Category: Vĩ mô

Tình hình ngành sản xuất Việt Nam cải thiện 3 tháng liền, với lượng đơn đặt hàng mới tăng trở lại sau tháng 8 suy giảm, theo SP Global.

Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) ngành sản xuất Việt Nam tháng 9 do SP Global vừa công bố đạt 50,4 điểm. Đây là tháng thứ 3 liên tiếp kết quả này đạt trên ngưỡng 50, phản ánh xu hướng mở rộng.

Theo hãng phân tích dữ liệu Mỹ, lượng đơn đặt hàng mới tăng trở lại sau khi giảm nhẹ hồi tháng 8 đã góp phần hỗ trợ cho điều kiện kinh doanh chung tháng qua.

Nhu cầu quốc tế vẫn thấp nhưng bức tranh rõ ràng hơn về thuế quan đã giúp một số công ty có đơn đặt hàng mới từ nước ngoài, theo ông Andrew Harker, Giám đốc Kinh tế tại SP Global Market Intelligence.

Đã có tin tốt về nhu cầu đối với các nhà sản xuất Việt Nam trong tháng 9 khi số lượng đơn đặt hàng mới tăng trở lại và thậm chí xuất khẩu, vốn đã liên tục giảm kể từ cuối năm ngoái, cũng có dấu hiệu ổn định, ông nhận xét.

Công nhân làm việc tại một nhà máy cơ khí ở Đồng Nai. Ảnh: Quỳnh Trần

Đơn hàng mới tăng kéo dài chuỗi tăng trưởng sản lượng sản xuất lên 5 tháng liên tiếp. Theo ông Andrew, tính ổn định cao hơn của các chính sách thuế quan Mỹ được kỳ vọng sẽ hỗ trợ cho ngành sản xuất Việt Nam năm sau.

Trước đó, tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần 3-2025 do báo Người Lao Động tổ chức hôm 269, bà Nguyễn Cẩm Trang, Phó cục trưởng Cục Xuất Nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết xuất khẩu 9 tháng đầu năm tích cực, tăng trên 15.

Cuối tháng 8 và tháng 9, kim ngạch một số mặt hàng chững lại nhưng mức tăng 15 đã vượt chỉ tiêu 12. Chúng tôi tin rằng nếu không có cú sốc lớn nào từ thị trường, mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu năm nay sẽ đạt được, bà nói.

Tuy nhiên, thách thức vẫn rình rập. SP Global lưu ý tình hình lạm phát. Ông Andrew Harker cho hay tốc độ tăng chi phí đầu vào và giá bán hàng của các công ty đã liên tục mạnh lên các tháng gần đây. Nếu xu hướng này tiếp tục, chúng ta có thể bắt đầu chứng kiến áp lực giá cả sẽ hạn chế nhu cầu, ông nhận định.

Lãnh đạo một số hiệp hội ngành hàng mang về kim ngạch hàng chục tỷ USD mỗi năm như dệt may, nội thất, thủy sản gần đây cho biết đơn hàng mới đến thị trường chủ lực là Mỹ có nguy cơ chậm lại vì các hàng rào thuế quan và kỹ thuật mới.

Ví dụ, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo áp thuế đến 50 với tủ bếp, tủ phòng tắm và một số đồ nội thất, hiệu lực từ tháng này. Hay các quy định mới với hải sản khai thác khiến ghẹ, cá ngừ, cá thu không thể xuất sang nước này từ 2026.

Ứng phó những biến động khó lường, nhóm chuyên gia thương mại toàn cầu Runa Baksi và Surajit Rakshit của HSBC khuyến nghị các doanh nghiệp và nhà hoạch định chính sách cần có những bước đi chủ động.

Theo đó, đa dạng hóa thị trường là yếu tố quan trọng nhằm giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ. Các công ty nên chủ động tìm kiếm và xây dựng nhu cầu tại châu Âu, Nhật Bản và các nền kinh tế khu vực khác, nhóm đề xuất.

Ngoài ra, để vận hành vững vàng, doanh nghiệp nên ưu tiên tính linh hoạt của chuỗi cung ứng thông qua đầu tư vào tích hợp số, hệ thống cảnh báo sớm để dự đoán và giảm thiểu gián đoạn. Đồng thời, cải thiện quản lý vốn lưu động, tập trung vào tối ưu hóa tài chính các khoản phải trả và phải thu, nhằm rút ngắn thời gian thu hồi tiền hàng (DSO) và kéo dài kỳ thanh toán cho nhà cung cấp (DPO).

Bà Runa Baksi và ông Surajit Rakshit dự báo thương mại toàn cầu có thể trở nên phân mảnh nhưng không trì trệ. Đối với Việt Nam, tâm thế trên chặng đường phía trước không phải sẵn sàng phản ứng trước mọi thay đổi chính sách mà là xây dựng một nền kinh tế bền bỉ, linh hoạt và đa dạng hóa chiến lược, nhóm nhận định.

Nền kinh tế giữ đà tăng trưởng tích cực, dự kiến đạt mức cao trong 9 tháng đầu năm, theo báo cáo tại cuộc họp Thường trực Chính phủ.

