Category: Quốc tế

Căng thẳng Mỹ – Trung Quốc hạ nhiệt và khả năng Fed giảm lãi suất là yếu tố giúp giá vàng đi xuống.

Đóng cửa phiên giao dịch 28/10, giá vàng thế giới giao ngay giảm 29,5 USD xuống 3.951 USD một ounce. Trong phiên, giá có thời điểm xuống sát 3.900 USD – thấp nhất 3 tuần. Sáng 29/10, giá hiện nhích nhẹ lên 3.960 USD.

Thị trường đi xuống do kỳ vọng vào đàm phán thương mại Mỹ – Trung Quốc có tiến triển. Nhà đầu tư cũng đang tập trung vào quyết định lãi suất tuần này của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed).

Giá vàng thế giới liên tiếp đi xuống gần đây. Đồ thị: Kitco

Vàng là công cụ phòng trừ truyền thống trong thời kỳ bất ổn kinh tế – chính trị. Công cụ này cũng không trả lãi, nên thường có diễn biến tốt trong môi trường lãi suất thấp. Từ đầu năm, giá vàng đã tăng hơn 51%, chủ yếu do căng thẳng thương mại và kỳ vọng Mỹ giảm lãi suất.

“Căng thẳng Mỹ – Trung Quốc đã thực sự hạ nhiệt, với khả năng đạt thỏa thuận thương mại tuần này, sau cuộc gặp giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình. Việc này khiến nhu cầu trú ẩn đi xuống”, Jim Wyckoff – nhà phân tích cấp cao tại Kitco Metals nhận định.

Cuối tuần trước, quan chức kinh tế hàng đầu hai nước đã hoàn tất khung thỏa thuận tiềm năng, để hai lãnh đạo xem xét trong cuộc gặp ngày 30/10. Kỳ vọng vào sự kiện này cũng giúp các chỉ số chính trên thị trường chứng khoán Mỹ lập kỷ lục mới phiên thứ hai liên tiếp. Chỉ số S&P 500 tăng 0,2% lên 6.890 điểm. DJIA tăng 0,3%, đóng cửa tại 47.706 điểm. Nasdaq Composite thêm 0,8%, chốt phiên ở 23.827 điểm.

Dù vậy, các nhà phân tích vẫn chia rẽ về triển vọng của vàng. Hiệp hội Thị trường Vàng London kỳ vọng giá trong 12 tháng tới là 4.980 USD. Trong khi đó, Citi và Capital Economics đều hạ dự báo. “Thị trường đã ghi nhận lực mua quá đà, dẫn đến việc điều chỉnh tuần này”, Bank of America giải thích. Ngân hàng này cho rằng giá sẽ xuống 3.800 USD trong quý cuối năm nay.

Trong bối cảnh cạnh tranh sâu sắc với Mỹ, kế hoạch kinh tế 5 năm của Trung Quốc nhấn mạnh ưu tiên phát triển công nghiệp – công nghệ.

Ngày 23/10, tại Hội nghị Trung ương 4 với sự tham gia của Chủ tịch Tập Cận Bình và các lãnh đạo hàng đầu khác, Trung Quốc công bố k ế hoạch kinh tế 5 năm lần thứ 15 (2026-2030). Các mục tiêu chính là tập trung thúc đẩy phát triển chất lượng cao, đột phá tự chủ công nghệ, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.

Tầm nhìn đến 2035, kế hoạch nhắm đến nâng cao rõ rệt sức mạnh kinh tế, năng lực khoa học – công nghệ, khả năng quốc phòng và tầm ảnh hưởng quốc tế. Đồng thời, GDP bình quân đầu người đạt mức của “nền kinh tế phát triển trung bình”.

Theo ông Lynn Song, chuyên gia kinh tế trưởng về Trung Quốc của ngân hàng đầu tư ING (Hà Lan), kế hoạch 5 năm mới tiếp tục củng cố và phát triển các định hướng chính sách hiện tại của Bắc Kinh.

Đồng quan điểm, Xin Sun, giảng viên cao cấp về Kinh doanh Trung Quốc và Đông Á tại Đại học King’s College London cho biết ấn tượng chung của kế hoạch này là “nhấn mạnh tính liên tục (của chính sách) hơn là sự thay đổi”.

Tuy nhiên, kế hoạch kinh tế 5 năm lần này cũng hé lộ mức độ quyết tâm và tập trung cao hơn của Trung Quốc trong xây dựng nền công nghiệp hiện đại và tự chủ khoa học công nghệ .

Ông Trịnh Thiện Kiệt, Chủ nhiệm Ủy ban Cải cách và Phát triển quốc gia Trung Quốc cho biết ưu tiên hàng đầu của nước này trong 5 năm tới là xây dựng hệ thống công nghiệp hiện đại và củng cố nền tảng nền kinh tế thực.

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Ân Hòa Quân cũng nói nước này đặt mục tiêu tự chủ và sức mạnh lớn hơn về khoa học công nghệ, phát triển lực lượng sản xuất chất lượng mới.

Cánh tay hàn robot được sử dụng trong sản xuất ôtô tại Hội nghị Robot thế giới Bắc Kinh (WRC) tháng 8/2023. Ảnh: Reuters

Giới chuyên gia quốc tế cũng nhận ra quyết tâm này. So với kế hoạch 5 năm trước, Gary Ng, chuyên gia kinh tế cấp cao tại ngân hàng đầu tư Natixis (Pháp) cho rằng Bắc Kinh đang đẩy mạnh tự cung tự cấp về công nghệ hơn.

Với ưu tiên đầu về hệ thống công nghiệp hiện đại, Trung Quốc nhấn mạnh mục tiêu phát triển xanh, thông minh và tích hợp. Kế hoạch cho rằng cần duy trì quy mô sản xuất hợp lý, chuyển đổi sang hệ thống công nghiệp hiện đại với sản xuất tiên tiến, tập trung phát triển nhanh sản phẩm chất lượng, hàng không vũ trụ, giao thông vận tải và Internet. “Các công nghệ lõi then chốt” được đề cập nhưng chưa nêu chi tiết, nhưng theo ông Lynn Song các mục tiêu nhóm này cũng được Bắc Kinh tô đậm.

“Trong bối cảnh căng thẳng quốc tế và biến động những năm gần đây, tự chủ công nghệ được nhấn mạnh mạnh mẽ hơn, kêu gọi tăng cường đổi mới sáng tạo gốc và nghiên cứu độc lập”, ông nêu.

Theo các chuyên gia, Bắc Kinh nhấn mạnh xây dựng nền công nghiệp hiện đại và tự chủ công nghệ cao 5 năm tới trong bối cảnh đối mặt cạnh tranh toàn diện với Mỹ.

