Category: Chính sách

Việc cấp giấy phép xây dựng toàn trình trực tuyến (online), dự kiến tối đa 7-10 ngày, giúp giảm 30% thời gian, chi phí so với hiện nay.

Chiều 10/12, Quốc hội thông qua Luật Xây dựng (sửa đổi) với hơn 92% đại biểu tán thành. Theo đó, Quốc hội giao Chính phủ quy định chi tiết về điều kiện, hồ sơ, trình tự, thủ tục cấp giấy phép xây dựng .

Tại báo cáo giải trình, tiếp thu trước khi đại biểu biểu quyết thông qua luật, Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết nghị định hướng dẫn của Chính phủ sẽ quy định đơn giản tối đa thủ tục cấp phép xây dựng.

Theo ông, thủ tục này được thực hiện hoàn toàn trực tuyến, thời gian cấp dự kiến tối đa 7-10 ngày. Việc này giúp giảm tối thiểu 30% thời gian, chi phí theo yêu cầu của Chính phủ. Ngoài ra, Chính phủ sẽ đưa ra quy định tăng trách nhiệm của tư vấn thiết kế về đảm bảo an toàn công trình xây dựng.

Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh phát biểu tại phiên họp chiều 10/12. Ảnh: Media Quốc hội

Hiện tại, thời gian cấp giấy phép này với nhà ở riêng lẻ là 15 ngày, công trình (không phải nhà ở riêng lẻ) 20 ngày và công trình cấp I, II không quá 30 ngày kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

Thời gian qua, nhiều phản ánh cho thấy thủ tục xây dựng vẫn còn rườm rà, kéo dài và tốn kém dù nhiều nghị quyết đã dược ban hành nhằm cắt giảm thủ tục hành chính. Trước thực trạng này, Thủ tướng Phạm Minh Chính từng nhiều lần chỉ đạo cắt giảm thủ tục cấp phép xây dựng, tăng cường hậu kiểm.

Cũng theo luật sửa đổi, thủ tục thẩm định việc thực hiện thiết kế kỹ thuật, bản vẽ thi công với công trình, dự án xây dựng có thiết kế cơ sở được bãi bỏ. Thay vào đó, chủ đầu tư chịu trách nhiệm kiểm soát thiết kế xây dựng sau khi được duyệt. Việc này, theo Chính phủ, mỗi công trình, dự án chỉ thực hiện một thủ tục từ giai đoạn chuẩn bị đến khi khởi công.

Các công trình xây dựng trong diện không cần xin giấy phép cũng được “nới” hơn trước. Chẳng hạn, công trình cấp IV, nhà ở riêng lẻ dưới 7 tầng, với tổng diện tích sàn xây dựng dưới 500 m2, dự án đã thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi… được miễn giấy phép xây dựng.

Tuy nhiên, nhóm này không áp dụng với công trình, dự án thuộc khu chức năng, phát triển đô thị được xác định trong quy hoạch chung thành phố, khu du lịch quốc gia hoặc nơi đã có quy chế quản lý kiến trúc…

Luật Xây dựng (sửa đổi) có hiệu lực từ 1/7/2026, trừ quy định về một số trường hợp được miễn giấy phép xây dựng sẽ có hiệu lực ngay đầu năm sau.

Cũng trong chiều 10/12, Quốc hội thông qua luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Kinh doanh bảo hiểm . Theo đó, luật bổ sung quy định tổ chức, cá nhân có quyền tham gia góp vốn để thành lập, quản lý, kiểm soát doanh nghiệp bảo hiểm, tái bảo hiểm hay môi giới bảo hiểm và chi nhánh nước ngoài tại Việt Nam. Quy định này nhằm tạo điều kiện thu hút vốn đầu tư, nâng cao năng lực quản trị, kiểm soát với các doanh nghiệp trong ngành.

Cùng với đó, quy định cá nhân không được làm đại lý cho hai doanh nghiệp cùng ngành tại cùng thời điểm được siết chặt hơn luật hiện hành, để bảo vệ quyền lợi người mua. Thay đổi này nhằm ngăn tình trạng một đại lý phân phối sản phẩm của nhiều công ty đối thủ (cùng lĩnh vực nhân thọ hoặc phi nhân thọ) cùng lúc, từ đó tập trung chất lượng tư vấn và tránh xung đột lợi ích.