Ngày 210, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì họp Thường trực Chính phủ về tình hình kinh tế – xã hội. Các báo cáo, ý kiến tại cuộc họp đánh giá quý III và tháng 9, tình hình kinh tế – xã hội tiếp tục đạt được nhiều kết quả tích cực.

Nổi bật là tăng trưởng kinh tế dự kiến đạt mức cao, vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn bảo đảm. Sản xuất kinh doanh, các động lực tăng trưởng tiếp tục được thúc đẩy và làm mới, giữ vững đà tăng trưởng tốt.

Chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) tháng 9 đạt 50,4 điểm, đơn hàng mới tăng trở lại. Việc thực hiện 3 đột phá chiến lược, các nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị và động lực tăng trưởng mới đạt nhiều kết quả rõ nét.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại cuộc họp Thường trực Chính phủ, ngày 210. Ảnh: VGP

Năm nay, Việt Nam đặt mục tiêu GDP tăng 8,3-8,5, tạo đà cho tăng trưởng hai chữ số giai đoạn tiếp theo. Trước đó, nhiều tổ chức quốc tế đánh giá khả quan về nền kinh tế Việt Nam. Cụ thể, ADB nâng dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam lên 6,7 trong năm nay, bởi hoạt động xuất khẩu và đầu tư FDI tích cực bất chấp thuế đối ứng từ Mỹ.

Ngân hàng UOB cũng nâng dự báo GDP Việt Nam năm nay lên 7,5, tăng 0,6 so với mức trước đó. Còn Ngân hàng Thế giới (WB) cho rằng tăng trưởng kinh tế cả năm có thể đạt 6,6, nhờ củng cố bởi mức tăng mạnh (7,5) nửa đầu năm. Dẫu vậy, các đại biểu cũng nhìn nhận tình hình những tháng cuối năm còn thách thức, nhiều nhiệm vụ, vấn đề mới yêu cầu các cấp ngành, địa phương chủ động, quyết liệt hơn nữa trong triển khai công việc.

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu tiếp tục ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng gắn với kiểm soát lạm phát, khai thác dư địa chính sách tài khóa có trọng tâm. Các cơ quan phải gỡ vướng để vận hành thông suốt chính quyền địa phương, đồng thời hoàn thiện thể chế, tăng ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Ngoài ra, ông cũng lưu ý các thành viên Chính phủ triển khai các công trình hạ tầng chiến lược, phát triển đường sắt, nhà ở xã hội, du lịch, gỡ thẻ vàng IUU, giải ngân 100 vốn đầu tư công.

Tiền dư trong tài khoản thu phí có thể được chuyển vào phương tiện thanh toán liên kết với tài khoản giao thông hoặc tài khoản ngân hàng sau 110.

Còn vài ngày trước khi đến thời hạn 110 chuyển đổi tài khoản thu phí sang tài khoản giao thông, nhiều chủ phương tiện băn khoăn số tiền còn dư trong tài khoản thu phí sẽ được xử lý thế nào.

Từ khi thông báo về chuyển đổi tài khoản đến nay, cả hai đơn vị cung cấp dịch vụ thu phí không dừng điện tử (ETC) là VETC và ePass vẫn ưu tiên trừ tiền tại tài khoản thu phí khi xe lưu thông qua trạm. Trường hợp số dư trong tài khoản thu phí không đủ, nhà cung cấp mới cấn trừ tiền tại phương tiện thanh toán được liên kết với tài khoản giao thông như ví điện tử, thẻ visa.

Hiện tại, người dùng của VETC cũng có thể chủ động rút tiền còn dư trong tài khoản thu phí về ví điện tử của nhà cung cấp này. Trong 24 giờ từ khi thực hiện yêu cầu, tiền sẽ được cập nhật tại ví VETC. Tuy nhiên, việc này hiện chỉ áp dụng với tài khoản thu phí có số dư ít hơn hoặc bằng 1 triệu đồng.

Người dùng VETC chỉ cần vào ứng dụng, chọn chuyển tiền vào ví VETC và bấm xác nhận để hoàn thành việc rút tiền khỏi tài khoản thu phí. Ảnh chụp màn hình

Với người dùng ePass , họ chưa thể tự chuyển tiền từ tài khoản thu phí về phương tiện thanh toán liên kết với tài khoản giao thông trên ứng dụng như VETC. Nếu muốn rút tiền, chủ tài khoản ePass cần điền đầy đủ thông tin vào phiếu rút tiền theo mẫu có sẵn và gửi về nhà cung cấp này. Sau đó, người dùng có thể nhận lại tiền mặt hoặc qua tài khoản ngân hàng.

Để xử lý hết số dư trong tài khoản thu phí ePass, đơn vị này gợi ý khách hàng có thể nạp thêm tiền vào ePass sao cho tổng số dư vừa đủ để qua trạm. Ví dụ, một chủ xe cần di chuyển trên cao tốc Hà Nội – Hải Phòng với mức phí qua trạm cuối là 197.533 đồng, mà tài khoản ePass còn 100.000 đồng thì cần nạp thêm 97.533 đồng. Hệ thống sẽ trừ hết số dư trong tài khoản thu phí của ePass trước khi chuyển sang nguồn tiền liên kết.