Ông Chen Bo, nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Đông Á thuộc Đại học Quốc gia Singapore cho rằng khi Washington tiếp tục tìm cách loại bỏ Trung Quốc khỏi hệ sinh thái công nghệ cao do Mỹ dẫn đầu, cạnh tranh địa chính trị là mối quan tâm lớn hơn với Bắc Kinh so với các vấn đề khác.

Do đó, sản xuất công nghiệp vẫn là “ưu tiên hàng đầu”, xét về sức mạnh cứng của Trung Quốc. “Khi xung đột nổ ra, điều quan trọng nhất là sản xuất chứ không phải dịch vụ”, ông nói. Về công nghệ, phát triển chủ quyền bán dẫn rất quan trọng, do các chip tiên tiến nhất hiện nay được sản xuất bởi các công ty Mỹ như Nvidia.

Trước đó, tầm nhìn về phát triển công nghiệp và công nghệ từng được Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đề cập. Hồi tháng 7, ông nhấn mạnh trong một bài phát biểu rằng thế giới “trải qua những thay đổi sâu sắc nhất một thế kỷ, với cách mạng khoa học công nghệ và cạnh tranh giữa các cường quốc ngày càng đan xen”.

Ông Tập kêu gọi Trung Quốc đóng vai trò dẫn đầu trong phát triển khoa học công nghệ. Nước này hiện dẫn đầu thế giới trong các lĩnh vực như xe điện và năng lượng tái tạo. Ngoại trừ một số lĩnh vực như bán dẫn và hàng không thương mại, Trung Quốc gần như hoàn thiện toàn bộ chuỗi cung ứng trong nước.

Tuần trước, tại một hội nghị ở Bắc Kinh, cựu Thứ trưởng Tài chính Zhu Guangyao thừa nhận việc Mỹ kiểm soát xuất khẩu chip tiên tiến đã tạo ra hạn chế nhất định đến Trung Quốc. Tuy nhiên, ông tin tưởng vào triển vọng năng lực trí tuệ nhân tạo của đất nước và dự báo công nghệ này kết hợp cùng robot và các ngành công nghiệp liên quan sẽ hỗ trợ phát triển chất lượng cao 5 năm tới.

Phiên An ( theo AP, Xinhua, ING, SCMP, DW )

Doanh nghiệp không thể vay vốn hay nhận tiền hoàn thuế, trong khi nhà hàng, bể bơi vắng vẻ vì thu nhập của khách sụt giảm khi chính phủ Mỹ đóng cửa.

Việc chính phủ đóng cửa đang bóp nghẹt khả năng tăng trưởng của chúng tôi, Grant Richardson (Texas) – người sáng lập hãng nhập khẩu rượu vang Pangea Selections cho biết trên CNN.

Richardson không thể hoàn tất khoản vay trị giá hàng trăm nghìn USD từ Cơ quan Quản lý Doanh nghiệp nhỏ (SBA) khi chính phủ liên bang ngừng hoạt động. Ông vẫn đang chờ nhận khoản hoàn thuế 10.000 USD trong quý vừa qua và cũng không thể ký hợp đồng với một hãng rượu ở California để ra mắt dòng sản phẩm mới, vì chính phủ chưa phê duyệt nhãn chai trong thời gian thiếu ngân sách.

Tuy nhiên, Richardson vẫn phải trả 20.000 USD thuế nhập khẩu trong tháng này. Chính phủ vẫn thu tiền của chúng tôi, nhưng không trả những gì họ nợ, ông nói.

Chính phủ Mỹ đã đóng cửa từ đầu tháng 10. Nguyên nhân là hai đảng Dân chủ và Cộng hòa vẫn chưa thể thống nhất về dự luật ngân sách cho các hoạt động của chính phủ. Phe Dân chủ muốn Tổng thống Mỹ Donald Trump và các đồng minh duy trì trợ cấp bảo hiểm y tế. Nhưng phe Cộng hòa quyết không nhượng bộ, khiến các nỗ lực đàm phán đều rơi vào bế tắc.

Việc nàt khiến cho nhiều hoạt động chủ chốt như cho vay và hoàn thuế tê liệt. Bên cạnh đó, khi không được trả lương, hàng trăm nghìn nhân viên liên bang trên khắp nước Mỹ đã cắt giảm chi tiêu, gây ra hiệu ứng lan tỏa trong nền kinh tế.

Thông báo Tòa nhà Quốc hội Mỹ tạm ngừng mở cho khách tham quan ngày 20102025. Ảnh: Reuters

Sean Han – quản lý quán ăn Market to Market tại tòa nhà Ronald Reagan ở Washington cho biết lượng khách đã giảm khoảng 20-30 kể từ khi chính phủ đóng cửa. Năm nay, họ vốn đã làm ăn khó khăn sau khi Mỹ cho nghỉ việc hàng loạt nhân viên liên bang.

Ông cho biết hiện chưa giảm giờ làm của nhân viên, nhưng điều đó có thể xảy ra. Thậm chí, họ có thể phải sa thải nếu tình trạng này kéo dài. Khi lượng khách giảm, Han yêu cầu nhân viên tập trung vào việc mang lại trải nghiệm ăn uống tốt hơn cho những người vẫn còn lui tới.

Chúng tôi đã hoạt động khoảng 20 năm và từng chứng kiến điều này trước đây. Sau đại dịch, chúng tôi mất tới 9 tháng để phục hồi. Lần này chắc cũng vậy, Han nói. Theo dữ liệu của OpenTable, số lượt đặt bàn tại các nhà hàng ở Washington đã giảm 9 trong tuần trước so với cùng kỳ năm ngoái.

Tại bang North Carolina, Pam Anderson chỉ còn chăm sóc vài chú chó tại khu nghỉ dưỡng Ocean Sands K-9 Resort ở Kill Devil Hills. Một số khách hàng của bà đã hủy hoặc rút ngắn thời gian gửi thú cưng, do không thể đi du lịch khi nhiều địa điểm không mở. Hoặc chỉ đơn giản họ là nhân viên liên bang và thời gian này không được trả lương.

Tuần này, một gia đình hủy gửi hai chú chó cho bà trông vài ngày giữa tháng 11. Việc này khiến bà mất 500 USD. Cả hai khách này đều làm việc cho chính phủ.

Lượng đặt chỗ trong tháng 10 giảm 40 và tháng 11 giảm 60 khiến vợ chồng Anderson phải thắt chặt chi tiêu. Họ đã ngừng ra ngoài ăn tối vài lần mỗi tuần và tạm hoãn các khoản quyên góp từ thiện.

Tôi nói với chồng rằng: Đừng tiêu thêm tiền nữa, Anderson nói. Bà cho biết đang cân nhắc tìm việc làm thêm ban đêm.

