Category: Vĩ mô

Mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2026 được Quốc hội giao từ 10% trở lên, GDP bình quân đầu người 5.400-5.500 USD.

Sáng 13/11, với trên 90,5% đại biểu tán thành, Quốc hội thông qua Nghị quyết về phát triển kinh tế xã hội 2026.

Quốc hội quyết nghị tăng trưởng kinh tế năm sau phấn đấu từ 10% trở lên, GDP bình quân đầu người đạt 5.400-5.500 USD. Lạm phát kiểm soát ở mức khoảng 4,5%.

Các chỉ tiêu Quốc hội đưa ra tăng so với con số ước đạt năm nay, với tăng trưởng kinh tế trên 8% và GDP bình quân đầu người khoảng 5.000 USD.

Cũng theo Nghị quyết, Chính phủ được yêu cầu tiếp tục ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Chính sách tiền tệ, tài khóa điều hành linh hoạt và mở rộng hợp lý, có trọng điểm.

“Dòng vốn tín dụng cần hướng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, kiểm soát tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro”, Nghị quyết của Quốc hội nêu.

Quốc hội thông qua Nghị quyết phát triển kinh tế xã hội 2026, sáng 13/11. Ảnh: Media Quốc hội

Đồng thời, Chính phủ cũng được yêu cầu quản lý hiệu quả thị trường vàng, bất động sản, chứng khoán; chống thất thu thuế, nhất là từ kênh thương mại điện tử, dịch vụ ăn uống, bán lẻ.

Nợ công và bội chi ngân sách cần được kiểm soát, để tận dụng dư địa huy động nguồn lực, trong đó có phát hành trái phiếu Chính phủ đầu tư một số công trình trọng điểm.

Về đầu tư công, Quốc hội yêu cầu khắc phục các điểm nghẽn, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn ngay từ đầu 2026, nhất là với dự án quan trọng, chương trình mục tiêu quốc gia.

Ngoài ra, Chính phủ cũng cần sớm đưa vào vận hành trung tâm tài chính quốc tế tại TP HCM, Đà Nẵng và các khu thương mại tự do thế hệ mới ở một số địa phương.

Về hạ tầng, theo Nghị quyết, Chính phủ được giao đẩy nhanh tiến độ triển khai tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP HCM. Đồng thời, giai đoạn 2 của dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành cũng cần được nghiên cứu triển khai, đảm bảo tiến độ xây dựng sân bay Gia Bình. Quốc hội cũng yêu cầu khẩn trương triển khai cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, cảng Hòn Khoai.

Với hạ tầng năng lượng, Chính phủ cũng được yêu cầu xây dựng cơ chế đặc thù để thu hút, triển khai các dự án năng lượng quan trọng và đảm bảo tiến độ của hai nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2; cũng như mở rộng không gian phát triển mới (biển, vũ trụ, kinh tế tầm thấp, không gian ngầm…).

15 chỉ tiêu kinh tế – xã hội năm 2026 Quốc hội giao:

Hộ kinh doanh không lấy hóa đơn đầu vào có thể bị xem là bán hàng không rõ nguồn gốc, bị truy thu, xử phạt, thậm chí nghi ngờ trốn thuế, theo cảnh báo của cơ quan thuế.

Thông tin này được Cục Thuế (Bộ Tài chính) nêu trong thông tin gửi báo chí ngày 6/11. Theo cơ quan thuế, hóa đơn đầu vào là chứng từ do bên bán phát hành, ghi nhận việc hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp mua hàng, dịch vụ. Đây là căn cứ hợp pháp để xác định chi phí đầu vào, tính nghĩa vụ thuế và tài chính. Song thực tế, theo cơ quan thuế, không ít hộ xem việc lấy hóa đơn khi mua hàng, dịch vụ là thủ tục rườm rà, không cần thiết.

Cục Thuế cho rằng những hộ kinh doanh không lấy hóa đơn khi mua hàng có thể phải đối mặt với nhiều rủi ro về pháp lý và tài chính. Bởi việc không có hóa đơn khiến họ khó chứng minh nguồn gốc hợp pháp của hàng hóa, dễ bị xem là bán hàng không rõ nguồn gốc khi cơ quan chức năng kiểm tra. Điều này ảnh hưởng đến uy tín và hình ảnh của hộ kinh doanh, tiềm ẩn nguy cơ bị tịch thu hàng hóa.

Bên cạnh đó, khi không có hóa đơn, hộ kinh doanh không được ghi nhận chi phí hợp lệ, nên họ không thể kê khai giảm trừ, tính đúng lợi nhuận thực tế. Từ đó, cơ quan thuế có thể truy thu hoặc xử phạt hành chính vì kê khai không đúng quy định.

“Việc thường xuyên mua bán hàng mà không lấy hóa đơn còn có thể bị nghi ngờ liên quan đến hành vi trốn thuế, ảnh hưởng đến uy tín và tính pháp lý trong kinh doanh”, Cục Thuế nêu.

Tiểu thương kinh doanh tại chợ Bến Thành, TP HCM, tháng 3/2020. Ảnh: Quỳnh Trần

Cơ quan thuế dẫn quy định cho biết hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ hợp pháp sẽ bị xem là sản phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Tùy mức độ vi phạm, hộ kinh doanh có thể bị phạt hành chính, tịch thu hàng hóa, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự nếu có dấu hiệu gian lận hoặc trốn thuế nghiêm trọng.