Với những khách hàng chưa tự thực hiện việc chuyển tiền , ông Tô Nam Toàn – Trưởng phòng Khoa học công nghệ môi trường và Hợp tác quốc tế (Cục Đường bộ Việt Nam) cho biết tiền còn dư trong tài khoản thu phí sẽ được trả lại qua hai cách.

Trường hợp chủ phương tiện đã liên kết ví điện tử với tài khoản giao thông, tiền từ tài khoản thu phí sẽ được chuyển tự động về ví điện tử. Tuy nhiên, đến nay, cả VETC và ePass vẫn chưa cập nhật thêm thông tin chi tiết về vấn đề này. Đại diện VETC cho biết đang chờ thêm hướng dẫn cụ thể từ Cục Đường bộ.

Còn chủ phương tiện không có ví điện tử, tài khoản chỉ liên kết với thẻ tín dụng, theo ông Toàn việc trả tiền cho nhóm khách hàng này sẽ khó hơn. Cục đã đề nghị nhà cung cấp dịch vụ yêu cầu chủ phương tiện cung cấp số tài khoản ngân hàng để chuyển lại số tiền còn dư trong tài khoản thu phí.

Trong các trường hợp này, khách hàng được miễn phí hoàn toàn việc hoàn tiền dư từ tài khoản thu phí.

Theo thống kê của Cục Đường bộ, đến ngày 259, 3 triệu tài khoản giao thông đã kết nối với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt trong số hơn 5,8 triệu xe trên cả nước. Khoảng 900.000 trong tổng số 2,8 triệu tài khoản chưa chuyển đổi có phát sinh giao dịch trong tháng 9. Các tài khoản giao thông cá nhân chưa chuyển đổi đến nay cũng gặp vướng mắc liên kết với tài khoản ngân hàng hoặc chưa quan tâm, chưa có nhu cầu lưu thông qua trạm thu phí.

Với doanh nghiệp , việc chuyển đổi sang tài khoản giao thông vẫn khó do một số vướng mắc liên quan tới phương tiện thanh toán. VETC – đơn vị cung cấp dịch vụ thu phí không dừng – cho biết đang phối hợp với Cục Đường bộ Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước và các tổ chức trung gian thanh toán xây dựng các tiêu chuẩn chung, cũng như tìm kiếm giải pháp khả thi cho doanh nghiệp.

Gần 2,5 triệu khách hàng tập trung tại các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị… bị mất điện do bão số 10.

Sau hơn 7 giờ hoành hành, bão số 10 (Bualoi) gây thiệt hại nghiêm trọng cho lưới điện tại khu vực miền Trung.

Tổng công ty Điện lực miền Bắc (NPC, đơn vị quản lý cung ứng điện 27 địa phương từ Hà Tĩnh trở ra, trừ Hà Nội) cho biết tính đến sáng 299, gần 1,9 triệu khách hàng tại các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh vẫn bị mất điện do mưa lớn, giao thông chia cắt. Hiện tại, NPC mới cấp điện lại cho gần 62.900 khách hàng, tương đương khoảng 3,4 hộ dùng điện trên địa bàn.

Cụ thể, toàn bộ khách hàng tại Hà Tĩnh bị mất điện, nhiều cột điện tại các xã ven biển gãy đổ do bão. Điện lực địa phương đang khắc phục sự cố.

Thanh Hóa còn khoảng 337.900 khách hàng bị mất điện, 2.820 trạm biến áp và 65 đường dây trung thế (cấp điện áp 6-35 kV, truyền tải điện từ các trạm biến áp lớn về trạm phân phối nhỏ ở khu vực dân cư, khu công nghiệp…) gặp sự cố.

Nhiều cột điện dọc quốc lộ ven biển ở xã Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh bị đổ gãy do bão Bualoi, ngày 299. Ảnh: Đức Hùng

Tương tự, số khách hàng còn bị mất điện ở Nghệ An là 963.000. Khu vực này còn 9 trạm biến áp và 6.814 đường dây trung thế chưa được khôi phục sự cố do bão.

Trước đó khoảng 0h30 ngày 299, tâm bão Bualoi đi vào đèo Ngang, giáp ranh giữa Hà Tĩnh với Quảng Trị với sức gió cấp 117 km một giờ, cấp 11, giảm một cấp so với hai tiếng trước. Khoảng một tiếng sau đó, tâm bão gần như đứng yên, đến 1h30 mới đi sâu vào Hà Tĩnh.

Theo Tổng công ty Điện lực miền Trung (EVNCPC, đơn vị quản lý cung ứng điện cho khu vực miền Trung), họ đã khôi phục cấp điện cho gần hơn nửa triệu khách hàng, tương đương gần 69 bị ảnh hưởng bởi bão Bualoi. Hiện trên 230.000 khách hàng bị mất điện, chủ yếu ở Quảng Trị (228.059 khách hàng) và Huế (2.267).

Riêng tại Quảng Trị, hơn 200 cột điện ngã đổ, trong đó khu vực Quảng Trạch và Bố Trạch chịu thiệt hại nặng nề nhất. EVNCPC dự kiến cấp điện trở lại cho 90 khách hàng vào hôm nay, trong đó ưu tiên bệnh viện, cơ quan trọng điểm và khu dân cư thiết yếu. Họ đặt mục tiêu khôi phục toàn bộ lưới điện bị thiệt hại trong 3 ngày tới.