Pam Anderson cùng một chú chó tại khu nghỉ dưỡng ở Kill Devil Hills. Ảnh: Pam Anderson

Hồi tháng 3, Fran Bolden mở một nhà ăn tại Redstone Arsenal – một căn cứ của quân đội Mỹ gần Huntsville, bang Alabama. Họ từng có lợi nhuận khá tốt, nhưng hiện phải đóng cửa cho đến khi chính phủ hoạt động trở lại. Bolden cho biết trước đây họ đón khoảng 150 khách mỗi ngày cho bữa sáng và trưa, nhưng hai tuần gần đây chỉ còn 25-30 khách.

Về cơ bản là chúng tôi không còn khách nữa, bà nói. Bolden cho biết nhiều doanh nghiệp ở trung tâm Huntsville và vùng lân cận đều bị ảnh hưởng. Trong đó, các doanh nghiệp nhỏ chịu thiệt hại nặng nhất.

Nền kinh tế địa phương phụ thuộc vào hoạt động quân sự. Nhưng giờ mọi người không ra ngoài, mà cũng chẳng chi tiêu, Bolden nói.

Tại trung tâm thể thao và bơi lội của Bernard Jackson ở thủ đô Washington, các học viên từ già đến trẻ thường xuyên tới đây suốt 2 năm qua. Nhưng việc chính phủ đóng cửa đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của trung tâm.

Nhiều khách hàng ở đây là nhân viên liên bang đang phải nghỉ việc không lương. Khi nhiều gia đình không còn đủ khả năng trả học phí và chi phí vận hành tăng, Jackson buộc phải đưa ra nhiều lựa chọn khó khăn để duy trì trung tâm.

Vì không được trả lương, họ không đến học nữa. Doanh thu của tôi đã giảm ít nhất 40, Jackson nói với CNN . Dù vậy, Jackson vẫn tìm cách hỗ trợ khách hàng bằng cách gửi hướng dẫn và bài tập để họ luyện tập tại nhà. Hồ bơi vẫn phải mở thôi, ông nói.

Máy bay C919 của Trung Quốc đang đối mặt với bầu trời đầy biến động giữa căng thẳng thương mại Mỹ – Trung, khả năng lỡ hẹn mục tiêu giao hàng.

Là sản phẩm của Tập đoàn Máy bay thương mại Trung Quốc (Comac), mẫu máy bay made in China C919 đang có nguy cơ lỡ hẹn mục tiêu giao hàng do các thách thức chuỗi cung ứng, theo chuyên gia.

Công ty tư vấn hàng không Cirium cho biết Comac đã bàn giao 13 chiếc C919 cho các hãng hàng không Trung Quốc hồi 2024 và chỉ 7 chiếc trong 10 tháng đầu năm nay. Trong khi đó, mục tiêu của tập đoàn là giao 30 chiếc vào 2025.

Dan Taylor, Giám đốc tư vấn tại công ty tư vấn hàng không IBA, lý giải căng thẳng thương mại Mỹ – Trung đã ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ giao hàng của C919. Theo ông, kế hoạch sản xuất bị gián đoạn khi Mỹ tạm dừng cấp phép xuất khẩu động cơ LEAP-1C của máy bay vào khoảng tháng 5 và nối lại vào tháng 7.

Động cơ LEAP-1C là sản phẩm hợp tác của GE Aerospac (Mỹ) và Safran (Pháp). Điều này đồng nghĩa với việc động cơ của C919 cần phải được Mỹ cấp phép xuất khẩu, khiến nó rất nhạy cảm với những thay đổi chính trị, theo ông Taylor.

Máy bay C919 Trung Quốc biểu diễn tại Singapore Airshow 2024. Ảnh: AP

C919 là mẫu máy bay thân hẹp, có sức chứa 158-169 hành khách với tầm bay hơn 5.500 km. Nó được xem là đối thủ cạnh tranh với hai mẫu máy bay chở khách một lối đi Boeing 737 và Airbus A320.

Theo các nhà phân tích tại Ngân hàng Bank of America, C919 có 48 nhà cung cấp lớn từ Mỹ, bao gồm GE, Honeywell và Collins; 26 từ châu Âu và 14 nội địa. Tổng thống Mỹ Donald Trump gần đây đe dọa áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới đối với phần mềm quan trọng sang Trung Quốc càng khiến chuỗi cung ứng cho mẫu máy bay này thêm bất ổn.

Việc phụ thuộc vào các nhà cung cấp động cơ và thiết bị điện tử hàng không phương Tây tiếp tục khiến chương trình sản xuất C919 đối mặt với các quyết định chính sách nằm ngoài tầm kiểm soát của Comac, ông Taylor bình luận.

C919 thực hiện chuyến bay thương mại đầu tiên vào năm 2023. Các hãng hàng không quốc doanh Trung Quốc như Air China, China Eastern và China Southern đang khai thác tổng cộng khoảng 20 chiếc C919. Bắc Kinh kỳ vọng C919 sẽ đáp ứng nhu cầu máy bay mới khổng lồ trong nước vài thập kỷ tới. Đồng thời, mở rộng bán hàng đến Đông Nam Á, châu Phi và châu Âu.

Tuy nhiên, Max J. Zenglein, chuyên gia kinh tế cấp cao châu Á – Thái Bình Dương tại tổ chức tư vấn The Conference Board cho rằng Comac đang phải đối mặt rủi ro đáng kể từ môi trường chính sách bất ổn, chuỗi cung ứng dễ bị tổn thương trước các hạn chế xuất khẩu và các biện pháp trả đũa giữa Mỹ và Trung Quốc.

Theo đó, sự phụ thuộc của mẫu máy bay này vào nhà cung ứng phương Tây khiến nó trở thành điểm yếu bị khai thác trong quá trình đàm phán thương mại. Điều này có thể còn diễn ra khi việc phụ thuộc (các thành phần, thiết bị quan trọng) trở thành quân bài mặc cả chính trị, ông nói.

Căng thẳng địa chính trị không phải là nguyên nhân duy nhất khiến tiến độ sản xuất C919 chậm hơn dự kiến. Ông Zenglein cho biết sản phẩm vốn được triển khai với sự thận trọng, ưu tiên chất lượng và an toàn nên cũng có thể là lý do về mặt vận hành khiến hoạt động lắp ráp chưa thể tăng tốc.

Mục tiêu của Comac là giảm phụ thuộc vào linh kiện nước ngoài càng nhanh càng tốt nhưng nhiều chuyên gia nhận định đây quá trình này đầy thách thức. Động cơ CJ-1000A do Tập đoàn Động cơ Hàng không Trung Quốc (AECC) tự phát triển vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm, theo IBA.

Một số hãng hàng không quốc tế như AirAsia bày tỏ mong muốn khai thác dòng C919. Tuy nhiên, việc thiếu chứng nhận bay quốc tế khiến máy bay này chưa thể hoạt động ngoài lãnh thổ Trung Quốc. Việc được cấp chứng nhận từ cơ quan hàng không Mỹ (FAA) và Liên minh châu Âu (EASA) có thể mất vài năm.