Chính phủ cho biết sẽ đơn giản hóa tối đa cấp giấy phép xây dựng, theo hướng làm thủ tục online toàn bộ giúp giảm 30% thời gian, chi phí.

Thông tin này được Chính phủ nêu trong báo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Chính phủ cho biết thủ tục cấp giấy phép xây dựng sẽ được quy định đơn giản hóa tối đa tại Nghị định hướng dẫn, sau khi Luật Xây dựng (sửa đổi) được Quốc hội thông qua và có hiệu lực. Theo đó, thủ tục này sẽ được thực hiện trực tuyến (online) toàn bộ, hồ sơ cũng đơn giản hóa. Trách nhiệm của đơn vị tư vấn thiết kế được nâng cao để đảm bảo an toàn công trình.

Thời gian cấp phép tối đa giấy phép xây dựng dự kiến giảm xuống còn 7-10 ngày. Theo tính toán của Chính phủ, các thủ tục này sẽ giúp giảm 30% thời gian, chi phí.

Tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 24/11, Thứ trưởng Xây dựng Bùi Xuân Dũng giải thích thêm rằng hồ sơ xin cấp phép xây dựng sẽ được đơn giản hóa thông qua sử dụng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia liên quan tới xây dựng, đất đai và dân cư. Theo ông, việc rút ngắn thời gian, chi phí khi người dân thực hiện thủ tục qua dịch vụ công trực tuyến, chuyển đổi số.

Ông cũng khẳng định các nội dung thẩm định, cấp giấy phép xây dựng được đơn giản hóa, nhưng trách nhiệm quản lý nhà nước vẫn được đảm bảo.

Thứ trưởng Xây dựng Bùi Xuân Dũng phát biểu tại phiên họp sáng 24/11. Ảnh: Media Quốc hội

Hiện tại, thời gian cấp giấy phép này với nhà ở riêng lẻ là 15 ngày, công trình (không phải nhà riêng) 20 ngày và công trình cấp I, II tối đa 30 ngày kể từ khi cơ quan quản lý nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

Trước đó, Chính phủ trình Quốc hội dự thảo luật theo hướng đơn giản thủ tục xin cấp phép xây dựng và mở rộng diện công trình được miễn giấy phép này. Trong đó, dự kiến chỉ miễn với nhà ở tại nông thôn (nhà riêng lẻ, dưới 7 tầng); công trình sửa chữa, cải tạo không ảnh hưởng đến kết cấu.

Tại các phiên thảo luận ở tổ và hội trường, một số đại biểu đề xuất mở rộng diện miễn giấy phép xây dựng cho nhà ở tại đô thị dưới 7 tầng và giao Bộ Xây dựng đưa ra quy chuẩn, tiêu chuẩn chi tiết. Thay vì cấp phép cho từng hộ gia đình ở đô thị, nhà quản lý có thể giao các đơn vị tư vấn chịu trách nhiệm, qua đó giúp người dân tiết kiệm công sức, chi phí.

Thời gian qua, nhiều phản ánh cũng cho thấy thủ tục cấp phép xây dựng kéo dài, tốn kém dù nhiều nghị quyết đã dược ban hành nhằm cắt giảm thủ tục hành chính. Trước thực trạng này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhiều lần chỉ đạo cắt giảm thủ tục cấp phép xây dựng, tăng cường hậu kiểm.

Góp ý tại phiên họp sáng nay, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết ủng hộ việc cắt giảm thủ tục, thời gian cấp giấy phép xây dựng. Tuy nhiên, ông lưu ý Chính phủ cần bổ sung việc công khai thiết kế công trình trên hệ thống thông tin quốc gia để người dân giám sát và phản biện.

Về miễn xin giấy phép xây nhà ở dưới 7 tầng tại nông thôn, Chủ tịch Quốc hội đề nghị quy định diện tích cụ thể, ví dụ nhà dưới 500 m2 hoặc không nằm trong hành lang giao thông, di sản.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp sáng 24/11. Ảnh: Media Quốc hội

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thanh Hải góp ý Chính phủ tiếp thu rõ hơn một số nội dung tại dự thảo luật, trong đó làm rõ phương thức hậu kiểm (kiểm tra theo xác suất, từng phần hay toàn bộ). Theo bà Hải, việc hậu kiểm nếu chỉ thực hiện sau khi công trình hoàn thành sẽ rất khó khăn và tốn kém khi trong trường hợp phát hiện sai phạm.