Công nhân điện lực xử lý sự cố lưới điện tại Thường Xuân, Thanh Hóa, ngày 289. Ảnh: NPC

Bão và hoàn lưu sau bão Bualoi vẫn gây ảnh hưởng trên diện rộng, mưa to gió lớn kéo dài, nhiều khu vực giao thông bị chia cắt, gây khó khăn và ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ xử lý, khôi phục cung cấp điện. EVNNPC đã huy động 849 cán bộ, công nhân từ nhiều công ty điện lực để hỗ trợ, sớm khắc phục sự cố.

Ngày 249, bão Bualoi hình thành trên vùng biển phía đông Philippines, đến 269 vào nước này với sức gió cấp 12, làm 10 người chết, hơn 433.000 người di tản do rủi ro lở đất và ngập lụt. Tối 269, bão giảm xuống cấp 11, giật cấp 13, đi vào Biển Đông với tốc độ 30-35 km một giờ, trở thành cơn bão thứ 10 trên vùng biển này trong năm nay.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, bão Bualoi được đánh giá là cơn bão lịch sử khi Hà Tĩnh ghi nhận gió giật cấp 14 trên toàn tỉnh, mạnh nhất từ trước đến nay. Nghệ An cũng chịu gió giật cấp 13-14, thời gian bão duy trì từ 6-8 giờ. Đặc biệt tại Lộc Hà (Hà Tĩnh), bão đứng im suốt 2 giờ, gây thiệt hại nặng.

Đến 10h ngày 299, bão đã suy yếu thành áp thấp nhiệt đới trên đất Lào. Tuy nhiên, mưa lớn tiếp tục kéo dài tại Nghệ An, Thanh Hóa, Ninh Bình, Hòa Bình, Sơn La, với lượng mưa có thể lên tới 300 mm, dự báo kéo dài tới hết ngày 309.

Khối doanh nghiệp tư nhân đề xuất xây trung tâm hàng hải quốc tế 10 tỷ USD ở TP HCM, kêu gọi hợp lực công – tư để đưa Việt Nam thành mắt xích thương mại toàn cầu.

Trong cuộc họp của Ủy ban II thuộc mô hình Toàn cảnh Kinh tế tư nhân (ViPEL) sáng 299 tại TP HCM, ông Phạm Quốc Long, Phó tổng giám đốc Gemadept, nhận định thời điểm đã chín muồi để hình thành Trung tâm Hàng hải quốc tế. Ông dẫn chứng, 60 thương mại hàng hải thế giới đi qua châu Á và 30 qua Biển Đông, trong khi các cảng Việt Nam đã xử lý khoảng 800 triệu tấn hàng mỗi năm, đứng đầu khu vực về tốc độ tăng trưởng.

Việt Nam đang mất khoảng 1 tỷ USD mỗi năm vì hệ thống cảng manh mún, giá bốc xếp thấp. Nếu gắn trung tâm hàng hải với khu thương mại tự do (FTZ), trung tâm tài chính và dịch vụ liền bờ, chúng ta có thể trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, ông nói.

Theo tính toán, đề án dự kiến cần huy động khoảng 10 tỷ USD trong 5-10 năm tới, theo hình thức hợp tác công – tư. Nguồn vốn này sẽ được phân bổ để phát triển cầu bến, bãi container, kho lạnh, khu hậu cần sửa chữa tàu, cùng các dịch vụ đi kèm trong FTZ và trung tâm tài chính. Ông Long ước tính, khi vận hành đầy đủ, trung tâm có thể tạo ra hơn 20.000 việc làm trực tiếp và gián tiếp, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.

Ông Phạm Quốc Long, Phó tổng giám đốc Gemadept (đứng) chia sẻ tại phiên họp chuyên đề Uỷ ban II phát triển hạ tầng cảng biển, logistic và năng lượng mới sáng 299. Ảnh: Thảo Nguyên

Không chỉ nhìn vào cảng biển, ông Long còn nhấn mạnh tiềm năng lớn cần phát triển vận tải thủy nội địa – nơi có thể giúp giảm chi phí logistics vốn đang chiếm tới 16-17 GDP.

Một sà lan 200-300 TEU có thể thay thế hàng trăm xe container. Nhưng đầu tư cho đường thủy hiện chỉ chiếm 2 vốn ngành giao thông, khiến nhiều điểm nghẽn chưa được giải tỏa, ông phân tích và kiến nghị nâng tĩnh không cầu, mở rộng kênh Hà Nam, đẩy nhanh giải ngân vốn cho giai đoạn 2026-2030.

Trước lập luận này, một thành viên Ủy ban II cho rằng cần thận trọng khi phân bổ nguồn lực, bởi không ít dự án hạ tầng trước đây đã trật nhịp với thực tế. Ông dẫn ví dụ cảng Trần Đề ở Sóc Trăng chỉ xử lý chưa tới 500.000 TEU mỗi năm, trong khi Cái Mép đạt hơn 5 triệu TEU. Nếu tiếp tục dàn trải đầu tư vào những cảng ít hàng, chúng ta sẽ lãng phí. Đường thủy nội địa, nhất là các tuyến Măng Thít, Mương Khai – Đốc Phủ Hiền, mới cần được ưu tiên, ông nói.