Ông Richard Aboulafia, Giám đốc điều hành AeroDynamic Advisory, cho rằng để C919 thành công, cần hội đủ 3 yếu tố then chốt: Phải có hiệu quả kinh tế tốt, mạng lưới hỗ trợ sản phẩm toàn cầu nhanh chóng và chứng nhận an toàn từ các cơ quan quản lý. Chỉ có một trong ba thôi thì chưa đủ, ông nói.

Theo dự báo thị trường của Airbus, từ 2025 đến 2044, Trung Quốc sẽ cần 9.570 máy bay chở khách mới. Trong đó, hơn 80 là dòng thân hẹp như C919. Comac hiện cũng phải đối mặt với sức ép cạnh tranh ngày càng lớn từ Airbus, khi hãng này mở rộng năng lực sản xuất tại Trung Quốc.

Dây chuyền lắp ráp thứ hai của Airbus dự kiến đi vào hoạt động năm 2026, cho phép hãng tăng sản lượng dòng A320. Các chuyên gia dự đoán Comac sẽ cần nhiều năm nữa mới có thể phá thế độc quyền của Boeing và Airbus trên thị trường hàng không toàn cầu. Theo ông Taylor, đến cuối những năm 2020, Comac có thể mở rộng thị phần trong nước và bắt đầu xuất khẩu ở phạm vi khu vực.

Ba Wang Shuyun (78 tuổi) gân đây bỏ ra 8.000 nhân dân tệ (1.100 USD) cho một khóa dinh dưỡng hỗ trợ giảm cân và giảm đường huyết.

Là công chức về hưu với mức lương hàng tháng 10.000 nhân dân tệ và không có con, bà Wang có thể thoải mái chi tiêu cho bản thân. Bà thường xuyên uống sữa nhập khẩu từ New Zealand và cũng vừa chi 1.200 nhân dân tệ mua một đôi giày Adidas mới. Tôi tập trung vào chất lượng cuộc sống. Đây là mục tiêu quan trọng nhất, bà Wang cho biết trên Reuters .

Wang là một trong khoảng 300 triệu người về hưu tại Trung Quốc – lực lượng nòng cốt của nền kinh tế bạc (silver economy) đang được nước này thúc đẩy mạnh tay.

Kinh tế bạc không phải là khái niệm mới ở nước này. Nhiều năm qua, họ tích cực thích ứng với tình trạng già hóa dân số. Khi số người cao tuổi tăng lên và thói quen chi tiêu thay đổi, kinh tế bạc cũng trở thành động lực tăng trưởng mới cho nhiều lĩnh vực. Việc tập trung vào nhóm người cao tuổi sẽ giải phóng tiềm năng tiêu dùng mới, đặc biệt trong bối cảnh tiêu dùng nội địa của Trung Quốc ì ạch, khiến nền kinh tế thường xuyên rơi vào giảm phát.

Người mua hàng trong một quầy trang sức tại Thượng Hải. Ảnh: Reuters

Tuần trước, tại Hội nghị Trung ương 4, các lãnh đạo cấp cao Trung Quốc đã thông qua các khuyến nghị về xây dựng kế hoạch 5 năm lần thứ 15 cho phát triển kinh tế – xã hội. Trong đó, quốc gia này đặt ra nhiều mục tiêu về khoa học – công nghệ, tiêu dùng nội địa, hợp tác quốc tế và mô hình tăng trưởng mới.

Trong cuộc họp báo được tổ chức một ngày sau đó, Lei Haichao – Giám đốc Ủy ban Sức khỏe Quốc gia Trung Quốc kêu gọi cải tiến chính sách nhằm phát triển các ngành ngành chăm sóc người cao tuổi, tối ưu hóa việc cung cấp dịch vụ cơ bản và phát triển các mô hình kết hợp với y tế. Ông cũng cho rằng Bắc Kinh cần thực thi ổn định và có trật tự việc tăng dần tuổi nghỉ hưu, tối ưu hóa chính sách giới hạn độ tuổi trong các lĩnh vực như việc làm và an sinh xã hội, đồng thời phát triển nền kinh tế bạc.

Các dịch vụ hướng tới người cao tuổi đã được đề cập trong chính sách từ 2021, nhưng năm nay được tập trung mạnh hơn. Giới chức Trung Quốc đã đưa ra ít nhất 20 tuyên bố về vấn đề này từ đầu năm, thúc giục các công ty cải thiện dịch vụ tài chính, y tế và chăm sóc người cao tuổi, đồng thời tập trung vào các mô hình kinh doanh mới.

CGTN tháng này trích số liệu cho thấy nền kinh tế thứ hai thế giới được dự báo có tình trạng già hóa dân số nghiêm trọng vào năm 2050. Khi đó, số người cao tuổi tại đây được dự báo vượt 500 triệu, tương đương hơn 40 dân số nước này.

Dù vậy, trên Global Times , Zhou Haiwang – Phó giám đốc Viện Dân số và Phát triển thuộc Học viện Khoa học xã hội Thượng Hải cho biết đặc điểm nổi bật của quá trình già hóa ở Trung Quốc là phần lớn thuộc độ tuổi 60-70, nhìn chung có sức khỏe tốt và lối sống năng động. Nhiều người nghỉ hưu dành thời gian cho các hoạt động như học chụp ảnh, vẽ tranh, chơi nhạc cụ, hoặc tham gia các nền tảng trực tuyến như sáng tạo video hay livestream. Điều này giúp họ có nhiều nhu cầu hơn là chỉ ăn, mặc và ở.

Theo Viện Phát triển Công nghiệp thông tin điện tử Trung Quốc, quy mô kinh tế bạc tại đây đạt 8.300 tỷ nhân dân tệ (tương đương 6 GDP) năm 2024. Con số này được dự báo vượt 25.000 tỷ nhân dân tệ vào 2030. Sự phát triển của kinh tế bạc có thể tạo thêm 100 triệu việc làm cho nước này, tính đến năm 2050.

Khách hàng trải nghiệm xe lăn thông minh tại một triển lãm ở Bắc Kinh tháng 92025. Ảnh: VCG

Các nhà kinh tế học giải thích bốn thập kỷ tăng trưởng nhanh chóng của Trung Quốc đã giúp nhiều người cao tuổi tích lũy được một khoản đáng kể. Việc này cho phép họ chi tiêu thoải mái hơn so với các thế hệ người cao tuổi trước đó.

Theo hãng nghiên cứu Euromonitor International, tổng chi tiêu của các hộ gia đình Trung Quốc do người từ 60 tuổi trở lên làm chủ dự kiến tăng 129 trong giai đoạn 2015-2025. Mức này cao hơn đáng kể so với mức tăng 79 chung của cả nước.