Liên quan quy định bỏ thẩm định thiết kế, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho rằng việc giao quyền tự thẩm định và nghiệm thu lớn cho chủ đầu tư có thể tạo ra rủi ro lớn nếu họ không đủ năng lực hoặc cố tình vi phạm.

Dự Luật Xây dựng sửa đổi sẽ được Quốc hội biểu quyết, thông qua ngày 11/12.

Đại biểu Đinh Ngọc Minh đề xuất miễn giấy phép xây dựng cho nhà ở dưới 7 tầng tại đô thị, thay vì chỉ khu vực nông thôn như dự luật, để tiết kiệm chi phí cho người dân.

Thông tin trên được ông Đinh Ngọc Minh, Ủy viên kiêm nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính nêu tại phiên thảo luận về Luật Xây dựng (sửa đổi), sáng 14/11.

Tại dự thảo, Chính phủ trình Quốc hội theo hướng đơn giản hóa thủ tục xin giấy phép và mở rộng diện công trình được miễn xin phép xây dựng, trong đó chỉ miễn với nhà ở tại nông thôn (nhà riêng lẻ, dưới 7 tầng); công trình sửa chữa, cải tạo không ảnh hưởng đến kết cấu.

Ông Minh cho rằng dự thảo chưa mở rộng được diện các công trình được miễn xin phép xây dựng so với hiện tại. Ông đề xuất cần miễn thêm giấy phép xây dựng cho nhà ở riêng lẻ dưới 7 tầng tại đô thị và giao Bộ Xây dựng đưa ra quy chuẩn, tiêu chuẩn chi tiết.

Thay vì cấp phép cho từng hộ gia đình ở đô thị, ông Minh nói có thể giao các đơn vị tư vấn chịu trách nhiệm toàn diện trước pháp luật. Theo ông, việc này sẽ giúp người dân tiết kiệm được nhiều công sức và chi phí.

Ông Đinh Ngọc Minh, Ủy viên kiêm nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính. Ảnh: Media Quốc hội

Phó chủ nhiệm Uỷ ban Văn hóa và Xã hội Tạ Văn Hạ cũng đánh giá giấy phép xây dựng là cản trở nhất trong cải cách thủ tục hành chính về quản lý trật tự xây dựng. Ông Hạ cũng cho rằng cần mạnh dạn đơn giản hóa, và bổ sung chế tài mạnh với hành vi buông lỏng giám sát của chính quyền cơ sở, nhất là cấp xã, phường.

Hiện thời gian cấp giấy phép xây dựng với nhà ở riêng lẻ là 15 ngày, công trình (không phải nhà ở riêng lẻ) 20 ngày và công trình cấp I, II không quá 30 ngày kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

Tuy nhiên, một số đại biểu lo ngại về khả năng quản lý của chính quyền địa phương nếu bỏ cấp giấy phép, chuyển sang hậu kiểm . Phó trưởng đoàn đại biểu Hải Phòng Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng cán bộ cấp xã không có chuyên môn sâu về lĩnh vực xây dựng, phần lớn họ là kiêm nhiệm.

Bà lo ngại cán bộ cấp xã không đủ lực lượng để giám sát, phát hiện kịp thời các công trình xây dựng vi phạm khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp.

Theo bà, những năm qua, tình trạng công trình xây dựng không phép, sai phép như lấn chiếm vỉa hè, đất công, vượt tầng, thay đổi công năng diễn ra ở nhiều nơi. “Nhiều công trình không được phát hiện từ sớm, chỉ khi xây gần xong hoặc hoàn thiện mới bị xử lý”, bà Nga cho hay.

Phó trưởng đoàn đại biểu TP Hải Phòng phát biểu tại phiên họp sáng 14/11. Ảnh: Media Quốc hội

Phó trưởng đoàn đại biểu Hải Phòng đề xuất bổ sung cơ chế tăng hậu kiểm, trách nhiệm của UBND cấp xã, người đứng đầu trong kiểm tra, xử lý các vi phạm xây dựng ngay giai đoạn đầu. Việc này nhằm phát hiện, xử lý vi phạm kịp thời.