Câu chuyện quy hoạch đường sắt cao tốc cũng được nêu ra. Ông này cho rằng ngoài tuyến chở khách tốc độ 350 kmh, cần tính đến hạ tầng riêng cho container chạy ở mức 160 kmh, đồng thời phải quy hoạch quỹ đất cho hàng hóa ngay từ đầu để tránh vướng mắc sau này.

Ở góc nhìn doanh nghiệp tư vấn, nhiều ý kiến đồng thuận rằng khu vực Cái Mép – Cần Giờ là lựa chọn khả thi nhất để đặt trung tâm hàng hải. Hiện nơi đây chiếm 30 lượng hàng hóa cả nước, riêng container hơn 70, và có tiềm năng đạt 50 triệu TEU nếu khai thác đầy đủ 23 km cầu bến. Theo các doanh nghiệp, điều còn thiếu là cơ sở cung ứng nhiên liệu và một cơ chế quản trị đặc thù.

Nếu trao quyền chủ động cho địa phương thông qua mô hình Chính quyền cảng, hiệu quả sẽ cao hơn nhiều so với cách điều hành tập trung hiện nay, một chuyên gia đề xuất.

Ông Đặng Vũ Thành, Tổng giám đốc Kho vận miền Nam, cho rằng đây cần là chương trình cấp quốc gia, với khung pháp lý rõ ràng và cơ chế ổn định để thu hút tư nhân.

Ông Trần Chí Dũng, Phó tổng giám đốc Cảng quốc tế Mỹ Thủy, cũng nhấn mạnh thời điểm hiện nay không thể tốt hơn khi Việt Nam vừa đăng cai Đại hội FIATA (Đại hội Thế giới của Liên đoàn các Hiệp hội Giao nhận và Vận tải quốc tế) và trung tâm hàng hải cần song hành cùng một hệ thống dữ liệu logistics quốc gia, tích hợp vận tải, xuất nhập khẩu và thanh toán.

Khép lại cuộc họp, bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Giám đốc Văn phòng Ban IV, đánh giá cao các ý kiến và cho rằng đây là cơ sở để ủy ban hoàn thiện khung pháp lý, chuẩn bị cho phiên thảo luận ngày 1010 với sự tham gia của doanh nghiệp và cơ quan quản lý. Các đề xuất về hàng hải, logistics, khu công nghiệp hay năng lượng đều cần được phát triển thành chiến lược cụ thể, phân định rõ bước đi ngắn hạn và dài hạn, bà nói.

Ông Nguyễn Thanh Bình, Tổng giám đốc Gemadept, bổ sung yếu tố quyết định vẫn là niềm tin và sự đồng lòng. Đừng chờ cơ chế hoàn hảo. Chúng ta cần vừa làm vừa hoàn thiện, đồng thời loại bỏ tư duy cạnh tranh manh mún trong khối tư nhân để hợp tác mạnh mẽ hơn, ông nói.

Theo ông, việc triển khai hệ thống Cộng đồng Cảng (PCS) – nền tảng dữ liệu chung cho cảng, doanh nghiệp và cơ quan quản lý, sẽ đặt nền móng cho mô hình cảng mở, hướng tới một trung tâm hàng hải mang tầm quốc tế.

ViPEL là một trong bốn nhiệm vụ Thủ tướng giao Ban IV xây dựng, với 4 ủy ban liên kết toàn diện các lĩnh vực lớn của kinh tế. Ủy ban II phụ trách hạ tầng, cảng biển, logistics và năng lượng mới. Từ năm 2025, ViPEL sẽ công bố danh mục dự án trọng điểm theo cơ chế công – tư đồng kiến quốc, gồm 20 dự án cấp quốc gia, 200 cấp địa phương và 2.000 cấp cơ sở, làm mô hình mẫu cho tinh thần cùng làm, cùng chia sẻ trách nhiệm.

ADB nâng dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam lên 6,7 trong năm nay, bởi hoạt động xuất khẩu và đầu tư FDI tích cực bất chấp thuế đối ứng từ Mỹ.

Thông tin trên được Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) công bố ngày 309. Dự báo tăng trưởng GDP lần này của ADB tăng 0,4 so với mức ngân hàng này đưa ra hai tháng trước.

Ông Nguyễn Bá Hùng, chuyên gia kinh tế ADB, nói việc nâng dự báo dựa trên nhiều yếu tố tích cực của nền kinh tế trong các tháng đầu năm. Trong đó, hoạt động xuất khẩu và đầu tư nước ngoài tiếp tục tăng, bất chấp ảnh hưởng từ thuế quan của Mỹ.

Một trong số dấu hiệu tích cực là mức chịu thuế của Việt Nam không thiệt hơn nhiều so với các đối tác thương mại trong khu vực, giúp phát huy lợi thế cạnh tranh, ông Hùng nói.

