Blog

  • Giá tiêu dùng tại Trung Quốc tăng trở lại

    Giá tiêu dùng tại Trung Quốc tăng trở lại

    Sau 4 tháng giảm liên tiếp, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Trung Quốc tăng trở lại trong tháng 10, nhờ nỗ lực kích cầu của chính phủ.

    Ngày 9/11, Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc cho biết chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của nước này tháng 10 tăng 0,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Số liệu này tốt hơn dự báo của giới phân tích và cao nhất kể từ tháng 1 năm nay. Đây cũng là lần đầu tiên kể từ tháng 6, CPI Trung Quốc tăng.

    “Trong tháng 10, các chính sách nhằm kích thích nhu cầu trong nước vẫn phát huy tác dụng. Kỳ nghỉ Quốc khánh và Tết Trung thu cũng hỗ trợ tiêu dùng”, Dong Lijuan – chuyên gia thống kê tại Cục Thống kê Trung Quốc nhận định.

    Dù vậy, giá thực phẩm vẫn giảm 2,9% so với năm ngoái. Đây là yếu tố chính kéo tụt CPI của nước này.

    Khách hàng tại một quầy đồ ăn ở Thượng Hải (Trung Quốc), tháng 5/2025. Ảnh: Reuters

    Trung Quốc chịu sức ép giảm phát gần như cả năm nay, do nhu cầu trong nước yếu và dư cung trong ngành công nghiệp. Căng thẳng thương mại càng cản trở khả năng giải phóng hàng tồn kho của nhà sản xuất.

    Giới chức vì thế đã tung ra nhiều biện pháp nhằm kích thích nhu cầu và kìm hãm cuộc chiến giảm giá. Nước này đã hạ lãi suất tham chiếu, giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc (RRR) cho các ngân hàng, kìm hãm cuộc chiến giá trong nước. Chính phủ Trung Quốc cũng triển khai một loạt biện pháp kích cầu khác, gồm chương trình đổi cũ lấy mới áp dụng với ôtô, đồ gia dụng và các mặt hàng khác.

    Dù vậy, chỉ số giá sản xuất (PPI) – phản ánh giá tại các nhà máy – giảm 2,1% trong tháng 10 so với năm ngoái. PPI nước này đã giảm suốt 3 năm qua.

    Hoạt động sản xuất của Trung Quốc trong tháng 10 giảm mạnh hơn dự báo, xuống mức thấp nhất trong 6 tháng. Các chỉ số phụ về sản lượng, đơn hàng mới, tồn kho nguyên liệu và việc làm đều giảm sâu hơn, cho thấy sự suy yếu của lĩnh vực sản xuất.

    Các hãng sản xuất Trung Quốc đang đối mặt với tình trạng nhu cầu thiếu chắc chắn, do căng thẳng thương mại với Mỹ và niềm tin tiêu dùng trong nước yếu đi. Việc này diễn ra trong bối cảnh Bắc Kinh vật lộn với khủng hoảng bất động sản kéo dài và xuất khẩu liên tiếp gặp thách thức.

    Xuất khẩu của Trung Quốc trong tháng 10 bất ngờ sụt giảm. Xuất khẩu sang Mỹ giảm hai con số tháng thứ 7 liên tiếp, theo số liệu công bố tuần trước.

    Tháng trước, các lãnh đạo Trung Quốc cam kết thúc đẩy tiêu dùng nội địa khi công bố kế hoạch kinh tế 5 năm tới. Họ nhấn mạnh nhu cầu kích thích tiêu dùng phải cân bằng với “đầu tư hiệu quả” và “bám sát chiến lược tăng nhu cầu nội địa”.

  • VN Index thủng mốc 1 600 điểm

    VN Index thủng mốc 1 600 điểm

    Chứng khoán bị nhuộm đỏ cả ngày, điều chỉnh mạnh vào cuối phiên trước áp lực của VIC và VHM, đẩy chỉ số VN-Index về dưới 1.600 điểm.

    Chứng khoán đi dưới tham chiếu cả ngày. Trong buổi sáng, chỉ số này dần dần lùi sâu, chỉ giờ giao dịch đầu tiên đã mất vùng 1.630 điểm. Sau đó, thị trường dao động dưới mốc này đến tiệm cận khu vực 1.620 điểm trước giờ nghỉ trưa.

    Đầu giờ chiều, đồ thị VN-Index có xu hướng đi ngang. Tuy nhiên sau 14h, tốc độ giảm nhanh hơn, chỉ số đại diện sàn HoSE tiếp tục về dưới 1.610 điểm. Trước khi xử lý các lệnh giao dịch giá đóng cửa, thị trường đã thủng 1.600 điểm – mốc hỗ trợ tâm lý quan trọng. Trong phiên ATC , có lúc chỉ số về sát 1.595 điểm.

    Phục hồi nhẹ trước khi chốt phiên, VN-Index dừng ở trên 1.599 điểm, giảm hơn 43,5 điểm so với hôm qua – mức điều chỉnh mạnh nhất hơn nửa tháng qua. Việc đánh mất mốc hỗ trợ tâm lý quan trọng đã đưa chứng khoán về vùng giá hồi giữa tháng 8.

    Độ rộng thị trường nghiêng hẳn về bên giảm giá với 270 cổ phiếu bị nhuộm đỏ. Trong đó, 3 mã nằm sàn, nổi bật là VHM của Vinhomes và CTD của Coteccons.

    Hôm nay, bộ đôi “họ Vin” dẫn đầu nhóm ảnh hưởng tiêu cực nhất tới chỉ số chung. VHM giảm hết biên độ về 92.000 đồng một đơn vị, thanh khoản trên 918 tỷ đồng – cao thứ 5 toàn thị trường. Còn VIC của Vingroup đóng cửa ở 199.700 đồng, thấp hơn tham chiếu 3,9%, thanh khoản ghi nhận gần 752 tỷ đồng, xếp thứ 7.

    Ngoài các mã trụ, thị trường còn chịu ảnh hưởng bởi nhóm cổ phiếu ngân hàng, bất động sản và chứng khoán. Tất cả đều là những ngành dẫn dắt dòng tiền với sắc đỏ chiếm ưu thế trên bảng điện.

    Sàn HoSE chỉ có 59 cổ phiếu tăng giá. Trong đó, GAS và FPT là hai mã bluechip duy nhất giữ được sắc xanh. Hôm nay, cổ phiếu của PV GAS tăng 1,3% và FPT tích lũy 0,8%.

    Chứng khoán giảm mạnh nhưng thanh khoản không quá cao, cho thấy áp lực bán tháo vẫn chưa hiện hữu. Tổng giá trị giao dịch sàn HoSE hôm nay đạt gần 24.600 tỷ đồng, cao hơn phiên trước 38%.