Do đó, cơ quan này lưu ý việc yêu cầu, nhận và lưu giữ đầy đủ hóa đơn đầu vào khi mua hàng là quan trọng để tự bảo vệ quyền và lợi ích của hộ kinh doanh. Theo đó, hóa đơn giúp họ tránh được rủi ro pháp lý, đồng thời đảm bảo hoạt động kinh doanh minh bạch, rõ ràng.

Từ 2026, các hộ đang tính thuế theo phương pháp khoán sẽ chuyển sang mô hình kê khai hoặc lựa chọn lên doanh nghiệp nhỏ và vừa. Theo đó, ngành thuế đặt mục tiêu 100% hộ kinh doanh sẽ tự khai, nộp thuế từ ngày 1/1/2026. Toàn bộ hộ thuộc diện áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền theo Nghị định 70/2025 – có doanh thu trên 1 tỷ đồng – phải đăng ký và sử dụng.

Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị yêu cầu xóa bỏ hình thức thuế khoán với hộ kinh doanh, chậm nhất trong 2026. Đồng thời, nhà điều hành mở rộng cơ sở tính thuế qua sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Đại diện cơ quan thuế cho rằng đây là bước chuẩn bị cần thiết để hộ kinh doanh phát triển lên thành doanh nghiệp, tiếp cận chính sách hỗ trợ và nguồn lực để mở rộng sản xuất kinh doanh.

Theo số liệu từ Bộ Tài chính, đến cuối 2024, cả nước có 3,6 triệu hộ kinh doanh được quản lý thuế, trong đó gần 2 triệu hộ nộp thuế khoán. Mức khoán bình quân của mỗi hộ kinh doanh khoảng 672.000-700.000 đồng một tháng, bằng khoảng một phần bảy so với mức đóng góp trung bình của các hộ kê khai.

Năm ngoái, tổng thu ngân sách nhà nước từ nhóm hộ, cá nhân kinh doanh là khoảng 26.000 tỷ đồng. Nửa đầu năm nay, số thu này ước đạt trên 17.000 tỷ.

Sau hơn 10 tháng, cả nước giải ngân vốn đầu tư công được hơn 464.000 tỷ đồng, đạt 51,7% kế hoạch, tức là hơn 400.000 tỷ đồng vẫn đang “chờ” được khơi thông.

Năm nay, tổng kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách Nhà nước được Thủ tướng giao là 899.180 tỷ đồng. Tính thêm vốn cân đối ngân sách địa phương, tổng kế hoạch vốn đầu tư công khoảng hơn 1 triệu tỷ đồng.

Báo cáo của Bộ Tài chính cho biết đến 23/10, số vốn đầu tư công được giải ngân thực tế đạt 464.828 tỷ đồng, tương đương 51,7% kế hoạch. Như vậy, hơn 400.000 tỷ đồng vốn đầu tư công vẫn đang chờ được khơi thông.

Tiến độ giải ngân còn chậm so với yêu cầu, trong đó 29 bộ, cơ quan trung ương và 16 địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn mức bình quân chung của cả nước.

Theo Bộ Tài chính, tiến độ giải ngân đầu tư công năm 2025 chậm do cả nguyên nhân chủ quan và khách quan, trong đó giải phóng mặt bằng vẫn là vướng mắc lớn nhất tại nhiều địa phương. Việc xác định giá đất bồi thường phức tạp, quá trình thương thảo kéo dài, dẫn tới chậm bàn giao mặt bằng.

Trong khi đó, nhiều địa phương sau sáp nhập chưa kiện toàn bộ máy, thiếu ban quản lý dự án chuyên trách, hồ sơ chuyển giao chậm. Việc bàn giao hồ sơ, chuyển giao nhiệm vụ chủ đầu tư còn chậm. Hay việc một địa phương tồn tại nhiều bảng giá đất khác nhau sau sáp nhập cũng gây khó khăn trong việc xác định phương án bồi thường.

Một nguyên nhân khác là do cơ chế, chính sách đầu tư công còn bất cập, nhiều quy định chưa được hướng dẫn kịp thời. Năng lực thực thi của chủ đầu tư, ban quản lý và nhà thầu còn hạn chế, tâm lý e ngại, sợ sai vẫn phổ biến.

Với các dự án ODA, nhiều trường hợp gặp khó khăn trong quá trình đàm phán, ký kết và thanh toán quốc tế. Thời gian phê duyệt hiệp định vay kéo dài từ 12 – 18 tháng do phải tuân thủ quy định của bên cho vay, trong khi một số dự án phải tạm dừng do thay đổi nguồn tài trợ. Thời tiết bất lợi cũng khiến nhiều công trình trọng điểm bị gián đoạn thi công.

Chính phủ đặt mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025, hướng tới tăng trưởng kinh tế ở mức 8,3-8,5%. Để hoàn thành, Bộ Tài chính cho rằng các cơ quan cần thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng về thúc đẩy giải ngân đầu tư công. Người đứng đầu phải trực tiếp chỉ đạo, giám sát và chịu trách nhiệm về tiến độ.

Cùng với đó, các bộ ngành và địa phương cần thường xuyên rà soát, đánh giá tình hình giải ngân từng dự án, xây dựng kế hoạch cụ thể theo tuần, chủ động điều chuyển nội bộ vốn từ dự án chậm sang dự án có tiến độ tốt. Họ cũng cần hoàn thiện hồ sơ thanh toán ngay khi khối lượng công việc được nghiệm thu, tránh dồn khối lượng giải ngân vào cuối kỳ.

Các địa phương đang triển khai mô hình chính quyền hai cấp cần sớm hoàn thiện tổ chức bộ máy hành chính mới, đảm bảo bố trí đầy đủ cán bộ có năng lực chuyên môn phù hợp, đặc biệt về giải phóng mặt bằng và quản lý dự án. Đồng thời, các bộ ngành tiếp tục rà soát, tổng hợp các vướng mắc để kiến nghị tháo gỡ kịp thời.