Theo ông Phạm Văn Hòa (Hội Luật gia Đồng Tháp), việc chuyển sang hậu kiểm là cần thiết, nhưng chính quyền địa phương vẫn phải có trách nhiệm trong quá trình xây dựng công trình. Chẳng hạn, vụ việc xây dựng nhầm nhà trên đất của người khác ở Hải Phòng, ông cho rằng sẽ không xảy ra nếu cán bộ địa chính đến tận nơi, xác định vị trí lô đất hợp pháp cho người dân.

Ông Hòa đề nghị khâu hậu kiểm công trình xây dựng có thể tiến hành theo từng phần trong quá trình thi công, để hạn chế thiệt hại cho người dân và nguồn lực Nhà nước.

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết dự kiến đơn giản hóa thủ tục theo hướng có thể không cần xin phép xây dựng, những vẫn phải có tư vấn, thiết kế. Theo Bộ trưởng, doanh nghiệp, người dân tới phường, xã cam kết thực hiện theo quy định đảm bảo an toàn về cấu trúc, kiến trúc, PCCC hay điện, nước.

Ngân hàng Nhà nước Khu vực 2 yêu cầu các ngân hàng dừng cho vay thanh toán đặt cọc theo văn bản thỏa thuận với các đơn vị môi giới bất động sản.

Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Khu vực 2 (TP HCM và Đồng Nai) cho biết thời gian qua thường xuyên nhận phản ánh của người dân về việc các ngân hàng thương mại cho vay để thanh toán tiền đặt cọc theo văn bản thỏa thuận ký với đơn vị tư vấn, môi giới bất động sản.

Nhiều người dân cho rằng các ngân hàng thương mại đang có nhiều sai phạm trong quá trình cấp tín dụng liên quan vấn đề này. Từ thực tế trên, Ngân hàng Nhà nước khu vực 2 cảnh báo rủi ro và hệ luỵ với các nhà băng khi cấp tín dụng để thanh toán tiền đặt cọc.

Hiện nay, việc cho vay thanh toán tiền đặt cọc chứa nhiều rủi ro pháp lý, tranh chấp, khiếu kiện và cả rủi ro về nợ xấu, ảnh hưởng đến uy tín nhà băng, theo Ngân hàng Nhà nước khu vực 2.

Theo đó, cơ quan này đề nghị các nhà băng theo dõi chặt việc xử lý, kết luận của các cơ quan chức năng (Tòa án, Sở ban ngành…) đối với Văn bản thỏa thuận (hoặc hình thức tương tự) ký kết giữa khách hàng và đơn vị tư vấn, môi giới.

Ngân hàng Nhà nước khu vực 2 cũng yêu cầu các ngân hàng dừng cho vay thanh toán tiền đặt cọc theo văn bản thỏa thuận (hoặc hình thức tương tự) cho đến khi có kết luận chính thức của cơ quan có thẩm quyền. Nếu cơ quan có thẩm quyền kết luận các văn bản thỏa thuận không trái pháp luật, ngân hàng mới xem xét tiếp tục cho vay.

Trường hợp được tiếp tục cho vay, cơ quan quản lý yêu cầu các nhà băng xây dựng quy trình quản lý rủi ro cụ thể, đảm bảo quyền lợi của khách hàng. Đồng thời, các tổ chức tín dụng cũng phải cung cấp thông tin rõ ràng cho khách hàng, về các rủi ro pháp lý khi dự án chưa đủ điều kiện đưa vào kinh doanh, Ngân hàng Nhà nước khu vực khuyến cáo.

Bất động sản khu trung tâm TP HCM, tháng 72025. Ảnh: Quỳnh Trần

Mới đây, Tòa án nhân dân Khu vực 7 TP HCM đã xét xử và có bản án (chưa có hiệu lực pháp luật do có kháng nghị, kháng cáo), trong đó nhận định nội dung thỏa thuận về tiền đặt cọc, tiến độ, thời hạn đặt cọc, phương thức nộp tiền đặt cọc, xử lý tiền cọc tại văn bản thỏa thuận là trái quy định pháp luật. Do đó, văn bản thỏa thuận bị vô hiệu do vi phạm điều cấm của Bộ luật Dân sự năm 2015.

Ngày 710, Sở Xây dựng TP HCM cũng đã xử lý vi phạm hành chính với một công ty tư vấn, môi giới kinh doanh bất động sản do không đảm bảo đầy đủ các điều kiện hoặc không được phép đưa vào kinh doanh, liên quan đến việc các đơn vị môi giới ký kết văn bản thỏa thuận với khách hàng.