Điều này cho thấy nhóm người cao tuổi tăng về số lượng và chi tiêu, Jana Rude – Giám đốc phụ trách nghiên cứu người tiêu dùng toàn cầu tại Euromonitor nhận định.

Liu Xiuqin, chủ sở hữu của hai viện dưỡng lão đã đầu tư hơn 800.000 nhân dân tệ (khoảng 112.000 USD) để mở một trường học cho người cao tuổi ở Bắc Kinh. Gần 200 học viên đã tham gia các lớp khiêu vũ, ca hát, yoga và đào tạo người mẫu với mức học phí khoảng 1.000 nhân dân tệ (140 USD) cho mỗi học kỳ. Ngoài giờ học, Liu còn tổ chức các buổi sinh hoạt để học viên giao lưu.

Lao Feng Xiang – hãng trang sức hơn 100 năm tuổi – cũng bước chân vào kinh tế bạc nửa năm qua. Hồi tháng 6, họ ra mắt loại mắt kính AI được quảng cáo là thân thiện với người cao tuổi, hỗ trợ đọc chữ nhỏ như nhãn thuốc hay thực đơn. Loại kính này cung cấp chỉ dẫn bằng giọng nói khi người đeo bị lạc, và thậm chí có thể thực hiện đối thoại cảm xúc.

Hãng công nghệ Xiaomi cho biết đã tích hợp nhiều tính năng thân thiện với người già trên điện thoại và TV. Họ cũng có loại đèn và điều hòa thông minh có thể điều khiển từ xa, giúp con cái hỗ trợ cuộc sống cho cha mẹ lớn tuổi.

Tập đoàn bảo hiểm và y tế Ping An ghi nhận sản phẩm và dịch vụ cho người cao tuổi là lĩnh vực tăng trưởng mạnh. Từ cuối năm ngoái, hãng đã ra mắt hàng trăm dịch vụ chăm sóc tại nhà, gồm hệ thống AI giám sát sức khỏe và rủi ro môi trường. Đây là hệ thống nâng cấp cho gói dịch vụ được giới thiệu từ năm 2021 và hiện có mặt tại 75 thành phố.

Dù vậy, các nhà kinh tế học cảnh báo người cao tuổi nhìn chung vẫn không chi tiêu quá nhiều. Không phải ai cũng có mức lương hưu hào phóng như Wang. Trung bình, người nghỉ hưu ở thành thị nhận khoảng 3.000 nhân dân tệ mỗi tháng, còn ở nông thôn chỉ 200 nhân dân tệ.

Tại Bắc Kinh, công ty của Cui Yang cung cấp dịch vụ cắt tóc tại nhà với giá 30 nhân dân tệ (4,20 USD), đưa đón người già đến bệnh viện là 50 nhân dân tệ (7 USD) mỗi giờ và nhiều dịch vụ khác. Dù nhận được trợ cấp từ chính phủ, như miễn phí tiền thuê mặt bằng, Cui vẫn lỗ. Cô cho biết công việc kinh doanh này sẽ khó tồn tại nếu không có trợ cấp.

Mức chi tiêu của thế hệ lớn tuổi khó đủ mạnh để bù đắp áp lực giảm phát hay thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, Alicia Garcia Herrero – kinh tế trưởng khu vực châu Á – Thái Bình Dương của Natixis nhận định.

Qiao Li (66 tuổi) là một ví dụ điển hình. Gần đây, khoản chi lớn nhất của ông là 50.000 nhân dân tệ cho một chiếc vòng cổ bằng gỗ và đá ngọc lam. Nhưng ngoài việc đó ra, ông vẫn thích dùng tiền dư để mua rau chia cho họ hàng hơn.

Hà Thu (theo Reuters, Global Times, CGTN)

Mỗi ounce vàng giảm tới 130 USD phiên đầu tuần, trong khi cả ba chỉ số của chứng khoán Mỹ cùng lên mức cao kỷ lục mới.

Chốt phiên giao dịch 2710, giá vàng thế giới giao ngay giảm 130 USD xuống 3.980 USD một ounce. Đây là mức thấp nhất kể từ phiên 1010. Mở cửa phiên sáng 2810, giá hiện nhích lên 3.998 USD.

Thị trường đi xuống do các tín hiệu căng thẳng thương mại Mỹ – Trung Quốc hạ nhiệt, khiến nhu cầu trú ẩn giảm sút. Nhà đầu tư cũng đang chờ quyết định lãi suất của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) trong phiên họp tuần này.

Khả năng Mỹ – Trung Quốc đạt thỏa thuận thương mại khiến nhu cầu mua vàng trú ẩn giảm, David Meger – Giám đốc giao dịch kim loại tại High Ridge Futures cho biết.

Giá vàng thế giới giảm mạnh trong phiên 2710. Đồ thị: Kitco

Giá từng lên kỷ lục 4.381 USD trong phiên 2010, sau đó giảm hơn 3 tuần trước, do tín hiệu căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới hạ nhiệt. Ngày 2610, đoàn đàm phán hai nước đã đạt thoả thuận khung. Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự kiến gặp nhau ngày 3010 để tiếp tục đàm phán về thỏa thuận thương mại.

Thị trường hiện đặt cược xác suất Fed giảm lãi suất trong phiên họp tuần này là 97. Giá vàng có xu hướng tăng trong môi trường lãi suất thấp.

Dù phần lớn nhà đầu tư kỳ vọng giá tiếp tục đi lên, chạm 5.000 USD một ounce, một số vẫn ngờ vực điều này. Các nhà phân tích tại Capital Economics hạ dự báo giá vàng cuối năm 2026 xuống 3.500 USD một ounce. Việc giá tăng tới 25 kể từ tháng 8 khó bền vững như các đợt tăng trước, họ giải thích.

Trong khi đó, cả ba chỉ số của thị trường chứng khoán Mỹ cùng lập kỷ lục mới. Đóng cửa phiên đầu tuần, chỉ số SP 500 tăng 1,2 lên 6.875 điểm, lần đầu tiên vượt mốc 6.800. Nasdaq Composite tăng 2,8 lên 23.637 điểm, nhờ nhóm cổ phiếu bán dẫn. DJIA đóng cửa tại 47.544 điểm, tương đương tăng 0,7.

Các hãng chip hưởng lợi lớn nhất khi căng thẳng Mỹ – Trung Quốc hạ nhiệt. Cổ phiếu Nvidia và Broadcom tăng hơn 2, Qualcomm tăng hơn 11 lên mức cao nhất đến nay. Cổ phiếu hãng xe điện Tesla cũng thêm 4,3.

Tuần này, nhà đầu tư sẽ nhận báo cáo tài chính quý III của các hãng công nghệ lớn, gồm Alphabet, Amazon, Apple, Meta Platforms và Microsoft. Kết quả phiên họp chính sách của Fed cũng sẽ được chú ý, đặc biệt sau khi Cục Thống kê Lao động Mỹ tuần trước công bố số liệu lạm phát thấp hơn dự báo.