    Nhà đầu tư nước ngoài bán ròng khoảng 1.295 tỷ đồng, phiên thứ ba liên tiếp. Họ xả mạnh ở STB, HDB, MBB, SSI, VCB hay VHM. Ở chiều ngược lại, nhà đầu tư nước ngoài tập trung gom vào HPG và FPT.

    Tổng lại, VN-Index rơi hơn 40,5 điểm trong tuần này. Đây là tuần thứ 4 liên tiếp, chứng khoán điều chỉnh. Xét về điểm số, tuần này có biên độ dao động khá mạnh. Tuy nhiên thanh khoản lại giữ mức thấp, cho thấy tâm lý thận trọng đang chiếm ưu thế trên thị trường. Nhà đầu tư chọn đứng ngoài quan sát thêm khi chứng khoán vẫn trong trạng thái tìm điểm cân bằng.

    Trước tình hình hiện tại, nhiều nhóm phân tích khuyên nhà đầu tư theo dõi và bám sát vận động của thị trường để cơ cấu danh mục kịp thời. Một trong những điều quan trọng là phải giữ đúng ngưỡng cắt lỗ. Song, nhà đầu tư vẫn có thể tranh thủ tìm kiếm những cổ phiếu có tín hiệu giữ vững vùng hỗ trợ để chờ đợi cơ hội giải ngân khi VN-Index cân bằng trở lại.

  • Bộ trưởng Xây dựng nêu lý do chưa quy hoạch tầm nhìn 50 100 năm như nước ngoài

    Bộ trưởng Xây dựng nêu lý do chưa quy hoạch tầm nhìn 50 100 năm như nước ngoài

    Theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, các quy hoạch thường phân kỳ vì nguồn lực của Nhà nước, địa phương, nên chưa có tầm nhìn dài hạn 50-100 năm như nhiều nước.

    Thông tin này được Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh nêu tại thảo luận tổ ngày 7/11 về dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi). Bộ trưởng Minh cho rằng quy hoạch ở Việt Nam thường mang tính phân kỳ, 10-30 năm bởi nguồn lực của Nhà nước, cũng như địa phương còn có hạn.

    Ông ví dụ với hệ thống cảng hàng không, tới 2030 một số sân bay của Việt Nam mới đạt cấp 4C, tức là tiếp nhận được tàu bay cỡ trung như A320, A321 vì thiếu kinh phí. Sau năm 2030, các sân bay này mới đặt mục tiêu nâng cấp lên cấp 4E, 4F để đón các tàu bay thân rộng.

    Hiện nay, máy bay từ Trung Quốc – đối tác thương mại lớn nhất của nước ta – chỉ tập trung ở những sân bay lớn khi đến Việt Nam. Bởi vậy, theo Bộ trưởng Xây dựng, phải nâng cấp các sân bay, mới thu hút được máy bay quốc tế, nhất là tàu thân rộng và nặng tới Việt Nam.

    Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh phát biểu tại thảo luận tổ, ngày 7/11. Ảnh: Đại biểu Nhân dân

    Hiện không ít quốc gia đưa ra quy hoạch với tầm nhìn dài hạn, 50-100 năm. Ở khía cạnh này, Bộ trưởng Trần Hồng Minh thừa nhận cách làm hiện nay khiến quy hoạch có tuổi thọ ngắn. Tình trạng này theo đánh giá của Bộ trưởng Xây dựng, liên quan đến tầm nhìn, tư duy nhiệm kỳ khi lãnh đạo tỉnh nhiệm kỳ sau có thể điều chỉnh lại quy hoạch được duyệt bởi người tiền nhiệm. Ông cho biết sẽ cùng Bộ Tài chính xem xét về vấn đề tuổi thọ quy hoạch quá ngắn.

    Góp ý trước đó, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Tạ Văn Hạ cho rằng năng lực quy hoạch hiện nay của Việt Nam còn yếu, tầm nhìn ngắn và rập khuôn.

    “Sửa Luật Quy hoạch lần này phải ở tầm chiến lược, dài hơi. Quy hoạch trước mắt và lâu dài phải đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ giữa nhiệm kỳ trước và sau”, ông Hạ nói.

    Ông Hạ góp ý cần có phương pháp quy hoạch rõ ràng, lấy quy hoạch quốc gia làm trung tâm, sau đó tích hợp của địa phương. Ông cũng nói cần có nhạc trưởng để quy hoạch chung cho địa phương, đảm bảo tính liên thông giữa quy hoạch của các tỉnh. Điều này sẽ giúp tránh “tình trạng vá áo”, mỗi nơi tự quy hoạch một vùng.

    Ông Tạ Văn Hạ – Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội tại thảo luận tổ, ngày 7/11. Ảnh: Phạm Thắng

    Sự chồng chéo giữa các loại quy hoạch cũng là điểm nghẽn được nhiều đại biểu nêu tại phiên thảo luận . Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Trần Hồng Nguyên cho hay các địa phương đang phải lập 2 loại quy hoạch trùng lặp đáng kể, gồm quy hoạch tỉnh (theo Luật Quy hoạch) và quy hoạch chung thành phố (theo Luật Quy hoạch Đô thị và Nông thôn). Bà Nguyên cho rằng chỉ nên lập một quy hoạch tổng thể duy nhất với các thành phố trực thuộc trung ương, trên cơ sở tích hợp hai quy hoạch trên.

    Phó chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Đặng Ngọc Huy cũng đề xuất các nguyên tắc xử lý mâu thuẫn rõ ràng hơn, trong đó định hướng quy hoạch vùng tập trung vào phát huy thế mạnh riêng biệt của từng tỉnh. Việc này nhằm tránh đầu tư dàn trải, kém hiệu quả, nhất là sau khi sáp nhập các địa phương từ 1/7.

    “Sau sáp nhập, một số địa phương có 2 sân bay, 2 cảng. Các tỉnh Duyên hải miền Trung cũng gần như đều có cảng, muốn phát triển cảng nước sâu”, ông Huy nói, thêm rằng quy hoạch vùng cần định hướng chọn lợi thế, không nên phân bố dàn trải, khiến nguồn lực đầu tư bị chia sẻ.

    Dự kiến Quốc hội sẽ thảo luận ở hội trường dự Luật Quy hoạch (sửa đổi) ngày 28/11, biểu quyết thông qua vào 10/12.

  • Vietcap gác kế hoạch lập sàn giao dịch tài sản số

    Vietcap gác kế hoạch lập sàn giao dịch tài sản số

    Công ty chứng khoán do bà Nguyễn Thanh Phượng làm chủ tịch ngừng theo đuổi dự án lập sàn giao dịch tài sản số từ tháng 8/2025 ‘do yêu cầu vốn điều lệ quá lớn’.