Cảng Lạch Huyện Hải Phòng. Ảnh: Lê Tân

Trước đó, Ngân hàng UOB cũng nâng dự báo GDP Việt Nam năm nay lên 7,5, tăng 0,6 so với mức trước đó. Còn Ngân hàng Thế giới (WB) cho rằng tăng trưởng kinh tế cả năm có thể đạt 6,6, nhờ củng cố bởi mức tăng mạnh (7,5) nửa đầu năm.

Việt Nam đặt mục tiêu GDP tăng 8,3-8,5 năm nay, tạo đà cho tăng trưởng hai chữ số giao đoạn tiếp theo.

Tính đến hết tháng 8, giá trị xuất khẩu của Việt Nam tăng 14,8, đạt khoảng 306 tỷ USD. Mỹ là thị trường tăng mạnh nhất so với cùng kỳ, ở mức 26,4. Các thị trường chính khác cũng ghi nhận tăng trưởng, ví dụ Trung Quốc (9,2), Nhật Bản (9).

Bên cạnh đó, dòng vốn FDI vào Việt Nam vẫn duy trì mạnh mẽ bất chấp thuế quan, với mức giải ngân tăng 8,8 so với cùng kỳ, đạt 15,4 tỷ USD. Đây là mức cao nhất cho giai đoạn 8 tháng trong 5 năm vừa qua, đại diện ADB nói. Ông thêm rằng việc các doanh nghiệp nước ngoài hiện hữu tăng đầu tư thể hiện niềm tin của họ vào thị trường và cơ hội ở Việt Nam.

Phân tích kỹ hơn, chuyên gia ADB nói hai chỉ số thành phần FDI (giải ngân và vốn đăng ký mới) có mức tăng, giảm ngược chiều. Trong khi nhà đầu tư nước ngoài giải ngân mạnh, vốn đăng ký mới lại giảm 8,1. Điều này phản ánh sự lưỡng lự của các nhà đầu tư mới giữa bất ổn thương mại toàn cầu.

Bên cạnh đó, ADB dự báo tăng trưởng sẽ chậm trong các tháng còn lại năm nay, bởi hoạt động xuất khẩu bắt đầu chịu tác động từ thuế đối ứng mới, có hiệu lực từ đầu tháng 8. Hiện mức thuế Mỹ áp với Việt Nam là 20.

Thêm vào đó, tăng xuất khẩu mạnh mẽ trong 8 tháng đầu năm mang nhiều tính thời điểm, khi doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất, tránh thuế quan mới của Mỹ. Điều này khiến sản lượng xuất khẩu tăng nhanh trong thời gian ngắn và dự kiến sụt giảm trong các tháng cuối năm.

Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) về 50 – mức cân bằng, sau khi tăng trưởng tích cực vào tháng 7 – thể hiện đơn hàng tương lai đã chững lại trong tháng 8. Đây là dấu hiệu cho thấy đơn hàng thời gian tới chưa chắc tăng, ông Hùng nói, thêm rằng nền kinh tế vẫn vững vàng trong giai đoạn 2025-2026, nhờ chính sách tài khóa và tiền tệ mở rộng.

Ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc quốc gia của ADB tại Việt Nam, nhận định sự phối hợp tốt hơn giữa thực thi hiệu quả chính sách tài khóa và tiền tệ sẽ giúp tránh gây áp lực quá mức lên các công cụ tiền tệ, bảo đảm ổn định kinh tế tài chính vĩ mô.

Thực tế, tăng trưởng tín dụng trong 8 tháng đầu năm tương đối cao, ở mức 18 so với mục tiêu 16 cho cả năm. Theo chuyên gia ADB, tăng trưởng tín dụng bên cạnh việc tạo đà tăng trưởng kinh tế cũng có thể xuất hiện rủi ro vĩ mô. Bởi mức tăng tín dụng ngắn hạn thường phản ánh vào các kênh đầu tư như vàng, chứng khoán.

Về dài hạn, khi nhu cầu đầu tư thực tăng lên, dòng tín dụng này sẽ được chuyển dịch vào hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. ADB khuyến nghị Việt Nam cần cải cách pháp lý toàn diện nhằm giải quyết các thách thức về biến đổi khí hậu, thúc đẩy năng lực cạnh tranh của khu vực tư nhân, hiện đại hóa hệ thống thuế và chuyển đổi số.

Tăng trưởng kinh tế năm 2026 được dự báo ở mức 6, lạm phát 3,8. Giá năng lượng toàn cầu giảm đã góp phần làm giảm chi phí vận tải, yếu tố chiếm tỷ trọng đáng kể trong rổ hàng hóa tiêu dùng.

Đại biểu Quốc hội đề xuất mở rộng bảo hiểm vàng, USD gửi tại ngân hàng để thu hút nguồn lực từ người dân, nền kinh tế.

Tại hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách ngày 309, bà Lý Tiết Hạnh, Phó đoàn chuyên trách tỉnh Gia Lai cho biết Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) có xu hướng chỉ quy định bảo hiểm với tiền gửi bằng đồng Việt Nam.

Theo dự thảo, tiền gửi được bảo hiểm là tiền đồng, được cá nhân gửi tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi dưới hình thức tiền gửi có kỳ hạn, không kỳ hạn, tiết kiệm, chứng chỉ tiền gửi và các hình thức tiền gửi khác. Quy định này giữ nguyên như hiện hành.

