp, đến cơ chế ưu đãi tài chính cho nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp. Công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, nông nghiệp chính xác, sản xuất than sinh học từ phụ phẩm được khuyến khích nghiên cứu, triển khai.

    Nguồn lực tài chính dự kiến kết hợp ngân sách nhà nước với vốn xã hội hóa và tài trợ quốc tế. Hợp tác với các tổ chức như FAO, WB, GIZ, JICA, UNDP, IFAD sẽ được tăng cường để tiếp nhận hỗ trợ kỹ thuật, tài chính và kinh nghiệm quản lý.

    Xa hơn, đến năm 2050, có 100 diện tích cây trồng chủ lực áp dụng quy trình canh tác bền vững; toàn bộ dữ liệu phát thải được số hóa, liên thông quốc gia; nhãn hiệu Phát thải thấp phổ cập trong các ngành hàng chính. Mục tiêu này nhằm đưa Việt Nam trở thành quốc gia tiên phong trong khu vực về nông sản gắn trách nhiệm khí hậu.