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, các quy hoạch thường phân kỳ vì nguồn lực của Nhà nước, địa phương, nên chưa có tầm nhìn dài hạn 50-100 năm như nhiều nước.

Thông tin này được Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh nêu tại thảo luận tổ ngày 7/11 về dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi). Bộ trưởng Minh cho rằng quy hoạch ở Việt Nam thường mang tính phân kỳ, 10-30 năm bởi nguồn lực của Nhà nước, cũng như địa phương còn có hạn.

Ông ví dụ với hệ thống cảng hàng không, tới 2030 một số sân bay của Việt Nam mới đạt cấp 4C, tức là tiếp nhận được tàu bay cỡ trung như A320, A321 vì thiếu kinh phí. Sau năm 2030, các sân bay này mới đặt mục tiêu nâng cấp lên cấp 4E, 4F để đón các tàu bay thân rộng.

Hiện nay, máy bay từ Trung Quốc – đối tác thương mại lớn nhất của nước ta – chỉ tập trung ở những sân bay lớn khi đến Việt Nam. Bởi vậy, theo Bộ trưởng Xây dựng, phải nâng cấp các sân bay, mới thu hút được máy bay quốc tế, nhất là tàu thân rộng và nặng tới Việt Nam.

Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh phát biểu tại thảo luận tổ, ngày 7/11. Ảnh: Đại biểu Nhân dân

Hiện không ít quốc gia đưa ra quy hoạch với tầm nhìn dài hạn, 50-100 năm. Ở khía cạnh này, Bộ trưởng Trần Hồng Minh thừa nhận cách làm hiện nay khiến quy hoạch có tuổi thọ ngắn. Tình trạng này theo đánh giá của Bộ trưởng Xây dựng, liên quan đến tầm nhìn, tư duy nhiệm kỳ khi lãnh đạo tỉnh nhiệm kỳ sau có thể điều chỉnh lại quy hoạch được duyệt bởi người tiền nhiệm. Ông cho biết sẽ cùng Bộ Tài chính xem xét về vấn đề tuổi thọ quy hoạch quá ngắn.

Góp ý trước đó, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Tạ Văn Hạ cho rằng năng lực quy hoạch hiện nay của Việt Nam còn yếu, tầm nhìn ngắn và rập khuôn.

“Sửa Luật Quy hoạch lần này phải ở tầm chiến lược, dài hơi. Quy hoạch trước mắt và lâu dài phải đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ giữa nhiệm kỳ trước và sau”, ông Hạ nói.

Ông Hạ góp ý cần có phương pháp quy hoạch rõ ràng, lấy quy hoạch quốc gia làm trung tâm, sau đó tích hợp của địa phương. Ông cũng nói cần có nhạc trưởng để quy hoạch chung cho địa phương, đảm bảo tính liên thông giữa quy hoạch của các tỉnh. Điều này sẽ giúp tránh “tình trạng vá áo”, mỗi nơi tự quy hoạch một vùng.

Ông Tạ Văn Hạ – Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội tại thảo luận tổ, ngày 7/11. Ảnh: Phạm Thắng

Sự chồng chéo giữa các loại quy hoạch cũng là điểm nghẽn được nhiều đại biểu nêu tại phiên thảo luận . Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Trần Hồng Nguyên cho hay các địa phương đang phải lập 2 loại quy hoạch trùng lặp đáng kể, gồm quy hoạch tỉnh (theo Luật Quy hoạch) và quy hoạch chung thành phố (theo Luật Quy hoạch Đô thị và Nông thôn). Bà Nguyên cho rằng chỉ nên lập một quy hoạch tổng thể duy nhất với các thành phố trực thuộc trung ương, trên cơ sở tích hợp hai quy hoạch trên.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Đặng Ngọc Huy cũng đề xuất các nguyên tắc xử lý mâu thuẫn rõ ràng hơn, trong đó định hướng quy hoạch vùng tập trung vào phát huy thế mạnh riêng biệt của từng tỉnh. Việc này nhằm tránh đầu tư dàn trải, kém hiệu quả, nhất là sau khi sáp nhập các địa phương từ 1/7.

“Sau sáp nhập, một số địa phương có 2 sân bay, 2 cảng. Các tỉnh Duyên hải miền Trung cũng gần như đều có cảng, muốn phát triển cảng nước sâu”, ông Huy nói, thêm rằng quy hoạch vùng cần định hướng chọn lợi thế, không nên phân bố dàn trải, khiến nguồn lực đầu tư bị chia sẻ.

Dự kiến Quốc hội sẽ thảo luận ở hội trường dự Luật Quy hoạch (sửa đổi) ngày 28/11, biểu quyết thông qua vào 10/12.

VinSpeed dự kiến vận hành thương mại tuyến đường tốc độ cao Bến Thành – Cần Giờ từ quý I/2028, với tổng mức đầu tư 86.650 tỷ đồng.

Thông tin này được Công ty cổ phần Đầu tư và phát triển đường sắt tốc độ cao VinSpeed nêu trong báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) dự án đường sắt Bến Thành – Cần Giờ công bố hôm 7/11 để tham vấn ý kiến.

Theo báo cáo, dự án có chiều dài tuyến chính gần 53 km, qua địa phận 8 xã, phường gồm Bến Thành, Xóm Chiếu, Tân Thuận, Tân Mỹ, Nhà Bè, Bình Khánh, An Thới Đông và Cần Giờ. Quy mô sử dụng đất cho công trình này khoảng 317 ha.