Bà Hạnh cho rằng quy định này sẽ hạn chế khả năng thu hút nguồn lực trong dân vào hệ thống ngân hàng. Người dân có tâm lý không được bảo hiểm khi gửi các tài sản khác, ngoài tiền đồng. Cần bổ sung quy định bảo hiểm với ngoại tệ, vàng và các chứng chỉ tiền gửi để thu hút nguồn lực, bà Lý Tiết Hạnh nói.

Phản hồi nội dung này, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đặng Thái Sơn cho biết nguyên tắc xây dựng Luật Bảo hiểm tiền gửi của Việt Nam tương tự các quốc gia khác, là cơ chế chống ngoại tệ và USD hóa.

Do đó, nếu bảo hiểm người gửi USD sẽ dẫn tới xu hướng chung người dân tăng nắm giữ, ảnh hưởng tới chính sách chống ngoại tệ hóa. Việc này cũng ảnh hưởng tới điều hành chính sách tiền tệ, do cơ sở tiền tệ được mở rộng và khó kiểm soát.

Bà Lý Tiết Hạnh, Phó trưởng đoàn chuyên trách tỉnh Gia Lai, phát biểu tại hội nghị đại biểu chuyên trách Quốc hội, sáng 309. Ảnh: Trung tâm báo chí Quốc hội

Luật Bảo hiểm tiền gửi sau 12 năm thực thi phát sinh vướng mắc cần giải quyết về quyền, nghĩa vụ của các bên tham gia, phí, hạn mức và thời điểm chi trả bảo hiểm tiền gửi.

Theo dự thảo luật, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam được cho vay đặc biệt tổ chức tham gia trong trường hợp họ được can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt, bị rút tiền hàng loạt hoặc để thực hiện phương án phục hồi, chuyển giao bắt buộc. Cơ quan này cũng được tự quyết định việc cho vay đặc biệt (có hoặc không tài sản đảm bảo, lãi suất).

Dự thảo cũng sửa quy định về thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm trong trường hợp đặc biệt, khủng hoảng có nguy cơ gây mất an toàn hệ thống tổ chức tín dụng… sớm hơn hiện hành.

Bà Lý Tiết Hạnh đề nghị cần có quy định gắn trách nhiệm của các tổ chức bảo hiểm tiền gửi với hoạt động, phát triển của ngân hàng. Việc này nhằm đảm bảo hệ thống ngân hàng hoạt động lành mạnh, phát triển. Cùng với đó, Chính phủ cần có nguồn lực khắc phục hậu quả.

Giải trình, Phó thống đốc Đặng Thái Sơn cho rằng việc quy định trách nhiệm của bảo hiểm tiền gửi với an toàn hệ thống là nội dung lớn. Ông cho biết dự thảo bổ sung nhiều chính sách để cụ thể hóa trách nhiệm của tổ chức này trong tham gia bảo hiểm tiền gửi và xử lý ngân hàng yếu kém, gồm cho vay đặc biệt, chi trả sớm hơn tiền gửi theo luật hiện hành…

Theo luật hiện hành, mức phí bảo hiểm tiền gửi do Thủ tướng quyết định trong từng thời kỳ. Tại dự thảo luật, Chính phủ đề xuất giao Thống đốc quy định mức phí bảo hiểm tiền gửi. Mức này được tính trên cơ sở số dư tiền gửi bình quân tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi. Bà Lý Tiết Hạnh cho rằng quy định này chưa khuyến khích các tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi. Cần nghiên cứu bổ sung các tiêu chí khác để xác định mức phí, ví dụ tình hình tài chính, mức độ rủi ro của từng tổ chức tham gia, bà góp ý.

Trong khi đó, bà Tô Ái Vang – Phó trưởng đoàn TP Cần Thơ kiến nghị Chính phủ bổ sung hướng dẫn chi tiết quyền và nghĩa vụ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi liên quan để phù hợp với tình hình mới.

Dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi sửa đổi dự kiến được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 10, khai mạc vào 2010.

Đại biểu Quốc hội cho rằng các nền tảng livestream, sàn bán online phải bồi thường thiệt hại nếu sản phẩm họ bán, quảng bá được xác định gây hại cho người tiêu dùng.

Quan điểm này được bà Trịnh Thị Tú Anh – Ủy viên Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường của Quốc hội nêu khi góp ý dự thảo Luật Thương mại điện tử, tại hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách, ngày 309.

Tại dự thảo luật, Bộ Công Thương đề xuất các nền tảng thương mại điện tử phải công khai thông tin về người bán, sản phẩm, dịch vụ, điều kiện và chính sách giao hàng, cũng như cơ chế thanh toán, giải quyết tranh chấp… Các sàn phải tự kiểm duyệt thông tin trước khi đăng tải, rà soát và gỡ sản phẩm vi phạm. Chủ quản nền tảng bán hàng online có trách nhiệm định danh người bán hàng trong nước trên mạng qua VNeID. Người bán nước ngoài sẽ được định danh qua giấy tờ chứng minh tính hợp pháp.