    Thông tin được ông Tô Hải – Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán Vietcap – chia sẻ trong phiên họp cổ đông bất thường chiều 7/11. Theo ông, ngay khi thông tin đề xuất thử nghiệm sàn giao dịch tài sản số được công bố đầu năm nay, Vietcap đã lập đội nghiên cứu và theo dõi rất sát diễn biến. Công ty cũng nhận nhiều lời đề nghị hợp tác từ các sàn giao dịch tiền số lớn nhất thế giới.

    “Tuy nhiên, tới tháng 8, công ty quyết định rút khỏi dự án do yêu cầu vốn điều lệ quá lớn, lên đến 10.000 tỷ đồng. Chúng ta không thể bỏ quá nhiều tiền vào lĩnh vực mới”, ông Hải nói.

    Người đứng đầu ban điều hành Vietcap cho rằng dự án này “thực sự quá tầm, vượt khả năng”. Hiện tại, công ty có vốn điều lệ 7.226 tỷ đồng và dự kiến tăng lên 8.500 tỷ đồng sau đợt chào bán riêng lẻ vào cuối năm nay hoặc đầu năm sau.

    Bà Nguyễn Thanh Phượng và ông Tô Hải (lần lượt thứ hai và thứ ba từ trái qua) tại phiên họp chiều 7/11. Ảnh: Vietcap

    Theo quy định, một trong những điều kiện để lập sàn tài sản số là doanh nghiệp phải có vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng. Đại diện Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC) từng lý giải mức vốn tối thiểu này để các công ty vận hành sàn giao dịch tài sản số hoạt động trong nhiều lĩnh vực như mở thị trường giao dịch, thanh toán, lưu ký tài sản. Ngoài ra, đây là loại tài sản nhiều rủi ro nên các doanh nghiệp cần có đủ nguồn lực để bù đắp thiệt hại, hoàn trả cho nhà đầu tư khi cần.

    Một số doanh nghiệp như CAEX, TCEX hay VIXEX từng chia sẻ kế hoạch lập sàn giao dịch tài sản số. MBBank, VPBank, SSI, HDBS cũng muốn tham gia sân chơi này. Điểm chung là các doanh nghiệp đều có sự hậu thuẫn của ngân hàng hoặc công ty chứng khoán. Điều này cho thấy tham vọng “lấn sân” của những doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực tài sản truyền thống. Tuy nhiên, tính đến đầu tháng 10, chưa có doanh nghiệp nào chính thức đăng ký tham gia cung cấp dịch vụ liên quan tài sản mã hóa.

    “Việc tiếp tục tham gia dự án này trong tương lai hay không sẽ do ban lãnh đạo kế cận quyết định”, Tổng giám đốc Vietcap nói.

    Sắp tới, Vietcap chào bán tối đa 127,5 triệu cổ phiếu để tăng vốn. Thương vụ này dự kiến thu về tối thiểu 2.300 tỷ đồng, được phân bổ cho hai mảng kinh doanh truyền thống gồm cho vay ký quỹ (margin) và tự doanh. Công ty cũng mới chốt phương án thành lập công ty con tại Singapore với vốn đầu tư 29 triệu USD.

    Vietcap vừa có đợt biến động nhân sự thượng tầng. Sau 18 năm giữ chức Tổng giám đốc, ông Hải nộp đơn từ nhiệm từ giữa tháng này. Ông Đinh Quang Hoàn cũng rời ghế Phó tổng giám đốc để tập trung cho vị trí Phó chủ tịch HĐQT.

    Thay vào đó, công ty bổ nhiệm bà Tôn Minh Phương, Giám đốc điều hành Bộ phận Ngân hàng đầu tư, vào vị trí Tổng giám đốc. Ông Tuấn Nhan, Trưởng Khối môi giới và giao dịch chứng khoán (khách hàng tổ chức và trái phiếu), trở thành Phó tổng giám đốc.

    9 tháng đầu năm, Vietcap thu hơn 3.450 tỷ đồng và lãi trước thuế 1.085 tỷ đồng. Ban lãnh đạo công ty dự báo lãi cả năm vượt khoảng 10-20% so với kế hoạch 1.400 tỷ đồng nhờ điều kiện thị trường thuận lợi, đặc biệt trong quý III.

  • VinSpeed có thể vận hành thương mại metro Bến Thành Cần Giờ từ đầu 2028

    VinSpeed có thể vận hành thương mại metro Bến Thành Cần Giờ từ đầu 2028

    VinSpeed dự kiến vận hành thương mại tuyến đường tốc độ cao Bến Thành – Cần Giờ từ quý I/2028, với tổng mức đầu tư 86.650 tỷ đồng.

    Thông tin này được Công ty cổ phần Đầu tư và phát triển đường sắt tốc độ cao VinSpeed nêu trong báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) dự án đường sắt Bến Thành – Cần Giờ công bố hôm 7/11 để tham vấn ý kiến.

    Theo báo cáo, dự án có chiều dài tuyến chính gần 53 km, qua địa phận 8 xã, phường gồm Bến Thành, Xóm Chiếu, Tân Thuận, Tân Mỹ, Nhà Bè, Bình Khánh, An Thới Đông và Cần Giờ. Quy mô sử dụng đất cho công trình này khoảng 317 ha.

    VinSpeed dự kiến đầu tư xây dựng đường đôi khổ rộng 1.435mm, tốc độ thiết kế 350 km/h. Giai đoạn 1 của dự án sẽ gồm 2 ga Bến Thành và Cần Giờ. Giai đoạn 2, dự án có thể tăng thêm 4 ga (khi có nhu cầu cao) gồm Tân Thuận, Tân Mỹ, Nhà Bè, Bình Khánh. Depot và trung tâm điều khiển hoạt động (OCC) đặt tại xã Cần Giờ.

    Công ty của tập đoàn Vingroup dự tính tổng vốn đầu tư cho dự án đường sắt cao tốc này 86.650 tỷ đồng. Trong đó, chi phí xây dựng khoảng 37.000 tỷ, thiết bị hơn 24.740 tỷ, quản lý dự án hơn 7.400 tỷ.

    Về tiến độ, VinSpeed đặt mục tiêu hoàn thiện báo cáo khả thi trong quý IV/2025 và giải phóng mặt bằng. Sau đó, họ dự kiến thi công, lắp đặt thiết bị đến quý III/2027. Dự án này có thể vận hành thử nghiệm trong quý cuối cùng năm 2027. VinSpeed dự kiến chạy thương mại đường sắt Bến Thành – Cần Giờ từ quý I/2028.