Amazon sắp có đợt cắt giảm nhân sự lớn nhất lịch sử, với số lao động tương đương 10 nhân viên văn phòng hiện tại.

Ngày 2710, Reuters trích nguồn tin thân cận cho biết gã khổng lồ công nghệ Amazon (Mỹ) lên kế hoạch cắt giảm 30.000 lao động, bắt đầu từ 2810. Công ty này đang tìm cách giảm chi phí và siết lại hoạt động tuyển dụng quá mức trong thời kỳ nhu cầu đạt đỉnh hồi đại dịch.

Con số này chỉ chiếm phần nhỏ nếu so với tổng 1,55 triệu lao động của Amazon trên toàn cầu. Tuy nhiên, hãng chỉ có 350.000 nhân viên văn phòng. Đây sẽ là đợt cắt giảm lớn nhất lịch sử của Amazon.

Bên trong một kho hàng của Amazon ở New Jersey. Ảnh: Reuters

Hai năm qua, hãng đã dần giảm bớt nhân sự trong các bộ phận, gồm thiết bị, truyền thông và podcast. Đợt cắt giảm lần này có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận khác, như nhân sự, vận hành, dịch vụ và Amazon Web Service. Các quản lý thuộc bộ phận bị ảnh hưởng đã phải tham gia một khóa đào tạo hôm 2710 về cách trao đổi với nhân viên sau khi email thông báo sa thải bắt đầu được gửi đi sáng 2810.

CEO Andy Jassy đang thực hiện sáng kiến giảm dư thừa trong công ty, trong đó có cắt số lượng quản lý. Ông còn thiết lập một đường dây phản ánh để phát hiện bất cập trong điều hành và đến nay đã nhận 1.500 phản hồi.

Hồi tháng 6, Jassy cũng cho biết việc tăng sử dụng AI khiến họ phải giảm nhân sự nhiều hơn, đặc biệt với nhóm công việc lặp đi lặp lại.

Động thái này cho thấy lợi ích từ việc dùng AI để tăng năng suất khối văn phòng đã đủ lớn, giúp họ giảm nhân sự đáng kể. Amazon cũng chịu áp lực ngắn hạn về việc phải bù đắp chi phí đầu tư dài hạn vào hạ tầng AI, Sky Canaves, nhà phân tích tại eMarketer nhận định.

Làn sóng sa thải trong ngành công nghệ bắt đầu từ năm ngoái và chưa có dấu hiệu dừng lại. Layoffs.fyi – website theo dõi hoạt động này – ước tính 98.000 việc làm bị cắt giảm năm nay tại 216 công ty. Con số này là 153.000 trong năm ngoái.

Tuần này, Amazon sẽ công bố báo cáo tài chính quý III. Giới phân tích dự báo mảng điện toán đám mây AWS vẫn đem lại lợi nhuận lớn nhất cho hãng. Doanh thu mảng này có thể tăng 18 lên 32 tỷ USD.

Hãng cũng dự báo có mùa mua sắm cuối năm sôi động. Amazon lên kế hoạch tuyển 250.000 nhân viên thời vụ tại các kho hàng, tương đương 2 năm trước.

Giơi phân tich canh bao viêc tăng san xuât đât hiêm cân nhiêu thơi gian, va quan trong hơn la cac doanh nghiêp phai thay đôi thoi quen mua hang.

Ngày 2010, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Australia Anthony Albanese ký thỏa thuận hợp tác về khai thác và xử lý khoáng sản thiết yếu, trong đó có đất hiếm. Theo văn bản công bố bởi hai chính phủ, mỗi nước sẽ đầu tư 1 tỷ USD trong 6 tháng tới. Hai bên cũng thống nhất một dự án đường ống 8,5 tỷ USD.

Khoảng một năm tới, chúng ta sẽ có nhiều khoáng sản và đất hiếm đến mức chẳng biết làm gì với chúng, ông Trump tuyên bố trước báo giới. Australia hiện cũng có dự trữ đất hiếm lớn trên thế giới, với 5,7 triệu tấn.

Tại một hội nghị ở Sydney ngày 2110, rất nhiều chuyên gia ngành khai mỏ toàn cầu hoan nghênh tin tức này. Họ đồng tình rằng việc Mỹ hỗ trợ ngành khoáng sản Australia sẽ đem đến nguồn tài chính cần thiết cho ngành này, mở ra nhiều cơ hội đầu tư. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng Tổng thống Trump sẽ phải chờ lâu hơn nữa mới có thể dịch chuyển chuỗi cung ứng khoáng sản khỏi Trung Quốc và làm suy yếu thế thống trị của Bắc Kinh.

Việc nhiều dự án đặt mục tiêu sẵn sàng hoạt động từ năm 2027 là quá tham vọng, thậm chí bất khả thi, Dan Morgan – nhà phân tích tại Barrenjoey cho biết trên Reuters .

Ông giải thích rằng với lĩnh vực đất hiếm, không việc gì có thể nhanh được. Tôi không cho rằng chúng ta sẽ có nguồn cung dồi dào chỉ trong một năm. Nguồn cung có thể tăng, nhưng phải 5-7 năm tới, Morgan nói.

Thủ tướng Australia Anthony Albanese và Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Washington ngày 2010. Ảnh: Reuters

Trung Quốc hiện thống trị nguồn cung đất hiếm toàn cầu, với trữ lượng lớn nhất thế giới với 44 triệu tấn, theo số liệu của Cục Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS). Đất hiếm là vật liệu quan trọng trong nhiều lĩnh vực, từ quốc phòng, năng lượng sạch đến xe hơi.

Trung Quốc đóng góp 90 công suất tinh chế đất hiếm trên thế giới. Báo cáo hôm 2010 của Goldman Sachs về nguy cơ gián đoạn nguồn cung cũng cho thấy Bắc Kinh hiện kiểm soát 69 hoạt động khai thác đất hiếm và 98 sản xuất nam châm đất hiếm của toàn cầu.

Đất hiếm không thực sự hiếm trong tự nhiên, vì các nguyên tố có mặt khắp nơi trong lớp vỏ Trái Đất. Tuy nhiên, việc khai thác, tinh chế rất khó, đòi hỏi các quốc gia cần có năng lực khai mỏ, công nghệ tác chiết và xử lý nguyên liệu thô. Việc này khá tốn kém và gây hại cho môi trường. Trung Quốc hiện làm chủ công nghệ này, với chi phí tương đối thấp.