VinSpeed dự kiến đầu tư xây dựng đường đôi khổ rộng 1.435mm, tốc độ thiết kế 350 km/h. Giai đoạn 1 của dự án sẽ gồm 2 ga Bến Thành và Cần Giờ. Giai đoạn 2, dự án có thể tăng thêm 4 ga (khi có nhu cầu cao) gồm Tân Thuận, Tân Mỹ, Nhà Bè, Bình Khánh. Depot và trung tâm điều khiển hoạt động (OCC) đặt tại xã Cần Giờ.

Công ty của tập đoàn Vingroup dự tính tổng vốn đầu tư cho dự án đường sắt cao tốc này 86.650 tỷ đồng. Trong đó, chi phí xây dựng khoảng 37.000 tỷ, thiết bị hơn 24.740 tỷ, quản lý dự án hơn 7.400 tỷ.

Về tiến độ, VinSpeed đặt mục tiêu hoàn thiện báo cáo khả thi trong quý IV/2025 và giải phóng mặt bằng. Sau đó, họ dự kiến thi công, lắp đặt thiết bị đến quý III/2027. Dự án này có thể vận hành thử nghiệm trong quý cuối cùng năm 2027. VinSpeed dự kiến chạy thương mại đường sắt Bến Thành – Cần Giờ từ quý I/2028.

Tại dự án này, doanh nghiệp cho biết sử dụng 8 toa tàu, sức chứa 600 hành khách. Tàu chạy dự kiến từ 6h đến 23h hàng ngày, với tần suất cách nhau 20 phút chuyến. Mỗi giờ, 3 đôi tàu chạy theo 2 hướng. Với phương án này, VinSpeed dự tính có thể phục vụ 43.680 lượt khách mỗi ngày, tương ứng hơn 15,9 triệu lượt khách một năm.

Minh họa dự án đường sắt Bến Thành – Cần Giờ. Ảnh: VinSpeed

VinSpeed được tỷ phú Phạm Nhật Vượng sáng lập vào tháng 5, hoạt động chính về xây dựng công trình đường sắt, sản xuất đầu máy xe lửa, toa xe… Ông Vượng nắm 51% cổ phần của công ty này, hai con trai Phạm Nhật Quân Anh và Phạm Nhật Minh Hoàng giữ 1%. Còn lại, Tập đoàn Đầu tư Việt Nam (VIG) sở hữu 35% vốn và Vingroup 10%. Hiện tại vốn điều lệ công ty là 15.000 tỷ đồng.

Cách đây vài ngày, VinSpeed cũng công bố báo cáo ĐTM cho dự án đường sắt tốc độ cao Hà Nội – Hạ Long. Doanh nghiệp này đặt ra tiến độ hoàn thành tương tự dự án Bến Thành – Cần Giờ khi dự kiến vận hành thương mại vào đầu 2028, tức là chỉ sau 2 năm triển khai.

Theo đề xuất VinSpeed, tổng mức đầu tư cho dự án đường sắt tốc độ cao Hà Nội – Quảng Ninh khoảng 138.930 tỷ đồng, tương đương gần 5,3 tỷ USD. Dự án dài khoảng 120 km, đi qua địa phận 22 xã, phường của 4 tỉnh, thành phố gồm Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Phòng và Quảng Ninh.

Điểm đầu tuyến là Trung tâm hội chợ triển lãm Quốc gia, xã Đông Anh, TP Hà Nội. Sau đó, tàu sẽ chạy qua các ga Gia Bình (Bắc Ninh), Yên Tử (Quảng Ninh) và kết thúc tại ga cuối Hạ Long nằm ở khu công viên rừng, phường Tuần Châu. Tốc độ thiết kế của tuyến là 350 km một giờ, trong đó đoạn qua Hà Nội 120 km một giờ.

Hồi tháng 5, công ty này cũng đề xuất đầu tư tuyến đường sắt cao tốc Bắc Nam với tổng vốn khoảng 61,35 tỷ USD, tương đương 13% GDP Việt Nam đến cuối 2024. Họ cho biết chịu trách nhiệm thu xếp 20% tổng vốn đầu tư dự án, tương đương khoảng 12,27 tỷ USD. 80% còn lại, doanh nghiệp vay vốn Nhà nước không tính lãi suất trong 35 năm kể từ ngày giải ngân.

Cũng tại quy hoạch mới tới 2030, Chính phủ điều chỉnh lộ trình đầu tư một số tuyến đường sắt khác như Hà Nội – Đồng Đăng (Lạng Sơn) dài 156 km, khổ 1.435 mm được đầu tư trước 2030, thay vì sau năm 2030 như quy hoạch cũ. Tương tự, tuyến Hải Phòng – Hạ Long – Móng Cái (Quảng Ninh), Tháp Chàm – Đà Lạt, An Bình – Sài Gòn (Hòa Hưng) – Tân Kiên được đẩy lên nghiên cứu đầu tư trước năm 2030. Ngoài ra, 7 tuyến đường sắt quốc gia hiện có cũng sẽ được nâng cấp. Các tuyến đường sắt kết nối với Trung Quốc, Lào, Campuchia được ưu tiên đầu tư.

Để tăng trưởng cả năm 2025 đạt trên 8%, tốc độ tăng GDP quý IV phải trên 8,4%, theo Thủ tướng Phạm Minh Chính.