    Tại dự án này, doanh nghiệp cho biết sử dụng 8 toa tàu, sức chứa 600 hành khách. Tàu chạy dự kiến từ 6h đến 23h hàng ngày, với tần suất cách nhau 20 phút chuyến. Mỗi giờ, 3 đôi tàu chạy theo 2 hướng. Với phương án này, VinSpeed dự tính có thể phục vụ 43.680 lượt khách mỗi ngày, tương ứng hơn 15,9 triệu lượt khách một năm.

    Minh họa dự án đường sắt Bến Thành – Cần Giờ. Ảnh: VinSpeed

    VinSpeed được tỷ phú Phạm Nhật Vượng sáng lập vào tháng 5, hoạt động chính về xây dựng công trình đường sắt, sản xuất đầu máy xe lửa, toa xe… Ông Vượng nắm 51% cổ phần của công ty này, hai con trai Phạm Nhật Quân Anh và Phạm Nhật Minh Hoàng giữ 1%. Còn lại, Tập đoàn Đầu tư Việt Nam (VIG) sở hữu 35% vốn và Vingroup 10%. Hiện tại vốn điều lệ công ty là 15.000 tỷ đồng.

    Cách đây vài ngày, VinSpeed cũng công bố báo cáo ĐTM cho dự án đường sắt tốc độ cao Hà Nội – Hạ Long. Doanh nghiệp này đặt ra tiến độ hoàn thành tương tự dự án Bến Thành – Cần Giờ khi dự kiến vận hành thương mại vào đầu 2028, tức là chỉ sau 2 năm triển khai.

    Theo đề xuất VinSpeed, tổng mức đầu tư cho dự án đường sắt tốc độ cao Hà Nội – Quảng Ninh khoảng 138.930 tỷ đồng, tương đương gần 5,3 tỷ USD. Dự án dài khoảng 120 km, đi qua địa phận 22 xã, phường của 4 tỉnh, thành phố gồm Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Phòng và Quảng Ninh.

    Điểm đầu tuyến là Trung tâm hội chợ triển lãm Quốc gia, xã Đông Anh, TP Hà Nội. Sau đó, tàu sẽ chạy qua các ga Gia Bình (Bắc Ninh), Yên Tử (Quảng Ninh) và kết thúc tại ga cuối Hạ Long nằm ở khu công viên rừng, phường Tuần Châu. Tốc độ thiết kế của tuyến là 350 km một giờ, trong đó đoạn qua Hà Nội 120 km một giờ.

    Hồi tháng 5, công ty này cũng đề xuất đầu tư tuyến đường sắt cao tốc Bắc Nam với tổng vốn khoảng 61,35 tỷ USD, tương đương 13% GDP Việt Nam đến cuối 2024. Họ cho biết chịu trách nhiệm thu xếp 20% tổng vốn đầu tư dự án, tương đương khoảng 12,27 tỷ USD. 80% còn lại, doanh nghiệp vay vốn Nhà nước không tính lãi suất trong 35 năm kể từ ngày giải ngân.

    Cũng tại quy hoạch mới tới 2030, Chính phủ điều chỉnh lộ trình đầu tư một số tuyến đường sắt khác như Hà Nội – Đồng Đăng (Lạng Sơn) dài 156 km, khổ 1.435 mm được đầu tư trước 2030, thay vì sau năm 2030 như quy hoạch cũ. Tương tự, tuyến Hải Phòng – Hạ Long – Móng Cái (Quảng Ninh), Tháp Chàm – Đà Lạt, An Bình – Sài Gòn (Hòa Hưng) – Tân Kiên được đẩy lên nghiên cứu đầu tư trước năm 2030. Ngoài ra, 7 tuyến đường sắt quốc gia hiện có cũng sẽ được nâng cấp. Các tuyến đường sắt kết nối với Trung Quốc, Lào, Campuchia được ưu tiên đầu tư.

  • Trung Quốc xúc tiến nới lỏng xuất khẩu đất hiếm

    Trung Quốc xúc tiến nới lỏng xuất khẩu đất hiếm

    Sau thỏa thuận với Mỹ, Trung Quốc bắt đầu thiết kế một cơ chế cấp phép xuất khẩu đất hiếm nhanh và gọn hơn.

    Nguồn tin Reuters cho biết Bộ Thương mại Trung Quốc đã thông báo với một số công ty về quy trình xin giấy phép xuất khẩu đất hiếm tinh gọn hơn trong tương lai. Cơ quan này đã phác thảo sơ bộ các loại hồ sơ cần chuẩn bị.

    Giấy phép mới dự kiến hiệu lực trong một năm và nhiều khả năng cho phép tăng sản lượng xuất khẩu. Để chuẩn bị hồ sơ mới, doanh nghiệp sẽ yêu cầu khách hàng mua đất hiếm của họ cung cấp thêm thông tin.

    Động thái nới lỏng xuất khẩu đất hiếm là kết quả sau cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Hội nghị Thượng đỉnh APEC tại Hàn Quốc hôm 30/10. Theo đó, Washington giảm thuế nhập khẩu hàng Trung Quốc. Đổi lại, Bắc Kinh đồng ý duy trì xuất khẩu đất hiếm và hoãn áp dụng chính sách kiểm soát chuỗi cung ứng khoáng sản này một năm.

    Đất chứa các nguyên tố đất hiếm tại Liên Vân Cảng, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc. Ảnh: Reuters

    Cuối tuần trước, Nhà Trắng tuyên bố Bắc Kinh đã đồng ý áp dụng các loại giấy phép chung và coi đây là sự chấm dứt biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

    Tuy nhiên, thỏa thuận tháng trước chỉ đề cập việc tạm hoãn chính sách siết chuỗi cung ứng đất hiếm mà Bắc Kinh công bố vào tháng 10. Bộ Thương mại Trung Quốc cũng chưa đưa ra bình luận về các hạn chế xuất khẩu 7 loại đất hiếm được áp dụng vào tháng 4.

    Theo các nguồn tin, giới chức Trung Quốc đang xem xét các loại giấy phép xuất khẩu đất hiếm và thông tin rõ ràng hơn có thể được công bố cuối năm. Giấy phép chung có thể sẽ khó xin với người mua liên quan đến quốc phòng hoặc các lĩnh vực nhạy cảm khác.

    Trung Quốc sản xuất hơn 90% lượng đất hiếm đã qua chế biến và nam châm đất hiếm trên thế giới. Trong khi đó, Mỹ nhập khẩu 70% lượng hợp chất và kim loại đất hiếm từ nước này giai đoạn 2020-2023, theo Cục Khảo sát Địa chất. Từ chỗ ít được chú ý, khoáng sản này nổi lên thành đòn bẩy đàm phán mạnh mẽ nhất của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới năm nay.