Tuy nhiên, khi căng thẳng thương mại và mối lo an ninh quốc gia ngày một tăng, Mỹ và các đồng minh phương Tây đang tìm cách làm suy yếu sự thống trị của Trung Quốc. Hồi tháng 4, Bắc Kinh siết xuất khẩu đất hiếm và nam châm đất hiếm lần đầu trong năm nay, khiến các hãng xe gặp khó vì thiếu linh kiện. Đầu tháng này, họ tiếp tục siết chặt, khiến Tổng thống Mỹ thông báo nâng thuế nhập khẩu với Trung Quốc thêm 100 từ đầu tháng tới.

Hoạt động khai thác tại một mỏ đất hiếm ở Nội Mông (Trung Quốc). Ảnh: Reuters

Tại Trung Quốc, giá tham chiếu với loại đất hiếm tinh chế phổ biến nhất – oxit NdPr có thời điểm lên 88 USD một kg hồi tháng 8, tăng 40 trong gần 2 tháng. Giá vật liệu này liên tục giảm, về còn 71 USD. Các hãng khai mỏ phương Tây đang kêu gọi chính phủ thiết lập mức sàn cao hơn để họ đầu tư sản xuất. Thỏa thuận giữa Mỹ và Australia cũng có điều khoản này.

Dù vậy, Dylan Kelly – nhà phân tích tại quỹ Terra Capital cho rằng việc thiết lập giá sàn là bất khả thi. Kỳ vọng nguồn cung dồi dào chỉ trong một năm cũng là điều tham vọng. Giá cả hiện tại không phản ánh khả năng giảm thêm, ông nói, nhưng cho rằng thỏa thuận hôm 2010 sẽ làm tăng sức hấp dẫn của các dự án khai khoáng tại Australia.

Nhiều doanh nghiệp được kỳ vọng hưởng lợi . Daryl Cuzzubbo – CEO công ty khai thác đất hiếm Arafura Rare Earths (Australia) đầu tháng này cho biết cần 800 triệu USD để phát triển dự án Nolans ở bang Tây Australia. Họ là một trong các công ty vừa nhận được thư mời hợp tác của Ngân hàng Xuất nhập khẩu Mỹ (EXIM).

Đây là tin tốt cho chúng tôi và các doanh nghiệp trong ngành, Giám đốc Tài chính Arafura Peter Sherrington nhận định. Arafura dự kiến huy động đủ vốn vào cuối quý I năm sau và bắt đầu sản xuất từ năm 2029.

Cổ phiếu nhiều doanh nghiệp khai khoáng và đất hiếm tại Australia cũng tăng giá đầu phiên giao dịch 2110. Hãng khai thác đất hiếm lớn nhất Australia Lynas Rare Earths tăng 4,7. Các hãng đất hiếm nhỏ hơn, như VHM tăng tới 30, còn Northern Minerals trên 16.

Dù vậy, các dự án khoáng sản chiến lược mới sẽ khó khả thi nếu khách hàng không thay đổi thói quen mua hàng, CEO Syrah Resources Shaun Verner cảnh báo. Tôi cho rằng nếu khách hàng không dứt được nguồn cung rẻ từ Trung Quốc, doanh nghiệp chẳng có động lực nào để phát triển dự án ở nơi khác, Verner nói.

Sau hơn 70 năm thưc hiên cac Kê hoach 5 năm, Trung Quôc trở thành nươc sản xuất lớn nhất va la nên kinh tê thư hai thê giơi.

Năm 1954, một năm sau khi Trung Quốc khởi động Kế hoạch 5 năm đầu tiên (1953-1957), một nhà máy chuyên sản xuất vòng bi được thành lập ở Lạc Dương, tỉnh Hà Nam. Đây là một trong 156 dự án trọng điểm được triển khai tại Trung Quốc trong giai đoạn nước này xây dựng các ngành công nghiệp cơ bản cần thiết cho quá trình công nghiệp hóa.

Các dự án này trải rộng trong nhiều lĩnh vực như thép, cơ khí, năng lượng và kỹ thuật hóa học. Chúng đặt nền móng cho công nghiệp hóa của Trung Quốc thời kỳ đầu, đánh dấu bước chuyển dịch từ quốc gia nông nghiệp sang công nghiệp.

Hơn 70 năm sau, nhà máy này trở thành Luoyang Bearing Group – một tập đoàn lớn chuyên sản xuất hơn 30.000 loại vòng bi có độ chính xác cao, phục vụ nhiều ngành như hàng không vũ trụ, điện gió, đường sắt và hàng hải. Trong chuyến thăm công ty này hồi tháng 5, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhận xét: Từ đất nước phải nhập khẩu diêm, xà phòng và sắt, chúng ta đã trở thành quốc gia sản xuất lớn nhất thế giới với hệ thống ngành công nghiệp hoàn chỉnh nhất. Chúng ta đã đi đúng hướng.

Trung Quốc đã giữ ngôi vị nước sản xuất lớn nhất thế giới suốt 15 năm liên tiếp. Trên China Daily , giới quan sát cho rằng quá trình này cho thấy hiệu quả của các kế hoạch kinh tế 5 năm. Trong đó, giới chức vạch ra mục tiêu quốc gia, nhiệm vụ trọng tâm và định hướng chính sách trong từng giai đoạn.

Theo các chuyên gia, cách làm này giúp duy trì tính liên tục và ổn định của chính sách, đồng thời đảm bảo phân bổ nguồn lực hiệu quả. Yan Yilong – Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Trung Quốc đương đại, thuộc Đại học Thanh Hoa, cho rằng các kế hoạch 5 năm đề cập tới kế hoạch về kinh tế, và là mục tiêu phát triển toàn diện của quốc gia.

Hai kỹ sư của Luoyang Bearing Group tại nhà máy ở Trịnh Châu (Hà Nam). Ảnh: Xinhua

The Diplomat cũng nhận định: Các kế hoạch này không hề cứng nhắc hay chỉ đưa ra hướng dẫn đơn thuần. Thay vào đó, chúng giúp định hình hành vi của các bộ, chính quyền địa phương, doanh nghiệp nhà nước, tư nhân và nhà đầu tư nước ngoài.

Qua 7 thập kỷ, các kế hoạch 5 năm đã giúp kinh tế Trung Quốc từng bước phát triển. Kế hoạch đầu tiên mang tính định lượng cao, đặt ra chỉ tiêu sản xuất cụ thể cho công nghiệp nặng và nông nghiệp, Financial Times cho biết.

Đến thập niên 80, chúng trở nên linh hoạt hơn khi Bắc Kinh bước vào thời kỳ cải cách mở cửa với tốc độ phát triển nhanh. Các kế hoạch giai đoạn này được đánh giá là bước ngoặt, giúp Trung Quốc trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Các cải cách nổi bật gồm cho phép sở hữu tư nhân, mở cửa thị trường và mở đường cho nước này hội nhập thương mại toàn cầu.