Sáng nay, Chính phủ họp thường kỳ. Kết luận tại phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng tăng trưởng GDP năm nay sẽ đạt mục tiêu 8% đề ra nếu đà tăng được duy trì như những tháng đầu năm. Ông lưu ý mục tiêu lớn nhất thời gian tới là ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Đây vừa là mục tiêu, động lực, nguồn lực cho sự phát triển.

Thủ tướng Phạm Minh Chính tại phiên họp thường kỳ Chính phủ sáng 8/11. Ảnh: VGP

Cụ thể, tốc độ tăng GDP quý IV phải trên 8,4% để đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm hơn 8%. Trong đó, khu vực công nghiệp tăng khoảng 9,4%; dịch vụ 8,3%; nông nghiệp 4%; tỷ trọng kinh tế số chiếm khoảng 20% GDP.

Song Thủ tướng cũng thừa nhận sức ép chỉ đạo điều hành kinh tế vĩ mô còn lớn, nhất là về tỷ giá, lãi suất, lạm phát. Hoạt động sản xuất kinh doanh một số lĩnh vực còn khó khăn, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ, thể hiện ở số doanh nghiệp ngừng hoạt động còn lớn (trên 190.000 trong 10 tháng).

Các động lực tăng trưởng truyền thống chưa đạt kỳ vọng như chưa thu hút được nhiều dự án FDI quy mô lớn, xuất khẩu có xu hướng chậm lại, giải ngân vốn đầu tư công vẫn chậm, các động lực tăng trưởng mới cần thời gian để phát huy hiệu quả. Giá vàng biến động mạnh, giá nhà đất còn cao, trong khi tình hình buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ còn phức tạp.

Việc tinh gọn bộ máy, tổ chức chính quyền 2 cấp triển khai trên quy mô lớn, thời gian ngắn nên còn lúng túng, thiếu đồng bộ. Thiên tai, lũ lụt diễn biến phức tạp, gây thiệt hại khoảng 40.000 tỷ đồng, làm giảm 0,2 điểm % tăng trưởng GDP năm 2025.

Báo cáo trước đó tại phiên họp, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết từ đầu năm, Việt Nam tiếp tục giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh.

Nhiều tổ chức quốc tế tiếp tục nâng dự báo tăng trưởng năm nay thêm 1-1,5%. Chẳng hạn trong tháng 10, Standard Chartered dự báo tăng trưởng của Việt Nam năm nay lên 7,5%, cao hơn mức 6,1% đưa ra cuối tháng 7. HSBC nâng từ 6,6% lên 7,9%; UOB đưa lên 7,5% (trước là 6,9%); ADB lên 6,7%.

Nhiều chỉ số vĩ mô tích cực, như CPI 10 tháng tăng 3,27%, tín dụng đạt 20,69% so với cùng kỳ. Thu ngân sách nhà nước 10 tháng ước trên 2,18 triệu tỷ đồng, bằng 111% dự toán và tăng 30,8% so với cùng kỳ, cơ cấu theo hướng bền vững. An ninh năng lượng, lương thực, cung – cầu hàng hóa thiết yếu được giữ vững. Bội chi, nợ công được kiểm soát tốt.

Đồng thời, các động lực tăng trưởng truyền thống tiếp tục được thúc đẩy, làm mới. Trong đó, tổng vốn FDI đăng ký 10 tháng trên 31,5 tỷ USD, tăng 15,6%. Xuất siêu đạt gần 19,5 tỷ USD. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 10 tháng tăng 9,3%, khách quốc tế đạt gần 17,2 triệu lượt người.

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại cuộc họp thường kỳ Chính phủ, ngày 8/11. Ảnh: VGP

Trong quý III, GDP cả nước tăng 8,2%, nâng tăng trưởng 9 tháng lên 7,85%. Bộ trưởng Tài chính chỉ ra rằng nhiệm vụ tăng trưởng năm nay còn nhiều thách thức. Cụ thể, ổn định kinh tế vĩ mô còn chịu nhiều sức ép từ bên ngoài, hoàn thiện thể chế chưa theo kịp yêu cầu phát triển. Trong khi đó, thiên tai, bão lũ liên tiếp gây thiệt hại nặng nề tại nhiều địa phương, tiếp tục diễn biến phức tạp trong những tháng cuối năm.

Về nhiệm vụ những tháng cuối năm, Thủ tướng yêu cầu điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, phối hợp với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý. Nhà điều hành cần kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá, lãi suất, thị trường vàng và ngoại tệ.

Cùng với đó, nguồn vốn tín dụng phải ưu tiên cho sản xuất, nhà ở xã hội, hạ tầng chiến lược và khắc phục hậu quả thiên tai. Ngành ngân hàng cần kiểm soát chặt tín dụng lĩnh vực rủi ro, đặc biệt là bất động sản. Chính sách tài khóa tập trung thúc đẩy tăng trưởng thông qua giải ngân đầu tư công, thu hút FDI và đầu tư tư nhân.

Ngành tài chính cần triển khai các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí cho nhóm dễ bị tổn thương, tận dụng dư địa nợ công để đầu tư phát triển. Đồng thời, nhà điều hành cần đẩy mạnh các động lực tăng trưởng mới và truyền thống, củng cố năng suất lao động, chuyển đổi số, kinh tế xanh, giải quyết dứt điểm các dự án tồn đọng.

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho rằng hàng hóa đưa lên sàn thương mại điện tử về cơ bản không có hàng giả, hàng nhái, hoặc chỉ một số ít trà trộn vào.

Tại họp báo Chính phủ chiều 8/11, Thứ trưởng Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho hay phương thức kinh doanh thương mại điện tử tăng trưởng rất tốt, dự kiến đạt 25-27% trong năm nay. Qua đó, hàng hóa được đưa tới người tiêu dùng thuận lợi, dễ dàng, đồng thời đóng góp vào tăng trưởng chung của cả nước.