    Vào tháng 4, Bắc Kinh ra yêu cầu các nhà xuất khẩu phải xin giấy phép cho mọi lô hàng, với quy trình phức tạp và kéo dài. Kết quả, ngành công nghiệp toàn cầu đối diện thiết hụt vào tháng 5, khiến một số nhà máy ôtô tạm dừng hoạt động. Trong số 2.000 đơn đăng ký nhập đất hiếm của các công ty châu Âu nộp kể từ tháng 4, chỉ hơn một nửa được chấp thuận.

  • Biến trải nghiệm thành khoản đầu tư tại Dẫn đầu xu thế sinh lời

    Biến trải nghiệm thành khoản đầu tư tại Dẫn đầu xu thế sinh lời

    Tập 3 vodcast “Dẫn đầu xu thế sinh lời” mở ra câu chuyện về cách tác giả sách 1987 biến thời gian và trải nghiệm thành khoản đầu tư để sinh lời từng khoảnh khắc.

    “Dẫn đầu xu thế sinh lời” là chuỗi vodcast do VnExpress phối hợp Ngân hàng Quốc tế (VIB) sản xuất, gồm 4 tập, phát sóng từ ngày 27/10 trên VnExpress và Fanpage VIB. Mỗi tập mang đến những câu chuyện thật về cách con người hiện đại nhìn nhận khái niệm “sinh lời” không chỉ qua con số, mà còn ở giá trị tinh thần, cảm xúc và trải nghiệm sống. Ở đó, “sinh lời” không đơn thuần là chuyện tài chính, mà là cách mỗi người chủ động tạo ra giá trị từ chính hành trình của mình.

    Khách mời trong tập 3 là tác giả Ngọc Nick M. Trong 30 phút, anh chia sẻ hành trình gần 20 năm theo đuổi nghề báo, viết sách và sáng tạo nội dung. Với anh, kể chuyện không chỉ là công việc mà còn là cách nhìn thế giới. “Tôi luôn tin rằng trải nghiệm và tri thức là những ‘vốn’ giá trị nhất. Biết cách quản lý chúng để sinh lời giống như quản lý dòng tiền”, anh nói.

    Nhiều năm đi qua hơn 25 quốc gia, Ngọc Nick M cho biết bản thân học được nhiều bài học về tư duy tài chính hiện đại. Là người sáng tạo, anh luôn tìm cách để mọi khoản chi đều mang lại giá trị dài hạn. Mỗi chuyến đi, mỗi dự án đều được xem như một khoản đầu tư cho cảm hứng. “Tôi từng chi hơn một tỷ đồng cho hành trình du lịch khắp thế giới, những chuyến đi đó đã mang lại cho tôi một quyển sách bán được 21.000 bản, doanh thu gấp đôi số tiền bỏ ra. Giá trị sinh lời đôi khi không nằm ở con số, mà ở tri thức, cảm hứng và cơ hội mà trải nghiệm mở ra”, anh nói.

    Cũng như trong sáng tạo, tác giả tin rằng dòng tiền chỉ thật sự có giá trị khi được vận hành đúng hướng. Anh cho biết mình ưa chuộng các công cụ giúp tiền luôn vận động, như tài khoản sinh lời theo ngày hay thẻ thanh toán hoàn tiền khi chi tiêu. Theo anh, khi giữ tiền cũng lời, chi tiền cũng lợi thì tài chính mới thật sự phục vụ cho tự do.

    Gần đây, Ngọc Nick M trải nghiệm “Bộ đôi Sinh lời VIB” gồm Tài khoản Siêu lợi suất và thẻ thanh toán toàn cầu Smart Card – một giải pháp giúp quản lý dòng tiền nhàn rỗi và chi tiêu hằng ngày hiệu quả. “Phần tiền chờ chi tôi gửi ở tài khoản Siêu lợi suất, vừa linh hoạt vừa có lãi mỗi ngày. Còn với Smart Card, mỗi giao dịch online được hoàn lại đến 5%. Một đồng tiền có thể sinh lời hai lần – vừa ở tài khoản, vừa khi chi tiêu”, anh nói.

    Tác giả sách 1987, Ngọc Nick M là khách mời tập 3 vodcast “Smart Money, Smart Life – Dẫn đầu xu thế sinh lời”. Ảnh: NVCC

    Ngọc Nick M là tác giả sách, nhà sáng tạo nội dung và diễn giả được nhiều người trẻ biết đến qua các dự án truyền cảm hứng sống tích cực. Anh có gần 20 năm gắn bó với nghề viết, từng xuất bản nhiều đầu sách như 1987, 1987+: 30 chưa phải là Tết, Balô trên thảm đỏ hay Cũ . Trong đó, hai tập sách 1987 và 1987+: 30 chưa phải là Tết đạt hơn 21.000 bản bán ra, tái bản 7 lần chỉ sau một năm phát hành.

    Với Bộ đôi Sinh lời VIB , người dùng có thể bắt đầu hành trình để tiền làm việc cho mình ngay hôm nay bởi tiền nhàn rỗi cũng sinh lời, tiền chi tiêu cũng mang lại giá trị, tổng lợi ích đến 9,3%. Chủ Bộ đôi Sinh lời còn có cơ hội săn vé sớm Concert Anh Trai Say Hi 2025 với ưu đãi kép: giảm 10% giá vé và giảm thêm 400.000 đồng khi thanh toán bằng thẻ thanh toán toàn cầu VIB. Chỉ cần truy cập ứng dụng MyVIB để lấy mã đặc quyền tại mục Quà độc quyền cho Fan “Anh Trai Say Hi”, khi đó khách hàng sẽ nhận được đường dẫn để thực hiện việc mua vé sớm trên Ticketbox vào ngày 12/11. Chuỗi Vodcast “Dẫn đầu xu thế sinh lời” gồm 4 tập phát sóng chính thức từ ngày 27/10 trên VnExpress và Fanpage VIB.

  • Năng lực RD phân phối giúp Masan Consumer mở rộng thị trường

    Năng lực RD phân phối giúp Masan Consumer mở rộng thị trường

    Masan Consumer (MCH) xây chuỗi sản xuất đồng bộ, trung tâm R&D quy mô lớn, từ đó tạo bàn đạp đẩy mạnh xuất khẩu, mở rộng hiện diện sản phẩm Việt trên thị trường toàn cầu.

    Theo đại diện đơn vị, trong bối cảnh ngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) bước vào giai đoạn cạnh tranh, Masan theo đuổi chiến lược về chất lượng sản phẩm, tiêu chuẩn quốc tế và tốc độ đổi mới liên tục. Doanh nghiệp hình thành chuỗi giá trị sản xuất khép kín, từ nguyên liệu đầu vào đến thành phẩm, được quản lý theo chuẩn quốc tế về chất lượng và an toàn thực phẩm.