Bà Trịnh Thị Tú Anh cho rằng ngoài các quy định trên, cần bổ sung chế tài xử lý với các nền tảng livestream, chủ sàn online. Các sàn thương mại điện tử, nền tảng livestream phải bồi thường nếu sản phẩm quảng bá qua thuật toán ưu tiên, hiển thị của họ bị xác định gây hại cho người tiêu dùng, bà nói, thêm rằng việc này nhằm ngăn ngừa hàng giả, hàng kém chất lượng được bán trực tuyến công khai.

Ngoài ra theo bà, các nền tảng cũng phải công khai thông tin về sản phẩm như nguồn gốc, chất lượng và thông số liên quan trước khi giao dịch hoàn tất. Việc này nhằm giúp người mua đưa ra các quyết định mua sắm sáng suốt và giảm rủi ro bị lừa đảo.

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh phát biểu tại hội nghị, ngày 309. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội

Theo Bộ Công Thương, số lượng website và ứng dụng cung cấp dịch vụ thương mại điện tử (như các sàn giao dịch, nền tảng trung gian) tăng 27 lần trong 10 năm qua, đạt 1.048 nền tảng vào cuối 2024.

Liên quan tới cơ chế giải quyết tranh chấp, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh cho rằng các quy định hiện tại quá phức tạp khiến người tiêu dùng bất lợi, nhất là khi họ đối mặt với doanh nghiệp lớn. Bà đề nghị có một cơ quan giải quyết tranh chấp thương mại điện tử độc lập hoặc xây dựng hệ thống trọng tài điện tử với thủ tục đơn giản, chi phí thấp, khả năng thực thi nhanh. Các đơn vị, tổ chức này sẽ giúp người tiêu dùng dễ dàng bảo vệ quyền lợi, không bị vướng rào cản thủ tục hành chính.

Thực tế, việc kiểm soát hàng trăm nghìn phiên livestream mỗi ngày là một thách thức lớn. Do vậy, bà kiến nghị chuyển giao một phần nghĩa vụ giám sát cho các nền tảng, yêu cầu họ chủ động, tự động phát hiện và ngăn chặn vi phạm như nội dung quảng cáo lừa đảo, giả mạo. Các cơ quan quản lý sẽ chuyển sang vai trò giám sát việc tuân thủ và trình tự kiểm soát của nền tảng.

Cùng quan điểm, ông Nguyễn Hải Nam – Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đề xuất lập cơ quan đặc thù để giải quyết khiếu nại cho người mua hàng qua thương mại điện tử, nền tảng livestream.

5 tháng đầu năm nay, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cùng với Cục An toàn thực phẩm, Quản lý dược (Bộ Y tế) kiểm tra, giám sát và ban hành 9 văn bản yêu cầu các nền tảng rà soát, ngăn chặn sản phẩm, dịch vụ bị cấm và hạn chế kinh doanh. Các sàn đã gỡ bỏ 34.677 sản phẩm và chặn 11.558 gian hàng vi phạm hoặc không cung cấp đầy đủ thông tin.

Giải trình tại hội nghị, Thứ trưởng Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho hay việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã được quy định trong Luật Bảo vệ người tiêu dùng sửa đổi. Những nội dung liên quan xử lý các hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại sẽ được cơ quan soạn thảo tiếp thu, bổ sung tại dự thảo luật.

Ngoài ra, ông Tân cho biết Bộ Công Thương cân nhắc về việc thành lập một cơ quan mới, nên sẽ sử dụng bộ máy cũ, trong đó Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số chịu trách nhiệm quản lý về vấn đề này.

Góp ý dự thảo Luật Tiết kiệm, chống lãng phí , bà Nguyễn Minh Tâm – Phó trưởng đoàn chuyên trách tỉnh Quảng Trị cho rằng cần quy định rõ việc bảo mật thông tin về tham nhũng, lãng phí.

Theo bà, dự thảo luật lần này bổ sung quy định cá nhân, tổ chức có quyền cung cấp thông tin cho người đứng đầu cơ quan thanh tra, kiểm tra… và họ sẽ được bảo vệ. Tuy nhiên, cùng với việc bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí, dự luật cần có thêm cơ chế bảo mật thông tin để tránh việc họ bị trù dập, trả thù, cũng như quyền được biết cách xử lý thông tin do người dân cung cấp của cơ quan chức năng.

Ông Mai Văn Hải – Phó trưởng đoàn chuyên trách tỉnh Thanh Hóa cũng nhìn nhận dự thảo quy định về xử lý thông tin phát hiện lãng phí vẫn còn khá chung chung. Ví dụ, người đứng đầu cơ quan nhận thông tin có trách nhiệm xem xét, xử lý, nhưng họ chỉ xem xét thông tin liên quan đến cơ quan, đơn vị của họ.

Do đó, ông đề nghị cần phân loại cụ thể những thông tin về phát hiện lãng phí. Thông tin liên quan trực tiếp đến cơ quan tổ chức nào, thủ trưởng cơ quan tổ chức đó phải có trách nhiệm xem xét, kết luận. Trường hợp không thuộc trách nhiệm, họ phải chuyển đến các bên có thẩm quyền để xem xét, giải quyết.

Dự thảo Luật Thương mại điện tử và Luật Tiết kiệm, chống lãng phí sẽ được trình Quốc hội xem xét, thảo luận tại kỳ họp thứ 10, dự kiến khai mạc vào 2010.