Theo Thứ trưởng, các doanh nghiệp đưa hàng hóa lên sàn thương mại điện tử về cơ bản không có hàng giả, hàng nhái, hoặc chỉ một số ít được trà trộn vào.

Thứ trưởng Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân trả lời tại họp báo Chính phủ, ngày 8/11. Ảnh: VGP

Với giải pháp chống hàng giả, hàng nhái, ông Tân cho biết hệ thống pháp luật hiện nay quy định đầy đủ về quản lý thương mại điện tử, xử lý vi phạm và bảo vệ người tiêu dùng. Trong đó, các quy định nêu rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức và cá nhân liên quan. Bộ Công Thương đang thay mặt Chính phủ báo cáo Quốc hội xây dựng Luật Thương mại điện tử (sửa đổi), làm rõ trách nhiệm của từng chủ thể liên quan đến các sàn thương mại điện tử.

Chính phủ và Thủ tướng ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị nhằm tăng phòng chống hàng giả, hàng nhái, kém chất lượng trên môi trường số. Bộ Công Thương cũng đang triển khai Đề án của Thủ tướng về chống hàng giả trên sàn. Theo đó, cơ quan quản lý thị trường phối hợp với Bộ Công an, Hải quan và chính quyền địa phương để kiểm tra, kiểm soát liên tục.

“Giữa năm đã có tháng cao điểm phòng chống hàng giả và Thủ tướng có Chỉ thị tất cả lực lượng vào cuộc, qua đó ngăn chặn, đẩy lùi hàng gian, hàng giả”, ông nói.

Về trách nhiệm của chủ sàn, ông Tân cho biết họ có trách nhiệm kiểm soát nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa được đưa lên, bảo đảm hóa đơn, chứng từ hợp pháp, giám sát quá trình giao nhận và bồi thường cho người tiêu dùng khi xảy ra vi phạm. Đặc biệt, nếu phát hiện hàng giả, hàng nhái, sàn phải gỡ bỏ gian hàng vi phạm trong 24 giờ.

Ngoài ra, các lực lượng chức năng cũng tăng cường truy quét kho hàng, cơ sở sản xuất hàng giả, kết hợp biện pháp quản lý trên mạng và ngoài thực tế.

Theo ông Tân, tốc độ tăng trưởng của thương mại điện tử đến nay vẫn rất tích cực, cho thấy người dùng có niềm tin vào phương thức kinh doanh mới này. Ông kỳ vọng thời gian tới, các lực lượng tiếp tục phối hợp với các sàn thương mại điện tử, để ngăn chặn và đẩy lùi triệt để vấn đề hàng giả, hàng nhái.

Báo cáo thị trường sàn bán lẻ trực tuyến quý III của nền tảng dữ liệu thương mại điện tử Metric cho biết doanh số giao dịch (GMV) 9 tháng đầu năm trên Shopee, TikTok Shop, Lazada, Tiki đạt 305.900 tỷ đồng, tăng 34,35% so với cùng kỳ 2024. Trung bình mỗi tháng, GMV đạt gần 34.000 tỷ đồng, tương đương 1,3 tỷ USD. Cùng giai đoạn 2024, con số này xấp xỉ một tỷ USD mỗi tháng và bao gồm thống kê từ Sendo khi còn là sàn bán lẻ đa ngành.

TP HCM đã cắt giảm 435 thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh, theo Chủ tịch UBND Nguyễn Văn Được.

Thông tin được nêu tại phiên họp thường kỳ tháng 10 trực tuyến của Thủ tướng Phạm Minh Chính với các địa phương hôm 8/11. Song song cắt giảm, có 441 thủ tục hành chính đã được TP HCM đơn giản hóa, theo ông Nguyễn Văn Được.

Vào tháng 3, Chính phủ ra Nghị quyết 66 yêu cầu các bộ, ngành, địa phương bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện đầu tư kinh doanh không cần thiết; giảm ít nhất 30% thời gian giải quyết thủ tục và 30% chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp.

Đến nay, môi trường kinh doanh tại đầu tàu kinh tế có cải thiện. Mười tháng đầu năm, địa phương có hơn 47.500 doanh nghiệp mới thành lập, giảm 6,4% về giấy phép nhưng tăng mạnh 114,7% về vốn so với cùng kỳ 2024. Thu hút vốn đầu tư nước ngoài đạt 7,5 tỷ USD, tăng hơn 30% so với cùng kỳ.

Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được phát biểu tại phiên họp ngày 8/11. Ảnh: VPUB

TP HCM cũng cơ bản tháo gỡ xong 7 vụ việc khó khăn, vướng mắc liên quan đến dự án, đất đai; 3 vụ việc đang được xử lý; 2 vụ việc đang chờ kết luận của Bộ Công an. Tổng cộng, có 86/838 dự án tồn đọng đã giải quyết được.

Mười tháng đầu năm, kinh tế TP HCM có một số điểm sáng như: tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 15%, chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 17,5%; xuất khẩu đạt 76,23 tỷ USD, tăng gần 5% và du lịch phục hồi mạnh.

Tuy nhiên, tại Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ UBND TP HCM lần thứ I hôm 7/11, ông Nguyễn Văn Được chỉ ra không ít khó khăn còn tồn tại như: giải ngân vốn đầu tư công còn thấp, thu ngân sách từ dầu thô sụt giảm do giá biến động.