    Nam Ngư của Việt Nam trưng bày trên kệ hàng cùng các sản phẩm nội địa tại Costco Hàn Quốc Ảnh: Masan Consumer

    Masan Consumer (MCH) là thành viên trong hệ sinh thái Masan, một trong những doanh nghiệp dẫn đầu ngành hàng FMCG Việt Nam. Chiến lược phát triển của MCH tập trung ba trụ cột: cao cấp hóa sản phẩm (Premiumization), mở rộng tiêu dùng ngoài gia đình (Out-of-home) và đẩy mạnh đổi mới sáng tạo (R&D). Cách tiếp cận này giúp doanh nghiệp mở rộng tệp khách hàng, tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững khi mang đến những sản phẩm phù hợp xu hướng tiêu dùng toàn cầu.

    Trung tâm Đổi mới Người tiêu dùng (CIC) là hạt nhân trong hệ thống này, đảm nhiệm toàn bộ hoạt động R&D dựa trên thấu hiểu khẩu vị và hành vi tiêu dùng. Mỗi năm, trung tâm tạo ra hơn 100 sáng kiến sản phẩm mới, trong đó nhiều thương hiệu trở thành xu hướng tiêu dùng hiện đại như Omachi Lẩu tự sôi, Nam Ngư Ớt tỏi Lý Sơn hay Wake-Up 247.

    Nhờ hệ thống R&D mạnh, doanh nghiệp rút ngắn chu kỳ tung sản phẩm mới xuống dưới 12 tháng, nhanh gấp đôi trung bình ngành FMCG. Giai đoạn 2018-2024, 20% doanh thu của Masan Consumer đến từ các sản phẩm đổi mới, phản ánh hiệu quả của chiến lược R&D định hướng tăng trưởng.

    Khách hàng tại Mỹ lựa chọn tương ớt Chin-su. Ảnh: Masan Consumer

    Đầu tư vào sản xuất và R&D còn giúp MCH đáp ứng tiêu chuẩn của các thị trường khó tính như Mỹ, Australia và Hàn Quốc, đồng thời giữ bản sắc hương vị Việt trong từng sản phẩm, đưa nhiều thương hiệu ra quốc tế. Gần nhất, đơn vị đưa Chin-su và Nam Ngư lên kệ tại các hệ thống bán lẻ hàng đầu thế giới như Costco (Mỹ, Hàn Quốc) và Woolworths (Australia) từ tháng 10.

    Theo đại diện doanh nghiệp, MCH đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về chất lượng, quy trình sản xuất và an toàn thực phẩm. Sự hiện diện của sản phẩm Việt tại các chuỗi này mở rộng cơ hội xuất khẩu, khẳng định khả năng thích ứng của hàng tiêu dùng Việt với các tiêu chuẩn cao về logistics, bao bì, truy xuất nguồn gốc và tính bền vững. “Đây là bước tiến quan trọng giúp hàng Việt tiến sâu hơn vào chuỗi giá trị tiêu dùng khu vực”, đại diện MCH nói.

    Củng cố nội lực, hướng tới tăng trưởng bền vững

    Song song mở rộng thị trường quốc tế, MCH đang hoàn thiện hệ thống phân phối trực tiếp để nâng cao hiệu quả hoạt động trong nước. Sau giai đoạn tái cấu trúc hệ thống phân phối, MCH kỳ vọng đạt tăng trưởng dương trở lại trong quý IV/2025, tạo nền tảng cho giai đoạn phục hồi năm 2026.

    Tại hội nghị nhà đầu tư Masan ngày 29/10, ông Huỳnh Việt Thăng, Giám đốc Tài chính Masan Consumer, cho biết doanh thu quý III giảm 5,9% và EBITDA giảm 7,4% do ảnh hưởng ngắn hạn từ việc triển khai hệ thống phân phối trực tiếp. Song, dự án này đã hoàn tất tại 34 tỉnh, thành và ghi nhận tín hiệu tích cực từ tháng 10.

    Mô hình phân phối trực tiếp của đơn vị hướng đến tối ưu hóa tồn kho và mạng lưới cung ứng, giúp sản phẩm tiếp cận trực tiếp các điểm bán gần người tiêu dùng nhất. Dự án tập trung ba yếu tố: con người – công nghệ – kết nối, với đội ngũ bán hàng được tái cơ cấu theo khu vực, phần mềm gợi ý đơn hàng tự động và hệ thống liên kết trực tiếp giữa nhân viên kinh doanh lẫn điểm bán. Kết quả, độ phủ trực tiếp tăng 40% lên 345.000 điểm bán, tỷ trọng kênh sỉ giảm từ 60% xuống 30%, năng suất lao động tăng 50% trong khi chi phí được giữ ổn định.

    Khách hàng nếm thử tương ớt Chin-su tại Costco Mỹ Ảnh: Masan Consumer

    Ông Danny Le, Tổng giám đốc Tập đoàn Masan, nhận định việc tái cấu trúc hệ thống phân phối là bước đi cần thiết cho tăng trưởng trung và dài hạn. “Chúng tôi không chỉ hướng tới kết quả ngắn hạn, mà đặt mục tiêu hiện đại hóa toàn bộ chuỗi giá trị tiêu dùng tại Việt Nam”, ông Danny Le nói.

    Theo kế hoạch, Masan Consumer dự kiến trở lại quỹ đạo tăng trưởng trong quý IV/2025, đồng thời chuẩn bị cho đợt IPO dưới sự tư vấn của các ngân hàng đầu tư quốc tế. Đại diện Masan Group cho biết, khả năng niêm yết cổ phiếu MCH trên sàn HoSE vào cuối năm nay hoặc đầu năm 2026 là khả thi, nhờ nền tảng tài chính ổn định, kết quả kinh doanh tích cực và tâm lý lạc quan của thị trường chứng khoán. Việc niêm yết cũng được kỳ vọng giúp MCH sớm đủ điều kiện tham gia rổ chỉ số VN30, mở rộng tệp nhà đầu tư và củng cố vị thế doanh nghiệp tiêu dùng hàng đầu Việt Nam.

    Trong bức tranh chung của tập đoàn, quý III/2025 ghi nhận lợi nhuận cao nhất kể từ đầu năm 2022, nhờ sự tăng trưởng của WinCommerce, Masan MeatLife và Masan High-Tech Materials. Với Masan Consumer, giai đoạn cuối năm 2025-2026 được kỳ vọng sẽ là bước chuyển quan trọng, khi doanh nghiệp quay lại tăng trưởng và củng cố vị thế trên thị trường vốn.