Đến những năm 2000 và 2010, Trung Quốc chuyển trọng tâm sang xóa đói giảm nghèo và chuyển đổi mô hình kinh tế, theo hướng dựa nhiều hơn vào tiêu dùng trong nước thay vì đầu tư hạ tầng và sản xuất. Họ vượt Nhật Bản thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vào 2010.

Quy mô nền kinh tế Trung Quốc tăng hơn 300 lần trong giai đoạn 1960-2024, theo số liệu của Ngân hàng Thế giới (WB). Theo đó, quy mô GDP nước này từ gần 60 tỷ USD năm 1960, tăng lên 18.740 tỷ USD vào năm ngoái.

Năm nay, Trung Quốc kết thúc kế hoạch 5 năm lần thứ 14 (2021-2025). Trong giai đoạn này, họ đóng góp khoảng 30 vào tăng trưởng kinh tế toàn cầu, tiếp tục là động lực phát triển lớn nhất thế giới, Global Times cho biết.

Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 được nước này vạch ra tại Hội nghị Trung ương 4 đang diễn ra, trong bối cảnh nhiều thách thức khi Mỹ siết tiếp cận công nghệ, tăng thuế nhập khẩu thêm 100 với hàng Trung Quốc, và nhu cầu nội địa yếu.

Kế hoạch sắp tới của Trung Quốc được thế giới theo dõi chặt chẽ, để xem nước này tập trung đến đâu vào mục tiêu tái cân bằng nền kinh tế. Hầu hết giới quan sát dự đoán Bắc Kinh sẽ có tuyên bố về thúc đẩy tiêu dùng trong nước. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) nước này tháng 9 giảm 0,3 so với cùng kỳ năm ngoái, mạnh hơn dự kiến, khiến họ chưa thể thoát giảm phát.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cũng cho rằng cuộc chiến thương mại với Mỹ có khả năng khiến Trung Quốc tiếp tục tập trung vào nâng cấp các ngành công nghiệp và đột phá công nghệ. Điều này đồng nghĩa phần lớn nguồn lực sẽ vẫn chảy vào các nhà máy và các khoản đầu tư chiến lược, thay vì hướng đến người tiêu dùng.

Reuters cho rằng cách tiếp cận này có thể củng cố thành tựu của Trung Quốc trong phát triển các ngành công nghiệp hàng đầu thế giới như xe điện và năng lượng xanh. Đồng thời mở ra cơ hội ở những lĩnh vực mà nước này vẫn còn đi sau, như sản phẩm bán dẫn hay máy bay.

Tuy nhiên, điều đó cũng có nghĩa áp lực giảm phát tiếp tục kéo dài và khối nợ tăng lên. Quan hệ với một số nước vẫn sẽ căng thẳng khi đóng góp của Trung Quốc vào nhu cầu thế giới khá nhỏ so với hoạt động cung ứng.

Sự kiện diễn ra chỉ vài ngày trước Hội nghị thượng đỉnh APEC tại Hàn Quốc, nơi Chủ tịch Tập và Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể gặp mặt. Các kế hoạch 5 năm không thay đổi theo những biến động ngắn hạn trong quan hệ ngoại giao và thương mại. Tuy nhiên, giới phân tích cho biết Bắc Kinh luôn coi việc bảo vệ lợi ích quốc gia là nền tảng cho mọi chính sách, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh giữa các cường quốc ngày một tăng.

Hà Thu (theo China Daily, Reuters)

Quan chưc thương mai Trung Quôc va Liên minh châu Âu se găp nhau trong vai ngay tơi đê tim giai phap cho vân đê xuât khâu đât hiêm.

Ngày 2110, Cao ủy Thương mại Liên minh châu Âu Maros Sefcovic cho biết đã mời Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Wang Wentao đến Brussels trong vài ngày tới. Mục tiêu là hai bên tìm giải pháp khẩn cấp cho vấn đề Bắc Kinh siết xuất khẩu đất hiếm.

Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc nhận lời mời này. Chúng tôi sẽ tham gia cơ chế đối thoại về kiểm soát xuất khẩu, được nâng cấp sau hội nghị thượng đỉnh EU – Trung Quốc hồi tháng 7, ông Sefcovic cho biết trong buổi họp báo sau cuộc điện đàm kéo dài gần hai giờ với ông Wang.

Sefcovic khẳng định Liên minh châu Âu không muốn leo thang căng thẳng. Tuy nhiên, tình hình hiện tại đe dọa quan hệ EU – Trung Quốc và việc sớm giải quyết là điều cần thiết. Ông nhận định các biện pháp siết xuất khẩu là vô lý và gây tổn hại cho EU. Dù vậy, cuộc trao đổi với Bộ trưởng Wang mang tính xây dựng và hai bên thống nhất tăng cường liên lạc.

Công nhân làm việc tại mỏ đất hiếm tại Giang Tây (Trung Quốc), năm 2011. Ảnh: Reutes

Sefcovic nói rằng các doanh nghiệp châu Âu đã gửi khoảng 2.000 đơn xin cấp phép xuất khẩu, nhưng chỉ hơn một nửa được xử lý. Ngành chịu tác động rõ nhất là ôtô và cơ khí. Tôi tin chắc rằng điều tương tự cũng xảy ra khi Trung Quốc áp dụng các biện pháp mới đề xuất, Sefcovic nói.

Ông cho biết đang liên hệ với Bộ trưởng Kinh doanh Hà Lan về trường hợp của Nexperia – hãng chip do Trung Quốc sở hữu. Tháng trước, hãng chip này bị chính phủ Hà Lan tiếp quản, do lo ngại khả năng chuyển giao công nghệ cho công ty mẹ tại Trung Quốc. Sefcovic nói rằng hai bên khẳng định mong muốn hạ nhiệt tình hình và hướng tới một thỏa thuận thực tế.

Trung Quốc hiện là nước thống trị nguồn cung đất hiếm toàn cầu. Năm nay, nước này đã hai lần siết xuất khẩu đất hiếm và vật liệu liên quan. Lần gần nhất là đầu tháng này. Việc siết xuất khẩu làm xáo trộn chuỗi cung ứng của ngành xe hơi, hàng không vũ trụ, sản phẩm bán dẫn và quốc phòng trên thế giới.

Tại hội nghị thượng đỉnh tháng 7 giữa Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Bắc Kinh đồng ý đẩy nhanh cấp phép xuất khẩu các nguyên liệu thô quan trọng cho doanh nghiệp châu Âu. Tuy nhiên, hai tháng sau hội nghị, tốc độ phê duyệt giấy phép đã chậm lại.

Tháng trước, Phòng thương mại EU cho biết họ bắt đầu nhận thêm nhiều đơn khiếu nại và yêu cầu hỗ trợ từ các thành viên. Cơ quan này cảnh báo nhiều doanh nghiệp có thể ngừng hoạt động và thua lỗ khi Bắc Kinh tiếp tục siết đất hiếm.