Ngoài ra, một số lĩnh vực phối hợp, giải quyết thủ tục hành chính còn lúng túng, khối lượng công việc sau sáp nhập lớn khiến chính quyền địa phương 2 cấp “vừa thừa, vừa thiếu”.

Hai tháng còn lại, để đạt mục tiêu tăng trưởng GRDP 8,5%, ông Được cho biết TP HCM sẽ tăng tốc giải ngân đầu tư công hết 100% vốn giao trong quý IV (hiện khoảng 60%). Đồng thời, tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho các dự án và doanh nghiệp; sớm khắc phục tình trạng thiếu cán bộ chuyên môn, đẩy mạnh giải quyết thủ tục hành chính trực tuyến, thủ tục phi địa giới hành chính.

Chủ tịch tỉnh Quảng Trị yêu cầu 11 chủ đầu tư của 14 dự án có tỷ lệ giải ngân 0% kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Trần Phong vừa có văn bản gửi sở, ngành, UBND xã, đặc khu và các chủ đầu tư về việc kiểm điểm trách nhiệm giải ngân thấp, đồng thời đẩy mạnh tiến độ thực hiện kế hoạch đầu tư công năm 2025.

Theo báo cáo, đến hết tháng 10, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công của Quảng Trị thấp hơn mức trung bình cả nước. Kho bạc Nhà nước khu vực 12 cho biết, hiện có 14 dự án do 11 đơn vị làm chủ đầu tư, với tổng vốn hơn 1.760 tỷ đồng, chưa giải ngân được đồng nào.

Trong số này, dự án Quốc lộ 15D đoạn từ cảng Mỹ Thủy đến cao tốc Cam Lộ – La Sơn, do Sở Xây dựng làm chủ đầu tư, có vốn lớn nhất là 1.600 tỷ đồng. Tiếp đó là dự án Trung tâm Bảo trợ xã hội và Phục hồi chức năng cho người khuyết tật tỉnh, vốn gần 54 tỷ đồng, do Sở Y tế làm chủ đầu tư.

Dự án tuyến đường kết nối Cảng hàng không Quảng Trị với quốc lộ 1, vốn 24 tỷ đồng, do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh làm chủ đầu tư chưa giải ngân được đồng nào. Ảnh: Đắc Thành

Hai dự án có vốn nhỏ nhất (mỗi dự án 5 tỷ đồng) là cải tạo, nâng cấp vỉa hè và hệ thống điện chiếu sáng đoạn qua trụ sở phường Quảng Long, phường Ba Đồn làm chủ đầu tư và đường vào di tích danh thắng núi Thần Đinh, xã Quảng Ninh làm chủ đầu tư.

Ngoài ra, 41 dự án khác với tổng vốn gần 2.000 tỷ đồng mới giải ngân được dưới 20%. Dự án có vốn lớn nhất là đường bộ ven biển đoạn qua cầu Cửa Tùng – Cửa Việt, tổng vốn 436 tỷ đồng, do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh làm chủ đầu tư, mới giải ngân hơn 11 tỷ đồng (2,6%).

Kế đến là dự án thành phần 2 – cầu Nhật Lệ 3 và đường hai đầu cầu, thuộc dự án đường ven biển và cầu Nhật Lệ 3, do Sở Tài chính làm chủ đầu tư, vốn 284 tỷ đồng, giải ngân 31 tỷ đồng (hơn 10%).

Dự án thành phần 2 – cầu Nhật Lệ 3 và đường hai đầu cầu thuộc dự án đường ven biển và cầu Nhật Lệ 3, Sở Tài chính làm chủ đầu, vốn 284 tỷ đồng, giải ngân được 31 tỷ đồng, chiếm hơn 10%. Ảnh: Đắc Thành

Dự án có vốn nhỏ nhất là cải tạo cảnh quan hồ Sắc Tứ, thị trấn Ái Tử, do Ban Quản lý phát triển quỹ đất và cụm công nghiệp Triệu Phong thực hiện, vốn 5,5 tỷ đồng, giải ngân 150 triệu đồng (2,7%).

Tỉnh Quảng Trị đánh giá, nhiều dự án có kế hoạch vốn lớn nhưng tiến độ chậm, khiến tỷ lệ giải ngân chung của tỉnh thấp, nằm trong nhóm bị Thủ tướng phê bình.

Chủ tịch tỉnh cho biết thời gian còn lại của năm không nhiều, trong khi số vốn chưa giải ngân vẫn rất lớn. Ông yêu cầu các chủ đầu tư nghiêm túc kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm tổ chức, cá nhân và nguyên nhân chậm trễ; đồng thời đề ra giải pháp khắc phục ngay để đẩy nhanh tiến độ.

Các chủ đầu tư phải thực hiện nghiệm thu, thanh toán và giải ngân vốn lần đầu trước ngày 15/11. Nếu đến hạn vẫn không giải ngân, đơn vị liên quan chịu hoàn toàn trách nhiệm trước Tỉnh ủy và UBND tỉnh.

Chủ tịch tỉnh Trần Phong cũng yêu cầu các đơn vị tranh thủ thời tiết thuận lợi để thi công, tránh dồn khối lượng nghiệm thu vào cuối năm. “Trường hợp không giải ngân hết kế hoạch vốn mà không thuộc nguyên nhân khách quan, dẫn đến bị hủy dự toán, mất vốn, chủ đầu tư sẽ phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh”, ông Phong nhấn mạnh.

Đại biểu Trần Văn Tuấn đề nghị bổ sung quy định về tháo dỡ công trình hết hạn sử dụng, nguy cơ sụp đổ, nhưng chưa tới mức khẩn cấp, như chung cư cũ.