    Đại diện doanh nghiệp đánh giá, chiến lược củng cố hệ thống phân phối, đẩy mạnh R&D và mở rộng thị trường quốc tế đang giúp Masan Consumer thể hiện vai trò của doanh nghiệp Việt trong chuỗi giá trị tiêu dùng hiện đại – nơi chất lượng, đổi mới, tốc độ là nền tảng tạo tăng trưởng bền vững.

  • Elon Musk có thể mua được gì với 1 000 tỷ USD

    Elon Musk có thể mua được gì với 1 000 tỷ USD

    Với 1.000 tỷ USD, Musk có thể mua hết xe bán ra ở Mỹ một năm, 2.000 chiếc du thuyền Jeff Bezos sở hữu hay toàn bộ nhà ở Hawaii.

    Ngày 6/11, hãng xe điện Mỹ Tesla thông báo hơn 75% cổ đông đã bỏ phiếu ủng hộ đề xuất gói thù lao mới nhất cho CEO Elon Musk trong cuộc họp đại hội cổ đông.

    Gói thưởng được chia làm 12 phần, tương ứng với một loạt chỉ tiêu hoạt động hoặc tài chính. Gói này đồng nghĩa Musk có thể được nhận tới 275 triệu USD một ngày, lớn hơn bất kỳ gói thù lao nào khác trong lịch sử cho CEO.

    Hội đồng quản trị Tesla lý giải gói thù lao này nhằm giữ chân CEO. Musk từng đề cập đến việc rời đi nếu không được trao thêm quyền kiểm soát hãng xe điện. Bản thân ông tháng trước cũng khẳng định không cần thêm tiền, mà muốn có nhiều quyền biểu quyết hơn để kiểm soát Tesla.

    “Tôi không định tiêu số tiền đó. Tôi cần có đủ quyền biểu quyết để tạo ảnh hưởng lớn tại công ty, nhưng không cần lớn đến mức tôi không thể bị sa thải nếu phát điên”, ông nói. Thực tế, Musk hiện là người giàu nhất thế giới, với tài sản 473 tỷ USD, theo Bloomberg Billionaires Index.

    Elon Musk tại một sự kiện ở Los Angeles, California, Mỹ ngày 13/4/2024. Ảnh: Reuters

    Tuy nhiên, để hình dung 1.000 tỷ USD lớn đến mức nào, CNN đã làm một số so sánh có thể mua được những gì.

    Xét trong cùng ngành, nó có thể mua được toàn bộ số ôtô dự kiến bán ra tại Mỹ trong năm nay. Dễ hình dung hơn, sản lượng xe mới bán ra ở nước này năm ngoái đạt 15,9 triệu chiếc, theo thống kê của Wards Intelligence.

    Tuy nhiên, tiêu 1.000 tỷ USD cách này sẽ kém hiệu quả vì xe vừa mua đã mất giá. Trong khi, cùng số tiền có thể thâu tóm hết loạt đối thủ lớn trong ngành gồm Toyota, Volkswagen, Stellantis, Hyundai, Ford và GM.

    Trường hợp kinh doanh xe điện không thành công, Musk có thể quay lại kinh doanh xe động cơ đốt trong, bằng cách dùng gói thù lao mới của mình mua lại 3 ông lớn dầu khí Mỹ gồm ExxonMobil, Chevron và ConocoPhillips.

    Trường hợp đầu tư ngoài ngành, 1.000 tỷ USD mang đến nhiều lựa chọn. Ví dụ, số tiền này có thể mua hãng đồ uống Coca-Cola giá trị 300 tỷ USD và dùng phần tiền thừa tặng mỗi người trên Trái Đất một lốc 12 lon nước ngọt.

    Hay nếu lấn sân sang bất động sản, Musk có thể mua được 333 tòa tháp chọc trời “siêu cao” đang xây dựng làm trụ sở mới của ngân hàng JPMorgan Chase ở Park Ave, New York (Mỹ). Tòa tháp cao 423 m, đạt tiêu chuẩn công trình xanh LEED Platinum v4, với giá trị đầu tư 3 tỷ USD. Với bất động sản nhà ở, 1.000 tỷ USD có thể mua được toàn bộ 572.781 căn nhà ở Hawaii, giá trung bình 826.575 USD.

    Nếu không lựa chọn đầu tư hoặc kinh doanh, 1.000 USD cũng có thể dùng cho các chi tiêu phục vụ cuộc sống hoặc từ thiện. Ví dụ, số tiền này có thể mua được 2.000 chiếc du thuyền mà tỷ phú Jeff Bezos đang sở hữu. Tuy nhiên, lựa chọn này phải cân nhắc đến việc chi thêm 25 triệu USD bảo dưỡng hàng năm cho mỗi chiếc.

    Hoặc Musk có thể mua 465 chiếc Icon of the Seas, du thuyền lớn nhất thế giới hiện nay của Royal Caribbean. Con số này xấp xỉ tổng lượng tàu của Hải quân Mỹ.

    Trường hợp không chi cho những thương vụ hay hàng hóa lớn, Musk có thể chi tiêu lặt vặt 40 USD mỗi giây, liên tục 24/7 trong suốt 792,5 năm. Tuy nhiên, kịch bản này không khả thi so với việc 1.000 tỷ USD có thể phát cho mỗi người Mỹ hơn 2.900 USD. Phương án này vẫn có rủi ro là làm gia tăng lạm phát.

    Trên đây là một số phép so sánh giả tưởng, song CNN nhận định điều đang thật sự diễn ra là “thế giới đang bước vào kỷ nguyên mà các công ty và CEO có thể tích lũy tài sản lớn đến mức tâm trí con người không thể hiểu nổi”.

    Theo đó, sự giàu có ở đỉnh kim tự tháp kinh tế đã vượt xa bất cứ con số nào xuất hiện trong tài khoản ngân hàng của cá nhân bình thường. Và nếu nhìn vào gói thù lao 1.000 tỷ USD của Musk, cảm giác núi nợ công 38.000 tỷ USD của Mỹ bớt áp lực, vì chỉ bằng mức chi trả cho 38 CEO Tesla.

    Và điều cần lưu ý, để nhận được trọn vẹn số tiền này, Tesla và Musk phải đạt được loạt chỉ tiêu mà cổ đông đề ra, bao gồm việc tăng vốn hóa thị trường của hãng xe điện này thêm 466% từ quy mô đã rất lớn.

    Các chỉ tiêu khác bao gồm đạt mốc 20 triệu lượt giao xe, 10 triệu lượt đăng ký FSD (xe tự lái hoàn toàn) đang hoạt động, giao 1 triệu robot hình người Optimus và 1 triệu robotaxi hoạt động thương mại. Theo báo cáo hồi tháng 9/2025, Tesla đã giao được hơn 8 triệu xe. Trong khi, chưa có robot Optimus thương mại hóa và Musk cũng không đưa ra ngày cụ thể để đạt mục tiêu đó.