Đồng thời, Sở Xây dựng TP HCM đã có văn bản ngày 1010 thông báo về việc chấp hành quy định về công khai thông tin bất động sản, dự án bất động sản đưa vào kinh doanh trên địa bàn thành phố. Trong đó, cơ quan này cũng đề nghị các dự án bất động sản trên địa bàn không được ủy quyền cho tổ chức, cá nhân khác ký hợp đồng đặt cọc, mua bán, chuyển nhượng, cho thuê mua nhà ở, công trình xây dựng…

Sở Xây dựng tỉnh Bình Thuận trước đó cũng đã có yêu cầu chấn chỉnh các giao dịch, mua bán và chuyển nhượng bất động sản trên địa bàn, đề nghị các chủ đầu tư, doanh nghiệp bất động sản không thực hiện hoặc ký kết hợp đồng với đơn vị môi giới bất động sản để thực hiện các giao dịch mua bán, chuyển nhượng hoặc vận dụng các hình thức giữ chỗ, đặt cọc, đăng ký vị trí… khi các bất động sản chưa đủ điều kiện giao dịch.

Bộ Xây dựng lựa chọn Vingroup, Sun Group cùng 16 chủ đầu tư khác có năng lực tốt làm nhà ở xã hội để giới thiệu cho các địa phương.

Thông tin này vừa được Bộ Xây dựng nêu trong báo cáo gửi Chính phủ về đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội.

Theo Bộ Xây dựng, doanh nghiệp được chọn dựa trên nhiều yếu tố như có năng lực tài chính mạnh, đảm bảo khả năng huy động vốn tự có và tín dụng phục vụ triển khai dự án quy mô lớn. Về kinh nghiệm, họ cần từng triển khai các dự án nhà xã hội, nhà ở công nhân, khu đô thị với quy mô từ hàng trăm đến hàng nghìn căn.

Các doanh nghiệp được chọn cũng phải thể hiện tâm huyết, trách nhiệm xã hội và tinh thần đồng hành cùng Chính phủ trong thực hiện mục tiêu an sinh nhà ở, sẵn sàng dành nguồn lực đầu tư, Bộ Xây dựng nêu.

Các chủ đầu tư cần cam kết đồng hành lâu dài trong phát triển nhà ở xã hội giai đoạn 2025-2030. Cùng với đó, những doanh nghiệp này có khả năng tạo chuỗi giá trị khép kín từ quy hoạch, thiết kế, xây dựng, vận hành đến quản lý nhà ở xã hội, đảm bảo chất lượng và giá thành hợp lý.

Bộ cho biết danh sách chủ đầu tư được chọn cũng đảm bảo cân đối vùng miền, ưu tiên năng lực triển khai tại các địa phương có nhu cầu nhà xã hội cao như Hà Nội, TP HCM, Bắc Ninh, Hải Phòng, Quảng Ninh, Đà Nẵng…

Ngoài các doanh nghiệp, Bộ cũng đề xuất 15 địa phương có nhu cầu về nhà ở xã hội cao nhất. Số này gồm TP HCM, Bắc Ninh, Hà Nội, Tây Ninh, Đồng Nai, Phú Thọ, Hưng Yên, Hải Phòng, Vĩnh Long, Đăk Lăk, Đà Nẵng, Nghệ An, Thái Nguyên, Ninh Bình và Quảng Trị.

9 tháng đầu năm nay, cả nước đã hoàn thành 43.681 trên tổng số 100.275 căn nhà ở xã hội, đạt 43,6 chỉ tiêu. Đến hết năm, thêm 39.245 căn dự kiến được hoàn thành, có thể nâng mức hoàn thành kế hoạch được giao lên trên 80.

Tuy nhiên, hai đô thị lớn, có nhu cầu cao về nhà ở Hà Nội và TP HCM mới hoàn thành dưới 50 chỉ tiêu sau 9 tháng. Bộ Xây dựng chỉ ra nhiều nguyên nhân khiến việc đầu tư phân khúc nhà này còn vướng mắc, trong đó một số chủ đầu tư không đủ năng lực tài chính, kinh nghiệm khiến dự án triển khai chậm.