Thông tin trên được ông Trần Văn Tuấn, Phó trưởng đoàn Đại biểu tỉnh Bắc Ninh nêu tại phiên thảo luận tổ Luật Xây dựng sửa đổi, sáng 6/11.

Theo ông Tuấn, dự thảo luật xác định 7 trường hợp phá dỡ công trình, trong đó có công trình có nguy cơ sụp đổ ảnh hưởng đến cộng đồng. Như vậy, dự luật sửa đổi mới hướng đến xử lý tình hình có nguy cơ sụp đổ, mang tính khẩn cấp.

Trong khi thực tế, đại biểu nói rất nhiều chung cư, tập thể cũ ở các thành phố lớn hết niên hạn, xuống cấp trầm trọng. “Đây là những quả bom nổ chậm, nhưng chưa đủ cơ sở pháp lý để phá dỡ bắt buộc nếu chủ sở hữu không đồng thuận”, ông cho hay.

Ông Trần Văn Tuấn, Phó trưởng đoàn Đại biểu tỉnh Bắc Ninh. Ảnh: Media Quốc hội

Vì vậy, Phó trưởng đoàn tỉnh Bắc Ninh đề nghị bổ sung vào dự thảo luật trường hợp phá dỡ công trình hết niên hạn sử dụng mà kết luận kiểm định cho thấy không còn khả năng chịu lực, có nguy cơ sụp đổ, nhưng chưa tới mức khẩn cấp. Quy định này, theo ông sẽ tạo hành lang pháp lý rõ ràng để chính quyền chủ động di dời người dân và phá dỡ công trình, đảm bảo an toàn tính mạng trước khi thảm họa xảy ra.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Phi Thường, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội thông tin Thủ đô hiện nay có khoảng 2.000 chung cư cũ và ở TPHCM khoảng 600. Theo ông, Hà Nội rất quan tâm việc cải tạo chung cư cũ, nhưng gặp vướng mắc bởi nhiều thủ tục và quy định, như quy hoạch chi tiết mật độ xây dựng tầng cao, dân số, giải phóng mặt bằng…

“Mỗi ngày đi qua, những cư cũ lại càng xuống cấp, không an toàn”, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội nói.

Ông Thường đề xuất cho phép Chủ tịch UBND cấp tỉnh được quyết định tăng chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc về tầng cao, dân số và được cập nhật vào kỳ quy hoạch điều chỉnh gần nhất. Ngoài ra, lãnh đạo cấp tỉnh cũng cần được quyết định cơ chế giải phóng mặt bằng, theo hướng Nhà nước thu hồi đất, thay vì nhà đầu tư tự thỏa thuận với người dân như hiện tại.

Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Phi Thường. Ảnh: Media Quốc hội

Từ năm 2005, Hà Nội bắt đầu cải tạo các khu chung cư cũ. Tuy nhiên, do nhiều vướng mắc, đến giữa năm ngoái, thành phố mới có 19 dự án hoàn thành, đưa vào sử dụng và tiếp tục triển khai hơn chục dự án.

Tương tự tại TP HCM, việc sửa chữa, cải tạo chung cư cũ, xuống cấp từng được thực hiện 2016-2020, nhưng chưa đem lại kết quả như mong muốn, nhất là với các chung cư bị hư hỏng nghiêm trọng. Sở Xây dựng TP HCM cho biết nguyên nhân chủ yếu do thiếu vốn, vướng mắc trong kiểm định chất lượng, bất cập trong quy hoạch khu vực cải tạo…

Cũng tại dự thảo luật, Chính phủ đề xuất mở rộng 8 trường hợp công trình được miễn giấy phép xây dựng. Số này gồm công trình đặc biệt (bí mật nhà nước, khẩn cấp, đầu tư công đặc biệt, trên đất quốc phòng an ninh); công trình do cơ quan trung ương hoặc lãnh đạo cấp cao quyết định; công trình liên tỉnh, liên tuyến (thuộc địa bàn 2 tỉnh trở lên), đặc thù ngoài khơi.

Ông Phạm Trọng Nghĩa, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội đánh giá điều này giúp cắt giảm thủ tục tiền kiểm và chuyển sang hậu kiểm chặt chẽ hơn.

Dù vậy, ông cho rằng vẫn cần quy định rõ tiêu chí, quy trình hậu kiểm với các trường hợp miễn giấy phép nhất là hạ tầng kỹ thuật, môi trường, phòng cháy chữa cháy. Việc này nhằm ngăn ngừa lạm dụng hoặc buông lỏng hậu kiểm, tránh gây phiền hà cho tổ chức, cá nhân.

Tương tự, PGS.TS Trần Hoàng Ngân (đoàn TP HCM) cũng nói cần lưu ý việc chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm với các công trình lớn, quy mô khu vực hoặc quốc gia. Bởi nhiều công trình xây dựng xong không sử dụng được, khi thanh tra, kiểm tra mới phát hiện khâu tiền kiểm có vấn đề.

Hiện theo dự thảo luật, thời gian cấp phép với các công trình xây, sửa chữa nhà ở của người dân tối đa là 7 ngày, giảm đáng kể so với hiện hành. Tuy nhiên, ông Ngân đề xuất nên bỏ yêu cầu giấy phép xây dựng với sửa chữa nhỏ nhà ở của người dân.

Theo ông, hậu kiểm với nhóm này là hợp lý bởi hiện nay, nhiều trường hợp sửa chữa nhỏ cũng gặp khó khăn như hộ dân bị dột mái nhà, xe chở cát vừa đổ xuống thì thanh tra xây dựng đã có mặt.