    Theo CNN , các chỉ tiêu đề ra cho Musk có khả thi hay không tùy thuộc vào người trả lời nhưng khả năng ông đạt được dĩ nhiên không phải bằng 0.

    Phiên An ( theo CNN, Reuters, CNBC )

  • Việt Nam cần giải bài toán thực thi để trở thành thiên đường năng lượng xanh

    Việt Nam cần giải bài toán thực thi để trở thành thiên đường năng lượng xanh

    Lĩnh vực năng lượng xanh của Việt Nam vừa đứng trước cơ hội bứt phá, vừa tiềm ẩn rủi ro chững lại, đòi hỏi phải có chính sách phát triển đồng bộ.

    Các chuyên gia tại tọa đàm ngày 6/11 của Đại học Fulbright Việt Nam, trong khuôn khổ buổi ký kết hợp tác giữa trường và Đại học Columbia của Mỹ tại TP HCM, cùng chia sẻ quan điểm Việt Nam có nhiều tiềm năng để hướng đến vị trí dẫn đầu khu vực trong lĩnh vực năng lượng xanh.

    Triển vọng này đang đối mặt với rủi ro bị chững lại vì các vướng mắc về chính sách, đầu tư và thực thi thiếu xuyên suốt. Tuy nhiên, các chuyên gia kỳ vọng thách thức sẽ được hóa giải nhờ “bản giao hưởng của các nghị quyết quan trọng” mà Việt Nam vừa ban hành nhằm định hình tương lai phát triển, với hai trong các trụ cột chính là công nghệ và năng lượng.

    Ông Thomas Vallely, Chủ tịch sáng lập Đại học Fulbright Việt Nam, Cố vấn cấp cao về Việt Nam tại Viện Đông Á Weatherhead thuộc Đại học Columbia, nhận định rằng Việt Nam là “thiên đường cho năng lượng xanh” và sở hữu những tiềm năng “có thể dễ dàng thống trị cơ chế năng lượng xanh của Đông Nam Á”. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng Việt Nam vẫn chưa khai thác hết cơ hội này do thiếu chính sách phù hợp.

    Các diễn giả tại tọa đàm “Hướng tới Kỷ nguyên phát triển mới: Công nghệ, Giáo dục đại học và Tương lai của Việt Nam”, tại Đại học Fulbright Việt Nam ngày 6/11. Ảnh: Thanh Danh

    Tổng giám đốc ACEN Việt Nam Huỳnh Đình Hiệp cung cấp tại buổi tọa đàm những số liệu cụ thể về “bước tiến vượt bậc” của Việt Nam về năng lượng tái tạo. “Chúng ta từng có giai đoạn đi từ 0 megawatt lên 20.000 megawatt điện từ năng lượng tái tạo chỉ trong 4 năm. Điều đó chưa từng được thực hiện trước đây, ngay cả ở Trung Quốc”, ông Hiệp nói.

    Đà phát triển ấn tượng này đã không kéo dài. Ông Hiệp cho rằng một phần nguyên nhân đến từ cách vận hành nặng về truyền thống, vẫn dành nhiều tập trung hơn cho các nhà máy nhiệt điện than. Theo ông, tư duy hiện nay vẫn xem nhà máy điện than đơn giản và dễ quản lý hơn so với tìm kiếm giải pháp điều phối cùng lúc “20-30 nhà máy điện gió và điện mặt trời”, cũng như cân bằng giữa các biến động.

    Hệ quả là Việt Nam hiện “vẫn phụ thuộc nhiều vào than”, chiếm hơn 50% tổng sản lượng điện. Ông Hiệp cảnh báo điều này có thể khiến Việt Nam dễ bị tổn thương trước các biến động địa chính trị, chẳng hạn giai đoạn giá than từng tăng vọt từ 60 USD/tấn lên 400 USD/tấn khi xung đột Ukraine nổ ra.

    Các chuyên gia nhấn mạnh rằng để thực hiện tham vọng “nhảy vọt” về công nghệ theo Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Việt Nam cần thu hút các tập đoàn nắm giữ “công nghệ đám mây quy mô siêu lớn”. Ông Vallely chỉ ra rằng trên thế giới chỉ có 5 tập đoàn thật sự làm chủ công nghệ đám mây quy mô siêu lớn, gồm 3 tập đoàn ở Mỹ (Amazon, Microsoft, Google) và 2 tập đoàn của Trung Quốc (Tencent và Alibaba).

    Theo bà Annabel Lee, Giám đốc Chính sách Khu vực ASEAN của Amazon Web Services (AWS), các trung tâm dữ liệu cho công nghệ này đều đòi hỏi nguồn cung cấp điện ổn định, quy mô rất lớn. Ngành năng lượng tái tạo ở Việt Nam do đó cần một cơ chế rõ ràng để tham gia cung ứng, cũng như cần có “sự nhất quán và liên tục trong tầm nhìn” từ cấp trung ương đến địa phương.

    Nhà mát điện mặt trời ở thôn Liêm Thuận, xã Hồng Liêm, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận. Ảnh: Việt Quốc

    Tiến sĩ Jonathan Pincus, giám đốc Trường Chính sách Công và Quản lý Fulbright (FSPPM), bổ sung rằng các dự án năng lượng xanh luôn đòi hỏi vốn đầu tư lớn và dài hạn. Hệ thống tài chính của Việt Nam cần cải cách thêm để giảm tình trạng “chủ yếu dựa vào ngân hàng và có tính ngắn hạn”, tăng mức độ tinh vi và linh hoạt để tài trợ cho sự đổi mới ở quy mô lớn.

    Ông Hiệp đánh giá cao Nghị quyết 70 vừa được ban hành về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045. Ông cho rằng văn kiện đã đặt năng lượng tái tạo vào phạm trù “an ninh quốc gia”, cho thấy Việt Nam nhận thấy tầm quan trọng ngày một cấp bách của lĩnh vực này.

    Tiến sĩ Pincus có cùng quan điểm, nhắc lại rằng Trung Quốc trong vài thập kỷ qua đã có những bước nhảy vọt trong huy động thị trường để phát triển năng lượng tái tạo cũng bằng cách đặt lĩnh vực này trong phạm trù an ninh quốc gia, giúp họ “bức tốc trước một cách rõ rệt”.

    Kết hợp với Nghị quyết 68, lần đầu tiên đặt khu vực tư nhân vào vị trí hàng đầu của tăng trưởng kinh tế, ông Hiệp cho rằng đây là những tín hiệu rất đáng mừng, tạo hy vọng rằng mọi thứ sẽ “bắt đầu thay đổi và tiến về phía trước theo đúng hướng”.